Θα μπορούσαν ποτέ τα κείμενα των ομιλητών στην Βουλή να έχουν δμηιουργηθεί, όχι από ανθρώπινο χέρι, αλλά από κάποιον αλγόριθμο;
Οι πολιτικές ομιλίες που ακούγονται στο κοινοβούλιο, πολύ συχνά είναι δημιούργημα αξιόπιστων βοηθών και συμβούλων των πολιτικών. Γιατί ένας αλγόριθμος να μην μπορεί να κάνει την ίδια δουλειά;
Αυτό το ερώτημα γεννήθηκε στα μυαλά των επιστημόνων στο πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, οι οποίοι, με επικεφαλής τον Valentin Kassarnig, αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα... εργοστάσιο παραγωγής πολιτικών ομιλιών.
Αλλωστε, συχνότατα ο πολιτικός λόγος είναι «ξύλινος», εμφανίζοντας πολύ συγκεκριμένα δομικά χαρακτηριστικά. Λέξεις και φράσεις «κλειδιά» χρησιμοποιούνται κατά κόρον, ενώ ακόμα και τα επιχειρήματα σε αρκετές περιπτώσεις είναι γνωστά, ανάλογα με την ιδεολογία και την πολιτική γραμμή κάθε κόμματος και πολιτικού.
Το αποτέλεσμα αυτού του πολύ δύσκολου εγχειρήματος, που προέκυψε από την ιδέα του κ. Kassarnig, ήταν εντυπωσιακό. Η ομάδα που συντέθηκε στο πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης κατάφερε να δημιουργήσει μια μηχανή τεχνητής νοημοσύνης, ικανή να γράψει πολιτικές ομιλίες που φαντάζουν... πραγματικές.
Η προσέγγιση ήταν αρκετά απλή στην αρχή, αλλά παρουσίασε δυσκολίες στην συνέχεια. Ο Kassarnig χρησιμοποίησε μια βάση δεδομένων από σχεδόν 4.000 τμήματα πολιτικού λόγου από 53 συζητήσεις στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, για να εκπαιδεύσει τον αλγόριθμο έτσι ώστε να μάθει πως να παράγει μηχανικά τις δικές του ομιλίες. Στις ομιλίες αυτές υπήρχαν περισσότερες από 50.000 προτάσεις, όπου καθεμία από αυτές είχε κατά μέσο όρο 23 λέξεις.
Σε επόμενο βήμα, οι επιστήμονες κατηγοριοποίησαν τις ομιλίες, ανάλογα με το κόμμα (Ρεπουμπλικάνοι ή Δημοκρατικοί), αλλά και ανάλογα με το αν είναι υπέρ ή κατά ενός συγκεκριμένου θέματος. Η δυσκολία ωστόσο, όπως είναι λογικό, ήταν στις λεπτομέρειες.
Ο Kassarnig, μετά από διάφορες σκέψεις γύρω από τον κατάλληλο τρόπο για την σύνθεση μιας ομιλίας, κατέληξε πως η πιο αποτελεσματική τεχνική είναι αυτή των «ν-στοιείων». Κατηγοριοποίησε όλα τα μέρη του λόγου και έπειτα δημιούργησε έναν αλγόριθμο που υπολόγιζε ποια είναι η πιθανότητα να βρεθεί μια λέξη (η μια φράση) μετά από τις «ν» προηγούμενες. Δηλαδή, γνωρίζοντας για παράδειγμα τις πρώτες 5 λέξεις μια πρότασης, υπολόγιζε ποια είναι η καταλληλότερη 6η λέξη.
«Ηταν ένας καλός τρόπος να ξεχωρίσουμε ποιες λέξεις ή φράσεις είναι πιθανότερο να εμφανιστούν, αν έχουμε κάποια αρχικά δεδομένα. Αυτή η ιδέα μας έδωσε αρκετές λύσεις» τόνισε σε συνέντευξη του αργότερα.
Ο αλγόριθμος λοιπόν λειτουργεί με τον εξής τρόπο:
- Ο χρήστης του ορίζει τα αρχικά δεδομένα, όπως για παράδειγμα αν ο πολιτικός είναι Δημοκρατικός ή Ρεπουμπλικάνος.
- Ο αλγόριθμος έχει αποθηκευμένη μια τεράστια βάση από φράσεις 5 λέξεων ώστε να ξεκινάει κάθε ομιλία, οπότε επιλέγει μια από αυτές ώστε να ξεκινήσει την ομιλία.
- Το σύστημα υπολογίζει ποια είναι η καταλληλότερη λέξη για να διαδεχτεί τις 5 προηγούμενες και με αυτόν τον τρόπο δημιουργεί, λέξη με λέξη, ολόκληρη την ομιλία.
Φυσικά, η διαδικασία δεν είναι τόσο απλή. Ο αλγόριθμος έχει δημιουργηθεί έτσι ώστε να μπορεί να «καταλαβαίνει» αν έχει καλύψει επαρκώς ένα συγκεκριμένο θέμα. Γνωρίζοντας τι έχει ήδη γράψει, χρησιμοποιεί λέξεις «κλειδιά» ώστε να δώσει σφαιρικότητα και να μην εμφανίσει επαναλήψεις.
Μετά από πολύ προσπάθεια και ατελείωτο προγραμματισμό, ο αλγόριθμος κατάφερε να γίνει αποτελεσματικός. Μάλιστα, ο Kassarnig δημοσιοποίησε κάποια από τα κείμενα που δημιούργησε η «έξυπνη» μηχανή του. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι τόσο γραμματικά και συντακτικά, αλλά και όσο αφορά το περιεχόμενο των ομιλιών, τα κείμενα ήταν ακριβή σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Ο επικεφαλής της προσπάθειας του πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης ωστόσο, τόνισε πως ένας τέτοιος αλγόριθμος, όσο αποτελεσματικός και να είναι, δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Αλλωστε, τα ψηφιακά του δημιουργήματα μπορεί ίσως να καλύπτουν κάποια βασικά ζητήματα, όμως ποτέ δεν θα μπορούσαν να συγκριθούν με ένα καλογραμμένο κείμενο, γραμμένο από ανθρώπινο χέρι.