Δύο παράλληλες διαδικασίες θα αρχίσουν να "τρέχουν" από τη νέα χρονιά, με στόχο την προστασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών έναντι των τραπεζών.
Πρόκειται για τις εφαρμοστικές Αποφάσεις των όσων συμφωνήθηκαν με το Κουαρτέτο για τις αλλαγές στο νόμο Κατσέλη, που αφορούν στην προστασία της πρώτης κατοικίας, αφενός με τη συμμετοχή του Δημοσίου για το 25% των δανειοληπτών με πολύ χαμηλά εισοδήματα, αφετέρου με τον επαναπροσδιορισμό της αξίας των ακινήτων και των δόσεων για τη "ζώνη" που καλύπτει το 25- 60% των δανειοληπτών.
Με βάση την Κοινή Υπουργική Απόφαση, η συμμετοχή του Δημοσίου- με συνολικό κονδύλι 100 εκατ. ευρώ- στις δόσεις του δανειολήπτη γίνεται υπό τις εξής προϋποθέσεις:
- το συγκεκριμένο ακίνητο χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του
- το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα υπολείπεται ή είναι ίσο των ευλόγων δαπανών διαβίωσης
- η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας του κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησης δεν υπερβαίνει τις εκατόν είκοσι χιλιάδες (120.000) ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα
- είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών, όπου αυτός εφαρμόζεται και
- βρίσκεται σε πραγματική αδυναμία πληρωμής των μηνιαίων καταβολών.
Οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά, υπέχουν θέση υπεύθυνης δήλωσης και πρέπει να παρακολουθούνται από τους δανειολήπτες, προκειμένου να ενημερωθούν εντός 60 ημερών αν το αίτημα τους γίνεται αποδεκτό ή απορρίπτεται.
Πιο δύσκολη τεχνικά είναι η διαδικασία υπολογισμού της αξίας των ακινήτων με βάση τα δεδομένα της αγοράς και ακολούθως της μηνιαίας δόσης, που πρέπει να καταβάλουν όσοι έχουν εισόδημα υψηλότερο των ελάχιστων δαπανών διαβίωσης. Υπενθυμίζεται ότι σε αυτές τις περιπτώσεις, αν οι δανειολήπτες δεν μπορούν να καλύψουν τις δόσεις που θα προσδιορίζονται, θα υπάγονται στις διαδικασίες του Κώδικα Δεοντολογίας.
Οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης και το ελάχιστο εισόδημα
- Άγαμος: 8.180 ευρώ
- Ζευγάρι: 13.917 ευρώ
- Προσαύξηση ανά τέκνο: 3.361 ευρώ
Αναλυτικά οι υποχρεώσεις για ελάχιστη συνεισφορά του οφειλέτη
1. Ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και σε κάθε περίπτωση υποχρεούται στην καταβολή ελάχιστης συνεισφοράς, η οποία καθορίζεται ως εξής:
α) αν το διαθέσιμο εισόδημα είναι μικρότερο ή ίσο των 8.000 ευρώ η ετήσια ελάχιστη συνεισφορά υπολογίζεται σε 5% επί του διαθέσιμου εισοδήματος,
β) αν το διαθέσιμο εισόδημα είναι άνω των 8.000 ευρώ επί του υπερβάλλοντος ποσού υπολογίζεται επιπλέον συνεισφορά 10%.
2. Η ελάχιστη συνεισφορά του οφειλέτη επανεξετάζεται στο τέλος κάθε έτους, για τυχόν μεταβολή του διαθέσιμου εισοδήματος του.
3. Ο οφειλέτης ενημερώνεται σχετικά με το ποσό στο οποίο αντιστοιχεί η ελάχιστη συνεισφορά του για το επόμενο οικονομικό έτος, μέσω αυτοματοποιημένων γραπτών μηνυμάτων.
Διάρκεια και τρόπος καταβολής της συμμετοχής του Δημοσίου
1. Η συμμετοχή του Δημοσίου περιορίζεται στις οφειλές που προκύπτουν από στεγαστικό δάνειο πρώτης κατοικίας. Συνίσταται δε στην καταβολή του ποσού που προκύπτει ύστερα από την αφαίρεση του ποσού το οποίο κατέβαλε ο οφειλέτης από το ποσό της μηνιαίας δόσης αποπληρωμής της οφειλής από στεγαστικό δάνειο πρώτης κατοικίας, όπως αυτή αποτυπώνεται στο σχέδιο διευθέτησης οφειλών, όπως προσδιορίζεται στη δικαστική απόφαση.
2. Η καταβολή της συμμετοχής, εκτελείται μετά την καταβολή εκ μέρους του οφειλέτη, ορίζεται μηνιαία και πραγματοποιείται απευθείας προς τους πιστωτές, με πίστωση του σχετικού τραπεζικού λογαριασμού/κωδικού δανείου.
3. Με την έκδοση της εγκριτικής απόφασης, ο οφειλέτης απαλλάσσεται κατά το ισόποσο της συμμετοχής του Δημοσίου έναντι του πιστωτή.
4. Η διάρκεια της συμμετοχής του Δημοσίου ορίζεται σε τρία έτη.
Διακοπή της συμμετοχής του Δημοσίου
1. Η συμμετοχή του Δημοσίου διακόπτεται σε περίπτωση μη καταβολής εκ μέρους του οφειλέτη της ελάχιστης συνεισφοράς.
2. Για τη διακοπή της συμμετοχής απαιτείται το συνολικό ύψος του ποσού σε καθυστέρηση να υπερβαίνει αθροιστικώς την αξία τριών μηνιαίων ελάχιστων συνεισφορών.
3. Η διακοπή γνωστοποιείται στον οφειλέτη μέσω αυτοματοποιημένων γραπτών μηνυμάτων που θα εμφανίζονται στην ηλεκτρονική του αίτηση.
4. Σε περίπτωση διακοπής, ο οφειλέτης δικαιούται να υποβάλλει αίτημα επανεξέτασης, κατ' αναλογική εφαρμογή.
Ποια είναι η διαδικασία υποβολής αιτήσεων και ποια τα δικαιολογητικά
Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά και είναι προσβάσιμη από ηλεκτρονική εφαρμογή στη ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή. Η πρόσβαση στην ηλεκτρονική αίτηση γίνεται με τη χρήση των κωδικών του δικαιούχου στο σύστημα TAXISnet του Υπουργείου Οικονομικών.
Ο αιτών πρέπει να έχει υποβάλει Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος (Ε1) καθώς και Ε2 εφόσον είχε υποχρέωση.
Στην ηλεκτρονική αίτηση θα συμπληρώνονται από τον δικαιούχο:
α. Υποχρεωτικά όλα τα πεδία που αφορούν τα στοιχεία επικοινωνίας του αιτούντος ή αντικλήτου προσώπου που δέχεται να λαμβάνει ενημέρωση και σημαντικά έγ− γραφα για λογαριασμό του αιτούντος.
β. Υποχρεωτικά όλα τα πεδία που αφορούν τη δικαστική απόφαση η οποία ορίζει το σχέδιο διευθέτησης οφειλών (αριθμός και έτος απόφασης, δικαστήριο έκδοσης απόφασης, οριζόμενο ποσό μηνιαίας δόσης).
γ. Σε περίπτωση μεταβολής οποιοδήποτε στοιχείου που δηλώνεται στην αίτηση, αυτή μπορεί να μεταβληθεί με ευθύνη και ενέργεια του δικαιούχου.
δ. Δήλωση ότι ο αιτών συναινεί στην καταβολή της ελάχιστης συνεισφοράς, όπως αυτή προσδιορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 5 της παρούσας.
ε. Τα στοιχεία της δανειακής σύμβασης.
στ. Δήλωση ότι τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην αίτηση είναι απολύτως ακριβή και ότι γνωρίζει πως η δήλωση ψευδών στοιχείων επιφέρει ποινικές κυρώσεις σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, καθώς και ότι η δήλωση ελλιπών ή ψευδών στοιχείων επιφέρει αποκλεισμό από τις παροχές της παρούσας απόφασης.
3. Υποχρεωτικά κατατίθεται ή αποστέλλεται με συστημένη επιστολή στην Γενική Γραμματεία Εμπορίου, εντός 15 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης, αντίγραφο της δικαστικής απόφασης στην οποία αναφέρεται το σχέδιο διευθέτησης οφειλών.
β. Η αρμόδια Διεύθυνση μπορεί να ζητήσει απευθείας από τον αιτούντα, εντός 10 ημερών τυχόν συμπληρωματικά στοιχεία.
4. Ο αιτών θα μπορεί να παρακολουθεί ηλεκτρονικά την πορεία της αίτησής του. Ο αιτών ενημερώνεται, εντός προθεσμίας 60 ημερών από την υποβολή της αίτησης, για την αποδοχή ή απόρριψη της αίτησής του, με γνωστοποίηση της αιτίας απόρριψης, μέσω αυτοματοποιημένων γραπτών μηνυμάτων που θα εμφανίζονται στην ηλεκτρονική του αίτηση και θα αποστέλλονται συγχρόνως στην ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας που έχει δηλώσει.
Σε περίπτωση αποδοχής του αιτήματος, ενημερώνεται αυτόματα για το ποσό της ελάχιστης συνεισφοράς του και για το ποσό το οποίο θα καταβάλλεται μηνιαίως από το Δημόσιο σε κάθε πιστωτή. Σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης, ο απορριφθείς μπορεί να υποβάλει αίτημα επανεξέτασης.
5. Η αίτηση υποβάλλεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας 30 ημερολογιακών ημερών από τη δημοσίευση της δικαστικής απόφασης.
Διαδικασία Επανεξέτασης
1. Συνιστάται στη γενική γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή Επιτροπή Ελέγχου Αιτημάτων Υπερχρεωμένων Φυσικών Προσώπων. Αρμοδιότητα της Επιτροπής αποτελεί ο έλεγχος των αιτημάτων επανεξέτασης.
2. Κατά της πράξης απόρριψης της αίτησης του οφειλέτη επιτρέπεται η υποβολή αιτήματος επανεξέτασης ενώπιον ειδικής Επιτροπής που δημιουργείται. Το αίτημα επανεξέτασης μπορεί να υποβληθεί μόνο επί του συγκεκριμένου λόγου απόρριψης, ο οποίος αναφέρεται ρητά στο μήνυμα ενημέρωσης του δικαιούχου.
3. Το αίτημα επανεξέτασης δύναται να υποβληθεί εντός προθεσμίας 7 ημερολογιακών ημερών από την ενημέρωση περί της απορριπτικής απόφασης.
4. Σε περίπτωση αποδοχής μέρους ή του συνόλου του αιτήματος, η Επιτροπή της εκδίδει σχετική απόφαση έγκρισης, η οποία θεωρείται ότι έχει δοθεί την ημερομηνία που είχε εκδοθεί η αρχική απόρριψη.