Η προσφυγική κρίση βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Πέμπτη και την Παρασκευή.
Οι 28 ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ καλούνται να συζητήσουν τα σχέδια για τη σύσταση ισχυρής ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής, με δυνατότητα επέμβασης στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ χωρίς να προηγηθεί σχετικό αίτημα κράτους-μέλους.
Νωρίτερα, σε μίνι Σύνοδο συμμετείχαν οι ηγέτες Γερμανίας, Ελλάδας, Αυστρίας, Ολλανδίας, Βελγίου, Σουηδίας, Φινλανδίας και Λουξεμβούργου, ενώ είχαν συνάντηση με τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, παρουσία του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Στο επίκεντρο των συνομιλιών βρέθηκε η πρόταση για το εθελοντικό πρόγραμμα μετεγκατάστασης Σύρων προσφύγων από την Τουρκία προς ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη της ΕΕ που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αγνωστο παραμένει, προς το παρόν, αν τελικά θα παραβρεθεί στη συνάντηση ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ.
Τετ α τετ Τσίπρα-Νταβούτογλου
Το πρωί, στις Βρυξέλλες, ο Αλέξης Τσίπρας είχε συνάντηση με τον Αχμέτ Νταβούτογλου. Μιλώντας στους δημοσιογράφους λίγο πριν από τη συνάντηση, ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε τη σημασία συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για τον έλεγχο των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών.
Το ζήτημα της μείωσης των προσφυγικών ροών είναι ζωτικής σημασίας για την περιοχή, την Ευρώπη και τις ευρωτουρκικές σχέσεις, τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας στη διάρκεια της συνάντησής του με τον Τούρκο ομόλογό του Αχμέτ Νταβούτογλου. Ο πρωθυπουργός υπενθύμισε στον κ. Νταβούτογλου ότι το πρόγραμμα των ελληνοτουρκικών επαφών είναι βεβαρημένο για τους επόμενους τρεις μήνες.
«Έχουμε μια πολύ γεμάτη ατζέντα όσον αφορά τις διμερείς μας σχέσεις, τον ευρύτερο διάλογό μας στη βάση του διεθνούς δικαίου. Μια ατζέντα που είναι ακόμα πιο σημαντική, δεδομένης της αυξανόμενης αστάθειας στην περιοχή μας. Ως εκ τούτου, εκτιμώ ότι είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι έχουμε ακόμα μια ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις», κατέληξε.
Από την πλευρά του, ο Τούρκος πρωθυπουργός συμφώνησε στην ανάγκη συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών και πρότεινε στον Αλέξη Τσίπρα να συναντηθούν το επόμενο διάστημα, είτε στην Άγκυρα, είτε στην Κωνσταντινούπολη, είτε στη Θεσσαλονίκη.
Πιέσεις από τις Βρυξέλλες στην Ελλάδα
Από τη μία, οι εταίροι θεωρούν ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει καθυστερήσει σημαντικά στη δημιουργία των hotspots στα νησιά και, από την άλλη, της επιρρίπτουν ευθύνες για αδυναμία φύλαξης των συνόρων. Το τελευταίο είναι αυτό που οδήγησε στο να ανοίξει θέμα Σένγκεν και να βρεθεί η Ελλάδα αντιμέτωπη ακόμα και με τον κίνδυνο εξόδου. Ενδεικτική του κλίματος είναι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την οποία προωθούν Γερμανία και Γαλλία, για δημιουργία ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής με δύναμη 1.500 ανδρών σε πρώτη φάση, με εκτεταμένες αρμοδιότητες και με δυνατότητα να παρεμβαίνει όταν η ΕΕ κρίνει ότι υπάρχει θέμα φύλαξης συνόρων ακόμη και χωρίς αίτημα του κράτους-μέλους.
Τούσκ: «Πρωτίστως, εθνική αρμοδιότητα η προστασία των συνόρων»
Την ικανοποίησή του για τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, εξέφρασε ο πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ, Ντόναλντ Τουσκ προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.
Ο Ντ. Τουσκ τόνισε ότι ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ είναι «εκ των ων ουκ άνευ» στη μεταναστευτική πολιτική και προσέθεσε ότι «η προστασία των συνόρων είναι και θα πρέπει να είναι πρωτίστως, εθνική αρμοδιότητα».
Ο ίδιος σημείωσε ότι σήμερα θα πρέπει να αναλυθούν οι «αμφιλεγόμενες» προτάσεις-ιδέες της Επιτροπής για επέμβαση μιας ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής στο έδαφος κυρίαρχων κρατών. Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να παραμείνει «τρωτή», όταν κάποιες χώρες της ζώνης Σένγκεν δεν μπορούν να προστατεύσουν αποτελεσματικά τα σύνορά τους.
«Αν απορρίψουμε την πρόταση της Επιτροπής θα πρέπει να βρούμε άλλες λύσεις, αλλά πολύ φοβάμαι ότι θα είναι το ίδιο επώδυνες», δήλωσε ο Ντ. Τουσκ.
Εξάλλου, ο κ. Τουσκ τόνισε ότι παρότι η προσφυγική κρίση συγκλονίζει την Ευρώπη, δεν θα πρέπει να καθυστερήσουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που αφορούν την οικονομική και νομισματική ένωση. «Αυτή η Σύνοδος θα καταστήσει σαφές ότι τα κράτη-μέλη πρέπει να λάβουν δύσκολες αποφάσεις για την τραπεζική ένωση», ανέφερε ο ίδιος.
Τέλος, σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ-Μ. Βρετανίας που θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής, ο πρόεδρος του Συμβουλίου χαρακτήρισε «απαράδεκτα» ορισμένα σημεία της βρετανικής πρότασης, σημειώνοντας ωστόσο ότι θα μπορούσε να βρεθεί μια συμφωνία έως το Φεβρουάριο.
Η Ευρώπη ανησυχεί για το μεταναστευτικό
Κάλεσμα στους ηγέτες της ΕΕ να βρουν «κοινές λύσεις» στο προσφυγικό απηύθυνε ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς σε δηλώσεις του, που ακολούθησαν τη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, με θέμα την προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής.
Ο Μ. Σουλτς υπογράμμισε πως το σύστημα μετεγκατάστασης δεν λειτουργεί και πως στην Ευρώπη των 570 εκατομμυρίων κατοίκων, ένα ή δύο εκατομμύρια πρόσφυγες «δεν θα έπρεπε να είναι πρόβλημα».
Γιούνκερ για ευρωπαϊκή ακτοφυλακή: «Πρέπει να προστατέψουμε τα σύνορά μας»
Από την πλευρά του, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε αισιόδοξος πως οι 28 ηγέτες θα συμφωνήσουν «τουλάχιστον επί της αρχής» με την πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία ευρωπαϊκής ακτοφυλακής και συνοριοφυλακής.
«Πρέπει να προστατέψουμε τα σύνορά μας», είπε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από την επαναφορά των ελέγχων εντός Σένγκεν πρέπει να σταματήσει. Επιπλέον, αναφερόμενος στην αμφιλεγόμενη πρόταση της Επιτροπής να μπορεί το νέο αυτό σώμα να παρεμβαίνει ακόμα και χωρίς τη συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου κράτους-μέλους, επισήμανε πως δεν είναι υποστηρικτής της μεθόδου που προτείνεται, ωστόσο είναι ανάγκη «να διασφαλιστεί πως θα λαμβάνονται οι σωστές αποφάσεις».
Ερωτηθείς, τέλος, σχετικά με τη μίνι Σύνοδο των οκτώ χωρών που υποστηρίζουν ένα σχήμα επανεγκατάστασης προσφύγων απευθείας από την Τουρκία, σημείωσε πως δεν θεωρεί ότι αποτελεί σημάδι «διχασμού» και πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι παρούσα για να δείξει πως οι ευρωπαϊκοί θεσμοί είναι εκεί.
Ανησυχία από τους ευρωβουλευτές για τις συνθήκες κράτησης των προσφύγων
Την ανησυχία τους για τις συνθήκες κράτησης των προσφύγων εκφράζουν οι ευρωβουλευτές, επισημαίνοντας ότι η κράτηση θα πρέπει να είναι το έσχατο μέτρο για τους ανθρώπους που αιτούνται άσυλο.
Κανείς δεν πρέπει ποτέ να κρατείται για τον λόγο και μόνο ότι είναι πρόσφυγας και αιτείται άσυλο, δήλωσαν οι ευρωβουλευτές σε συνεδρίαση της ολομέλειας. Η υποβολή αίτησης για άσυλο αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα και η κράτηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο ως έσχατο μέτρο, υπογράμμισαν οι ευρωβουλευτές.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Ε.Κ., αρκετοί ομιλητές επέκριναν τις δηλώσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ σχετικά με τις κρατήσεις μεταναστών για διάστημα έως και 18 μηνών προκειμένου να πραγματοποιείται ο πλήρης έλεγχός τους. Άλλοι ευρωβουλευτές, πάλι, υποστήριξαν ότι οι αποφάσεις αυτές είναι προτιμότερο να λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο.
Τσίπρας: Εχουμε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις μας με τα hotspots
«Η Ελλάδα έχει εκπληρώσει τις δικές τις υποχρεώσεις και πιστεύω ότι είμαστε έτοιμοι να συνεργαστουμε περαιτέρω με την Τουρκία για το προσφυγικό», δήλωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε.
«Πρέπει να δείξουμε αλληλεγγύση σε αυτούς τους ανθρώπους», πρόσθεσε ο Πρωθυπουργος, ενώ ερωτηθείς για τις σχέσεις της Ε.Ε. με τη Βρετανία, είπε πως «δεν είναι καιρός για εξόδους αλλα για είμαστε ενωμένοι και μαζί».