Ένα άγαλμα ως σύμβολο του καπιταλισμού διχάζει το Λονδίνο [εικόνες]

Ένα άγαλμα στην πλατεία Τραφάλγκαρ του Λονδίνου έχει γίνει το μήλον της έριδος και αιτία διχασμού της κοινής γνώμης σχετικά με τον συμβολισμό του.

της Μαρίας Τσοσκούνογλου

Πρόκειται για τον σιδερένιο σκελετό ενός αλόγου που έχει δεμένο στο ένα του πόδι μια μεταλλική κορδέλα όπου περνούν σε πραγματικό χρόνο οι τιμές των μετοχών του Χρηματιστηρίου Αξιών του Λονδίνου.

Είναι το «Άλογο-Δώρο», έργο του γερμανού Hans Haacke που πολλοί πιστεύουν ότι συμβολίζει την παντοδυναμία του χρήματος, της αγοράς αλλά και της αυστηρής λιτότητας στα χρόνια του νέου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού.

Το Αλογο-Δώρο, έργο του Hans Haacke

Από την άλλη, είναι αρκετοί αυτοί που θεωρούν ότι το συγκεκριμένο έργο αντιπροσωπεύει την ακριβώς αντίθετη εκδοχή: το «Άλογο-Δώρο», ωδή στο αντι-καπιταλιστικό πνεύμα, θέλει να δείξει πόσο εύθραυστα και σαθρά είναι τα συστήματα εξουσίας και οικονομίας στον σύγχρονο κόσμο.

Ο δήμαρχος του Λονδίνου, Μπόρις Τζόνσον

Δεν είναι ωστόσο η πρώτη φορά που τα έργα που εκτίθενται στο συγκεκριμένο σημείο της πόλης γίνονται θέμα συζήτησης.
Ίσως γιατί πρόκειται για την πιο κεντρική, την πιο διάσημη πλατεία του Λονδίνου. Είναι το γεωγραφικό κέντρο της πόλης, ο δημοφιλέστερος τόπος για τρυφερές συναντήσεις και ραντεβού αλλά και σημείο αναφοράς για συναυλίες, εκδηλώσεις, και πορείες διαμαρτυρίας. Μια πλατεία που είναι κάτι σαν τον ομφαλό της γης για τους ντόπιους οι οποίοι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς σ΄αυτήν υποδέχονται ενθουσιασμένοι- και συνήθως μεθυσμένοι- την καινούργια χρονιά. Την πλατεία Τραφάλγκαρ.

Ίσως πάλι γιατί υπάρχει μια ιδιομορφία εδώ. Ο λόγος για τον περίφημο Τέταρτο Πλίνθο που βρίσκεται στην βορειο-δυτική πλευρά της πλατείας. Το βάθρο είναι κενό. Άδειο. Κανένα άγαλμα επιφανούς τέκνου της ενδόξου Αλβιόνος δεν υπάρχει εκεί να το στολίσει. Κανένα; Τρόπος του λέγειν. Γιατί μπορεί να μην κατάφεραν το 1841 να τοποθετήσουν εκεί το άγαλμα του έφιππου Γουλιέλμου λόγω έλλειψης χρημάτων, όμως ο Τέταρτος Πλίνθος δεν έχει νοιώσει μοναξιά. Κι αυτό, γιατί τα τελευταία χρόνια παραχωρείται σε σύγχρονους καλλιτέχνες κάποιοι από τους οποίους δεν διστάζουν να εκθέσουν μέχρι και ζωντανά αγάλματα, όπως συνέβη το 2009!

Αντίγραφο του πλοίου του Νέλσωνα

Ο Μπλε Κόκορας στο βάθρο της πλατείας Τραφάλγκαρ

Στην επόμενη λοιπόν επίσκεψή σας στο Λονδίνο μην αμελήσετε να κάνετε μια βόλτα από την συγκεκριμένη πλατεία για να αποφασίσετε αν το «Άλογο-Δώρο» είναι ένα πολιτικά προκλητικό έργο ή αν αναγνωρίσετε σε αυτό την ευαίσθητη ματιά του καλλιτέχνη όταν αντικρίζει την σκοτεινή άβυσσο του κόσμου μας.
Και πού ξέρετε! Μπορεί ακόμη κι εσείς οι ίδιοι να γίνετε για λίγες ώρες ένα ζωντανό έργο τέχνης που θα ατενίζει αγέρωχα τα περιστέρια της Πλατείας Τραφάλγκαρ από τον Τέταρτο Πλίνθο.

Ζωντανό άγαλμα στον Τέταρτο Πλίνθο