«Σοσιαλισμός και τσα-τσα-τσα» - Στην Κούβα του 1960 από την σκηνοθέτη Agnès Varda [εικόνες]

Φωτογραφίες της σκηνοθέτου Agnes Varda βρίσκονταν κλεισμένες και ανέπαφες σε κουτιά από τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Γυναίκες να χαμογελούν, ένα ζευγάρι να χορεύει στο δρόμο είναι μερικά από τα καρέ, που ανακάλυψε η επιμελήτρια Clément Chéroux, η οποία «έσκαψε» τα αρχεία της Γαλλίδας δημιουργού.

«Δεν ήταν γραφτό να εμφανιστούν», είχε πει κάποτε η κυρία του γαλλικού σινεμά, για τις φωτογραφίες που είχαν ληφθεί για την ταινία Salut les Cubains, που εξερευνά την κουβανική κοινωνία και το πολιτισμό της μετα-επανάστασης.

Ο Guardian μοιράζεται την ιστορία της Γαλλίδας Agnes Varda:

Ηταν τέσσερα χρόνια μετά την δικτατορία του φιλο-αμερικανού Φουλχένσιο Μπατίστα, με τον Φιντέλ Κάστρο να έχει στα χέρια του πια την ηγεσία της χώρας.

«Οταν είσαι σε ένα μέρος, αυτό που κάνεις δεν μπορεί να συγχέεται με οποιοδήποτε άλλο μέρος. Θα πρέπει να είναι η ένδειξη μιας χώρας και μιας εποχής», ανέφερε η σκηνοθέτις.

Μια έκθεση στο Pompidou Centre στο Παρίσι φέρνει τα κινηματογραφικά στιγμιότυπα της Agnes Varda στο προσκήνιο, τιμώντας τον σκοπό τους ως πρώτη ύλη της ταινίας.

Η σκηνοθέτις Agnès Varda

Γεννηθείσα στο Βέλγιο το 1982, υπήρξε μια από τις πρωτοπόρους, καθώς οι ταινίες της διέφεραν από το «ανδρικο-κεντρικό» όραμα του γαλλικού Νέου Κύματος. Δημιούργησε περίπου 20 ταινίες σε πέντε δεκαετίες. Φέτος κέρδισε τιμητικό Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες.

Με το ιδιαίτερο χτένισμά της και τα έντονα χρώματα, εδώ και καιρό είναι μία από τις χαρακτηριστικές προσωπικότητες του Παρισιού.

Επιστρέφοντας, όμως, στο θέμα της Κούβας, η τότε επανάσταση είχε προσελκύσει μεγάλο αριθμό Γάλλων καλλιτεχνών και διανοουμένων. Ο Ζαν Πωλ Σατρ, η Σιμόν ντε Μποβουάρ έκαναν παρέα με τον Τσε Γκεβάρα, όπως είχε σημειώσει ο γαλλικός Τύπος. Ο Ανρί Καρτιέ Μπρεσόν, που θεωρείται ένας από τους «πατέρες» της φωτοδημοσιογραφίας, είχε διασταυρωθεί με την Agnes Varda σε ένα ξενοδοχείο της Κούβας, ενώ και τα βήματα του σκηνοθέτη Κρις Μάρκερ είχαν φτάσει μέχρι τη χώρα.

Τον καιρό που βρέθηκε στην Κούβα, συνοδευόμενη από τον φίλο της Jacques Ledoux, διευθυντή της βελγικής Ταινιοθήκης, μίλησε στην Σχολή Κινηματογράφου Instituto Cubano del Arte e Industria Cinematográficos. Γι΄αυτές τις ομιλίες δεν είχε προετοιμαστεί καθόλου, αλλά πήγε «οπλισμένη» με ιδέες του Μάρκερ.

«Δεν είμαι καθόλου πολιτικοποιημένη», λέει και συνεχίζει: «Μου αρέσει να είμαι περίεργη και να μαθαίνω από τους ανθρώπους. Προσπάθησα να ανακαλύψω την Κούβα απλά από το να είμαι εκεί».

«Οι αποχρώσεις του πολιτικού πάθους είναι πιο συγκρατημένες στα πλάνα από την αίσθηση της ζωτικότητας», τονίζει. Αυτό η ίδια η σκηνοθέτις το αποκαλεί: «Σοσιαλισμός και τσα-τσα-τσα».

Θαύμαζε την περήφανη ποιητική ομορφιά του αυθόρμητου χορού στον δρόμο και φωτογράφιζε ομιλίες δημαγωγών, που αντιμετώπιζαν τεράστια πλήθη.

Συνάντησε τον Benny Moré, τον πολυαγαπημένο τενόρο της Κούβας, σε ένα άδειο self service εστιατόριο. Φορούσε ένα λευκό πουκάμισο και καπέλο.

Μέσα σε αυτό το ταξίδι, συνάντησε τον Κάστρο μετά από πολλές προσπάθειες, στο αγαπημένο του παραθαλάσσιο εστιατόριο.

«Ηταν μια καλή συνάντηση, όμορφη και ήρεμη», θυμάται. Τον έκανε να σταθεί ανάμεσα σε δύο βράχους, έτσι ώστε να φαίνεται σαν έχει φτερά.

«Αυτός ενσαρκώνει την Κούβα, όπως ο Γκάρι Κούπερ τη Δύση», λέει.

Οταν επέστρεψε στο Παρίσι, ταξινόμησε τα 4.000 αρνητικά και τις 1.500 φωτογραφίες.

Μέσα από την ταινία της για την Κούβα ήθελε να δείξει τον σεβασμό για το ρυθμό και επέλεξε να επεξεργαστεί πλάνα της με κουβανέζικη μουσική, με το οποίο έθεσε χαρούμενο και ένθερμο ρυθμό.

Οι φωτογραφίες της Agnes Varda, που ταξιδεύουν στη Κούβα περασμένων χρόνων, θα βρίσκονται στο Centre Pompidou στο Παρίσι από την 1η Φεβρουαρίου.