Είναι γνωστό πως οι τζιχαντιστές χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και τα social media προς όφελος τους. Με ποιο τρόπο όμως το κάνουν και τι έχουν καταφέρει έως τώρα, μέσω του παγκόσμιου δικτύου;
Το παράδειγμα της Μοσούλης, που αποδεικνύει την δύναμη της προπαγάνδας - Η «νέα γενιά» της τρομοκρατίας
Την ώρα που οι μαχητές του ISIS πολιορκούσαν την ιρακινή πόλη Μοσούλη το 2014, ένα hashtag πρωτοεμφανίστηκε στο Twitter, με όνομα #AllEyesonISIS. Οι τρομοκράτες μέσω αυτού διαφήμισαν την νίκη τους, παρελαύνοντας στους δρόμους της πόλης.
Αξιο αναφοράς είναι πως τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί, δείχνουν πως το ISIS κατάφερε να κατακτήσει την πόλη του 1.5 εκατομμυρίου κατοίκων, ενώ οι ιρακινοί στρατιώτες ήταν 15 φορές περισσότεροι. Η δύναμη της προπαγάνδας, όπως αναλύουν οι ειδικοί, έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Φόβισε τον κόσμο της πόλης και δημιούργησε χάος στους δρόμους της. Παράλληλα, μυθοποίησε την δύναμη των τζιχαντιστών στα μάτια των αμυνομένων.
Το παράδειγμα της Μοσούλης είναι ίσως η πιο χαρακτηριστικό της σχέσης του ISIS με το διαδίκτυο και πιο συγκεκριμένα με τα social media. Οι τζιχαντιστές έχουν ένα σαφή στόχο. Να δημιουργήσουν ένα ισχυρό κράτος και από εκεί να διαδώσουν τον τζιχαντισμό σε όλο το κόσμο, με κάθε δυνατό τρόπο. Με το διαδίκτυο, καταφέρνουν σε πρώτη φάση να γίνουν γνωστοί αλλά και να αποκτήσουν επαφές σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Χωρίς τα social media, πιθανότατα η τραγωδία της 13 Νοεμβρίου στο Παρίσι να μην είχε συμβεί. Ο παγκόσμιος ιστότοπος μπορεί να έχει αλλάξει τα δεδομένα στις ζωές μας, αλλά παράλληλα έχει δημιουργήσει μια ολοκαίνουργια... γενιά απειλών. Ηταν δεδομένο πως, όπως το χρησιμοποιούν οι εταιρίες, οι κυβερνήσεις και οι απλοί πολίτες, έτσι θα το χρησιμοποιούσαν και οι τρομοκρατικές οργανώσεις, οι έμποροι ναρκωτικών κ.ο.κ.
Πριν από 15-20 χρόνια η σκέψη πως ένας τζιχαντιστής στην Συρία θα μπορούσε τόσο εύκολα να επικοινωνεί με όποιον επιθυμεί, ήταν αδιανόητη. Σήμερα, το ISIS είναι η πρώτη ομάδα τρομοκρατών που χρησιμοποιεί προς όφελος της την παγκόσμια δικτύωση, σε τόσο μεγάλο βαθμό. Αν όμως δεν βρεθεί ένας τρόπος καταπολέμησης αντίστοιχων φαινομένων, δεν πρόκειται να είναι και η τελευταία.
Γιατί το διαδίκτυο είναι το ισχυρότερο όπλο του ΙΚ – Οι 4 βασικοί λόγοι που το χρησιμοποιούν
Δεν υπάρχει κάποιο στρατηγικό πλάνο που οδηγεί την διαδικτυακή εκστρατεία των τζιχαντιστών, αλλά ούτε και κάποιο κεντρικό πρόσωπο που να είναι υπεύθυνο. Οι άνθρωποι του ISIS λειτουργούν αυτόνομα και προωθούν τις ιδέες και τα πλάνα τους, από χιλιάδες λογαριασμούς, σε πολλά social media αλλά και σε ιστοσελίδες.
Αξίζει να αναφερθεί πως τα δεδομένα δείχνουν ότι ο μέσος όρος ηλικίας όσων ταξιδεύουν από άλλες χώρες για να ενταχθούν στο ISIS, είναι μόλις 24. Είναι δηλαδή άτομα που έχουν μεγαλώσει με την χρήση του διαδικτύου.
Αυτά είναι τα 4 βασικότερα διαδικτυακά «επιτεύγματα» του ISIS:
Εκφοβισμός
- Οι εκτελέσεις των ομήρων που προβάλλονται παντού
Ποια είναι η πρώτη εικόνα που είχατε από τους τζιχαντιστές; Οι άνθρωποι του ISIS φρόντισαν να αποκτήσουν τεράστια φήμη μέσω της φρικαλεότητας τους. Εκτελώντας ομήρους με πολλούς διαφορετικούς, «άρρωστους» τρόπους, κατάφεραν τα βίντεο τους να προβληθούν παντού. Ιστοσελίδες και κανάλια αποτέλεσαν και αποτελούν έναν... ακούσιο σύμμαχο τους.
Τα βίντεο τους είναι τραβηγμένα από κάμερες υψηλής ανάλυσης, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει ένα ολόκληρο σενάριο, μια εισαγωγή, που πλαισιώνει τις εκτελέσεις.
- Μαζικές εκτελέσεις αντιπάλων
Παράλληλα με τις εκτελέσεις ομήρων, οι τζιχαντιστές φροντίζουν να δείξουν το πρόσωπο τους και σε μια ακόμα περίπτωση. Με σκοπό να κάμψουν το ηθικό των αντιπάλων στρατιωτών, όσοι καταλήγουν στα χέρια τους περνούν τραγικές τελευταίες στιγμές. Οι μαζικές εκτελέσεις αντιπάλων, με αποκεφαλισμούς, πνιγμούς, φωτιές και αρκετούς ακόμα τρόπους, σκορπούν τρόμο στα αντίπαλα στρατόπεδα. Τα βίντεο, όπως και τα προηγούμενα, μπορούν πολύ εύκολα να βρεθούν από οποιονδήποτε.
- «Πειρατεία» στο twitter
Με μελετημένο προσχεδιασμό και πολλούς λογαριασμούς twitter, οι τζιχαντιστές «εισβάλλουν» σε άσχετα hashtag με σκοπό να τρομοκρατήσουν τους χρήστες του διαδικτύου αλλά και να διαδώσουν τα μηνύματα τους σε πολύ ευρύτερο κοινό. Κατά την διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2014, ένα tweet έκανε τον γύρο του διαδικτύου. Ενα κεφάλι, κομμένο από το υπόλοιπο σώμα με hashtag #WolrdCup. «Η δικιά μας μπάλα ποδοσφαίρου. Είναι φτιαγμένη από δέρμα» έγραφε η λεζάντα.
Συντονισμός
- Φόρουμ συζητήσεων για μελλοντικές δράσεις
Εχοντας δημιουργήσει ειδικά κρυπτογραφημένα φόρουμ, συγκεκριμένοι τζιχαντιστές συνομιλούν και στέλνουν πληροφορίες για τα επόμενα χτυπήματα τους. Πέραν αυτού όμως, τα μέλη του ISIS συχνά αποφασίζουν και θέματα διοίκησης των ήδη κεκτημένων τους, μέσα από ιστότοπους συνευρέσεων και συζητήσεων.
- Επικοινωνία μέσα στο ΙΚ
Μέσα στις περιοχές που έχουν καταλάβει οι άνθρωποι του ISIS, η συνομιλίες πραγματοποιούνται μέσω πολλών εφαρμογών όπως το Skype, το Whatsapp ή το SilentCircle. Από την άλλη, οι συζητήσεις που έχουν να κάνουν με στρατιωτικές επιχειρήσεις, γίνονται μέσω πιο «προστατευμένων» εφαρμογών, όπου οι πληροφορίες κρυπτογραφούνται. Το Kik μπορεί ενδεχομένως να είναι μια από αυτές τις πλατφόρμες.
- Drone στα πεδία μάχης
Εκτός των άλλων, οι τζιχαντιστές χρησιμοποιούν drone, έτσι ώστε να συλλέγουν χρήσιμες πληροφορίες από το πεδίο της μάχης. Τα drone δίνουν την εικόνα της γύρω περιοχής στους μαχητές του ISIS, σε αρκετές περιπτώσεις εν μέσω πυροβολισμών. Πολλές φορές, αυτά τα βίντεο κυκλοφορούν ως μια ακόμα μορφή προπαγάνδας του ISIS.
Παραπληροφόρηση
- Ντοκιμαντέρ για την ζωή στο ΙΚ
Αιχμαλωτίζοντας έναν δημοσιογράφο που πήγε να καλύψει τα γεγονότα στην γύρω περιοχή, το ISIS του ανέθεσε να παρουσιάσει σε ένα βίντεο την... καθημερινότητα στις πόλης του Ισλαμικού Κράτους. Το βίντεο ήταν στα αγγλικά, με αραβικούς υπότιτλους, με στόχο οι δυτικές κοινωνίες να πάρουν μια (λανθασμένη) εικόνα από την ζωή στις πόλεις των τζιχαντιστών. Μπορείτε να δείτε το βίντεο παρακάτω.
- Επίσημες ανακοινώσεις και... δελτία τύπου
Το ISIS προσπαθεί να λειτουργήσει, με έναν σαφώς διαφορετικό τρόπο, όπως μια κυβέρνηση. Για αυτό το λόγο βγάζει κανονικά ανακοινώσεις μέσω των social media, όπου παρουσιάζει μια κανονική δραστηριότητα. Μάλιστα, σε μια περίπτωση ανακοίνωσε το άνοιγμα ενός μεγάλου νοσοκομείο για παιδιά.
- Tweets και likes για το χαλιφάτο
Ενας τεράστιος αριθμός από λογαριασμούς σε Twitter και Instagram έχουν φτιαχτεί ώστε να προβάλλουν μια πιο... μαλακή πλευρά της ζωής των ανθρώπων του ISIS. Μια από τις πιο γνωστές προσπάθειες είναι το «Cats of Jihad», όπου οι μαχητές του ISIS δημοσιεύουν τις γάτες τους να κρατούν κάποια από τα όπλα τους.
Στρατολήγηση
- Διαδικτυακά περιοδικά
Το Dabiq είναι ένα μηνιαίο διαδικτυακό περιοδικό, στα αγγλικά, όπου έχει μεγαλύτερο κόστος παραγωγής από πολλά περιοδικά του δυτικού κόσμου. Θέματα πολιτικής, πίστης αλλά και αυτοσχέδιας παραγωγής όπλων και βομβών γεμίζουν τις σελίδες του. Μάλιστα, ο εγκέφαλος των επιθέσεων στο Παρίσι, Abdelhamid Abaaoud είχε δώσει συνέντευξη στο Dabiq, στην οποία εξηγούσε πόσο δύσκολο ήταν να φτάσει στο Βέλγιο, παρόλο που ήταν γνωστός τζιχαντιστής.
- Προσέγγιση ανθρώπων, που είναι πιθανοί νεοσύλλεκτοι
Οι μαχητές του ISIS προσελκύουν πιθανούς νεοσύλλεκτους στέλνοντας τους φιλικά μηνύματα και δείχνοντας τους συμπαράσταση στα προβλήματα τους. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα, οι τζιχαντιστές στέλνουν δώρα στους ανθρώπους που προσεγγίζουν, ενώ μερικές φορές τους στέλνουν ακόμα και το αεροπορικό εισιτήριο που θα τους «αλλάξει την ζωή».
- Φόρουμ ερωτο-απαντήσεων
Εχει παρατηρηθεί πως αρκετές φορές οι τζιχαντιστές οργανώνουν φόρουμ, στα οποία δέχονται ερωτήσεις για την ζωή τους και για τις δράσεις τους. Μάλιστα, σύμφωνα με όσες πληροφορίες έχουν βρεθεί, παρουσιάζουν έναν «ειλικρινή» εαυτό, συζητώντας τόσο τα θετικά, όσο και τα αρνητικά στις ζωές τους.