Ιστορική στιγμή για την καταπολέμηση της ανόδου της θερμοκρασίας, που απειλεί τον πλανήτη με κλιματικές καταστροφές αποτελεί η συμφωνία που επετεύχθη στο Παρίσι στην 21η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα (COP21) και υιοθετήθηκε από 195 χώρες.
Εξι χρόνια μετά το φιάσκο της διάσκεψης της Κοπεγχάγης, που δεν κατάφερε να επισφραγήσει μια τέτοια συμφωνία, στο Παρίσι σε ατμόσφαιρα ευφορίας η ιστορική στιγμή έγινε δεκτή με επευφημίες που διήρκεσαν αρκετά λεπτά. «Η συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα υιοθετήθηκε», δήλωσε συγκινημένος ο Λοράν Φαμπιούς, ο γάλος υπουργός Εξωτερικών και πρόεδρος της Διάσκεψης τερματίζοντας τις εργασίες.
Τι προβλέπει η συφωνία
Για να περιορισθεί η κλιματική απορρύθμιση -πολλαπλασιασμός των κυμάτων καύσωνα, των ξηρασιών και των πλημμυρών, επιτάχυνση του λιώσιμου των παγετώνων- η συμφωνία επικυρώνει τον πολύ φιλόδοξο στόχο να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας αρκετά κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου. Καλεί μάλιστα τα μέρη να συνεχίσουν τις προσπάθειες για να περιοριστεί η άνοδος στον 1,5 βαθμό Κελσίου" σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, ένα αίτημα των πιο ευάλωτων χωρών. Έως τώρα ο στόχος ήταν οι 2 βαθμοί Κελσίου. Η αρωγή για το κλίμα προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, που πρόκειται να φθάσει τα 100 δισεκ. δολάρια ετησίως το 2020, θα πρέπει να είναι το κατώτερο επίπεδο και να αναθεωρηθεί προς τα πάνω. Αυτή ήταν επίσης μια ισχυρή απαίτηση των χωρών του Νότου.
«Στροφή» σε έναν καλύτερο κόσμο
Οπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, στην ολομέλεια, η συμφωνία έγινε δεκτή με ενθουσιώδεις ομιλίες και μόνο η Νικαράγουα εξέφρασε επιφυλάξεις. «Το πρόβλημα δεν λύθηκε, όμως η συμφωνία του Παρισιού εγκαθιδρύει το βιώσιμο πλαίσιο που έχει ανάγκη ο κόσμος για να επιλύσει την κλιματική κρίση» σύμφωνα με τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Η Έντνα Μολέουα, η νοτιοαφρικανή υπουργός Περιβάλλοντος, η χώρα της οποίας προεδρεύει της μεγαλύτερης ομάδας κρατών, της G77+Κίνα (134 χώρες), είδε στη συμφωνία «ως μια στροφή προς έναν καλύτερο και ασφαλέστερο κόσμο».
«Μένει ακόμη να γίνει πολλή δουλειά», τόνισε η γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ, προσθέτοντας πως η συμφωνία είναι ωστόσο ένα σημάδι ελπίδας.
Τα ορυκτά καύσιμα στην... κακή πλευρά της ιστορίας
Αντανακλώντας τα αισθήματα πολλών μεγάλων ΜΚΟ, η Greenpeace δήλωσε πως η συμφωνία σηματοδοτεί μια «καμπή» και εξορίζει την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα «στην κακή πλευρά της Ιστορίας». Κατά την έναρξη της COP21, 150 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων είχαν μεταβεί στο Παρίσι για να εκφράσουν την επείγουσα ανάγκη για δράση κατά της ανόδου της θερμοκρασίας, που πλήττει κατ' αρχάς τις πιο φτωχές χώρες.Το σύμφωνο, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ το 2020, αναμένεται ότι θα επιτρέψει να επαναπροσανατολιστεί η παγκόσμια οικονομία προς ένα μοντέλο χαμηλού άνθρακα. Μια τέτοια επανάσταση σημαίνει και μια προοδευτική εγκατάλειψη των ορυκτών πόρων (άνθρακας, πετρέλαιο, αέριο) που κυριαρχούν ευρέως στην παγκόσμια παραγωγή ενέργειας, μια ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τεράστιες ενεργειακές οικονομίες ή ακόμη μια αυξημένη προστασία των δασών. Η συμφωνία υπογραμμίζει τη σημασία που έχει το να δοθεί μια τιμή στον άνθρακα ώστε να τονωθούν οι επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια.
Σκεπτικισμός από τους επιστήμονες
«Το 2014 είναι η πρώτη φορά που οι επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ξεπέρασαν αυτές στα ορυκτά καύσιμα, αυτή η κίνηση οφείλει να επιταχυνθεί,η συμφωνία θα συμβάλει σ' αυτό» υπογράμμισε ο Ματιέ Ορφελέν του Ιδρύματος Νικολά Ιλό. Οι στόχοι των χωρών που είχαν ανακοινωθεί ενόψει της COP για τη μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου θέτουν σ' αυτό το στάδιο τον πλανήτη σε μια πορεία για άνοδο της θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου. Η συμφωνία εγκαθιδρύει έναν μηχανισμό που επιβάλλει την αναθεώρηση των στόχων αυτών προς τα πάνω κάθε πέντε χρόνια, όμως μόνο από το 2025 -- πολύ αργά σύμφωνα με τις ΜΚΟ και τους επιστήμονες, ορισμένοι από τους οποίους δεν κρύβουν τον σκεπτικισμό τους. «Στους +2 βαθμούς Κελσίου, το κλίμα θα είναι ήδη πολύ διαφορετικό από σήμερα», υπενθυμίζει ο κλιματολόγος Ζαλ Ζουζέλ. "Όμως οι 2 βαθμοί Κελσίου ή λιγότερο είναι ο στόχος που πρέπει να τηρήσουμε αν θέλουμε να έχουμε στο τέλος του αιώνα έναν κόσμο στον οποίο να μπορούμε να προσαρμοστούμε". «Η επίτευξη αυτού του στόχου απαιτεί να αφήσουμε τα ορυκτά καύσιμα μέσα στο έδαφος, να μην τα εκμεταλλευθούμε», όμως «τίποτα δεν έχει λεχθεί για το πώς θα γίνει αυτό», υπογραμμίζει ο Νικ Χιούιτ, καθηγητής χημείας της ατμόσφαιρας στο πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ (Βρετανία), σύμφωνα με τον οποίο «υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για να είναι κανείς επιφυλακτικός».