Οι 40 ορόφων δίδυμοι πύργοι στη γερμανική μεγαλούπολη της Φρανκφούρτης σχεδιάστηκαν σε μια άλλη εποχή. «Αν το σχεδιάζαμε σήμερα, ίσως επιλέγαμε ένα περισσότερο σεμνό και ταπεινό κτίριο», λέει ένας συνεργάτης του Μάριο Ντράγκι, του προέδρου της ΕΚΤ, η οποία στεγάζει εκεί τα νέα κεντρικά της γραφεία.
Το κτίριο που στεγάζει την ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη
Και δεν είναι το μόνο το οποίο ο Ντράγκι πρέπει να αιτιολογήσει στην κοινή γνώμη, ειδικά της Γερμανίας, όπου η δημοτικότητά του και η φήμη της ΕΚΤ τίθεται υπό αμφισβήτηση. Στα οκτώ χρόνια που ο Ντράγκι βρίσκεται στο τιμόνι της Kεντρικής Tράπεζας της Ένωσης, έχει καταφέρει, από τα μέσα κιόλας της θητείας του, να εξασφαλίσει ελευθερία κινήσεων για τον οργανισμό του, καθιστώντας τον πια ίσως τον ισχυρότερο θεσμό της Ευρώπης.
Ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, με τη Γερμανίδα καγκελάριο, Ανγκελα Μέρκελ
Η επιτυχία του βασίζεται στην ικανότητα του να αναζητεί και να εξασφαλίζει την συμφωνία στο ΔΣ της Τράπεζας και κυρίως στην εξασφάλιση της στήριξης της ισχυρότερης πολιτικής δύναμης της Ευρώπης, αυτή της Καγκελαρίου Μερκελ.
Ιδίως χωρίς την τελευταία, ο Ντράγκι ομολογουμένως ίσως και να μην είχε επιτύχει με τα τολμηρά μέτρα που έλαβε για να σώσει το Ευρώ. Και τώρα που τα κατάφερε, φαίνεται να αναλαμβάνει ακόμη ένα δύσκολο εγχείρημα, ίσως ακόμη πιο δύσκολο, να πείσει τους αρχηγούς των κρατών-μελών της ΕΕ ότι πρέπει τώρα να κάνουν κι αυτοί το δικό τους μερίδιο από ότι είναι αναγκαίο για να βγει και ολόκληρη η ΕΕ από την κρίση.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την Ένωση σήμερα είναι τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης σε πολιτικό επίπεδο. Η ασθενική ανάπτυξη και η κόπωση που έχει προκαλέσει η αναταραχή με το ευρώ, έχουν ωθήσει τους ευρωπαϊκούς λαούς σε πιο ακραίες πολιτικές επιλογές όπως δείχνουν και τα εκλογικά αποτελέσματα, με πιο πρόσφατα αυτά της Γαλλίας. Είναι αυτή η πολιτική μεταβολή που θέτει σε κίνδυνο σήμερα την σταθερότητα του νομίσματος. Ο Ντράγκι έχει κάνει ό,τι χρειάζεται δηλώνοντας μόλις την περασμένη εβδομάδα την δέσμευση του για χαμηλά επιτόκια δανεισμού, την αντιμετώπιση των αποπληθωριστικών τάσεων και την περαιτέρω ενίσχυση της πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Καλεί όμως και τις κυβερνήσεις να παίξουν τον ρόλο που τους αναλογεί αυξάνοντας τις δημόσιες δαπάνες τους ώστε να επιστρέψει η Ένωση στο μονοπάτι της ανάπτυξης. Η δραστηριοποίηση αυτή πιθανώς «να προκαλέσει σχίσμα μέσα στο ΔΣ της ΕΚΤ», υποστηρίζει ο Φρεντερίκ Ντουκροζέ, αναλυτής της ελβετικής τράπεζας Pictet, και εκεί στρέφονται πια τα βλέμματα για να δουν πως θα εξελιχθεί η κατάσταση. Ο Ιταλός καθηγητής βέβαια έχει ήδη αντιμετωπίσει πολλές από τις κριτικές που του έχουν γίνει. Από την ημέρα του διορισμού του όταν και έφτασε στην Φρανκφούρτη, ο Ντράγκι απέδειξε ότι δεν ήταν λάθος όπως πολλοί υποστήριζαν η επιλογή ενός Ιταλού στην θέση του Προέδρου της ΕΚΤ και ότι μπορεί να ανταπεξέλθει στις πιέσεις και στην αντιπαλότητα, ειδικά από την γερμανική Μπούντεσμπανκ.
Ο πρόεδρος της γερμανικής κεντρικής τράπεζας (Μπούντεσμπανκ) Γενς Βάιντμαν
«Το μεγαλύτερο ταλέντο του Ντράγκι είναι η ικανότητα του στην διπλωματία», λέει ο Ντάνιελ Γκρος, ο Διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών στις Βρυξέλλες.
«Έχει καταφέρει να έχει μαζί του ολόκληρο το γερμανικό πολιτικό σύστημα», προσθέτει.
Το ίδιο όμως δεν συμβαίνει και με τους Γερμανούς μέλη του ΔΣ της Τράπεζας. Η Σαμπίν Λοτεσλάγκε, που μοιράζεται τον 39 όροφο των δίδυμων πύργων της ΕΚΤ στην Φρανκφούρτη με τον Λουξεμβουργιανό συνάδελφό της, έχει μια καθαρή και συνεπή γραμμή έναντι του Μάριο Ντράγκι. Λέει σε όλα όχι. Και μόλις μερικά χιλιόμετρα μακρυά από τα κεντρικά της ΕΚΤ, στην γερμανική Μπούντεσμπανκ, ο επικεφαλής της Γιενς Βάιντμαν δεν χάνει ευκαιρία να δηλώνει ότι δεν είναι και «σπουδαίος οπαδός του Ντράγκι».
Ο Ντράγκι όμως έχει καταφέρει κάτι που παλιότερα έμοιαζε αδύνατο. Την ανεξαρτησία σε μεγάλο βαθμό της ΕΚΤ από την γερμανική επιρροή. Το μοντέλο λειτουργίας της ΕΚΤ είχε βασιστεί κατά πολύ μέχρι σήμερα στο αντίστοιχο της γερμανικής κεντρικής τράπεζας. Ανεξάρτητη από την πολιτική επιρροή. της κυβέρνησης, με έναν περιορισμένο ρόλο στην καταπολέμηση του πληθωρισμού και με αποχή από όποια νομισματική πολιτική που οδηγεί στο τύπωμα χρήματος από την ΕΚΤ.
Ο Μάριο Ντράγκι με τον προκάτοχό του, Ζαν-Κλοντ Τρισέ
Αλλά «το μοντέλο Ντράγκι είναι περισσότερο FED (Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ - Federal Bank of Reserve), παρά «Μπούντα» (αναφερόμενος στο υποκοριστικό της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, Budensbank)», υποστηρίζει ο Ζίλ Μοέ, επικεφαλής οικονομολόγος της Μέριλ Λιντς. Ο Ντράγκι έχει κάνει την ΕΚΤ, ομοίως με την FED, ένα τόπο οικονομικών συζητήσεων και χώρο ακαδημαϊκών. Η Fed αντίθετα με την μέχρι τώρα ΕΚΤ ελέγχει τις τιμές να παραμείνουν υπό έλεγχο και προωθεί πολιτικές που δημιουργούν θέσεις εργασίας.
Η αλλαγή της ΕΚΤ αντικατοπτρίζει και την αλλαγή του Προέδρου της, με τον Ντράγκι να έχει «εκπαιδευτεί» μέσα στην ακαδημαϊκή κοινότητα σε αντίθεση με τον προκάτοχο του Τρισέ , ο οποίος ξεκινώντας την καριέρα του από τον δημόσιο τομέα, εξελίχθηκε σε διοικητή της γαλλικής κεντρικής τράπεζας προτού γίνει επικεφαλής της ΕΚΤ.
(Reuters)
Ο Ντράγκι αντίθετα που αποφοίτησε από το ΜΙΤ το 1977 είχε μια γεμάτη ακαδημαϊκή πορεία προτού γίνει επικεφαλής οικονομικών στην Ιταλία. Το διαφορετικό του υπόβαθρο φαίνεται και στις επιλογές του, με πολλούς να δείχνουν ειδικά προς την ανέλιξη του οικονομολόγου Φρανκ Σμετς από τον Ντράγκι στην θέση εκείνου που προετοιμάζει τις εργασίες του ΔΣ. Μέχρι την αντικατάσταση του Τρισέ , η ΕΚΤ περιοριζόταν στην «δημοσιονομική πειθαρχεία» και στις «δομικές μεταρρυθμίσεις» ως τα μόνα ικανά εργαλεία για να αντιμετωπιστεί μαι κρίση. Τώρα το πεδίο δράσης έχει διευρυνθεί σημαντικά και ο Ντράγκι με τους συμμάχους του πιέζουν τις πολιτικές ηγεσίες στην Ευρώπη για μια πιο παρεμβατική πολιτική στην οικονομία και την εργασία.
Πολύ διαφορετικά τα στιλ ηγεσίας Ντράγκι και Τρισέ
«Στην αρχή είχαμε εστιάσει στις τράπεζες και πως μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν δανείζοντας τον κόσμο» λέει ο μέχρι πρότινος διοικητής τράπεζας της Γαλλίας Κριστιάν Νουέρ, «έπειτα απασχοληθήκαμε με τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού και της ασθενικής επανεκκίνησης της οικονομίας».
Για να επιτύχει ο Ντράγκι στην προώθηση αυτών των πολιτικών αναζήτησε από πολύ νωρίς την συμμαχία με τους Γερμανούς. Παρ ότι ο Τρισέ φαινόταν σε πολλούς πιο γερμανός και από τους Γερμανούς προσπαθώντας να κρατά πάντα τις ισορροπίες μαζί τους, ο Ντράγκι δεν φαίνεται να προσπαθεί και πολύ. Σε αντίθεση με τον προκάτοχο του, ο Μάριο Ντράγκι έχει αναπτύξει μια προσωπική χημεία με την Καγκελάριο Μέρκελ σε αντίθεση με τον Τρισέ, κάτι που του επιτρέπει να ζητά πιο χαλαρές πολιτικές παρ όλη την άρνηση της Μπούντεσμπανκ. Ενώ λοιπόν ο Βαιντμαν πολλές φόρες έχει δημοσίως κατακρίνει τον Ντράγκι, η καγκελάριος δεν έχει ποτέ δημοσίως εκφρασθεί αρνητικά για αυτόν και την ΕΚΤ.
«Έχουν το ίδιο αναλυτικό μυαλό και η καγκελάριος έχει πειστεί ότι είναι προ το συμφέρον της γερμανικής οικονομίας οι κινήσεις Ντράγκι», λέει ένας επικεφαλής Κεντρικής Τράπεζας.
Η σχέση αυτή είναι πολύ σημαντική ειδικά με την αντίδραση που αντιμετωπίζει η κατεύθυνση Ντράγκι από την Μπούντεσμπανκ και μέρος της γερμανικής κοινής γνώμης. Ο Ντράγκι επιθυμεί να διατηρήσει χαμηλά τα επιτόκια για όσο χρειαστεί και να επαναφέρει το πληθωρισμό στο 2% από 0,1% που είναι σήμερα. Με αυτόν τον στόχο στον σχεδιασμό, οι πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης κατά τις οποίες η ΕΚΤ αγοράζει 60 δις κάθε μήνα ώστε να κρατήσει χαμηλά τα επιτόκια επεκτείνεται για ακόμη έξι μήνες.
Και πολλοί πιστεύουν ότι αυτή ακριβώς είναι η δουλειά της ΕΚΤ, «να σχεδιάζει πολιτικές για ολόκληρη την Ένωση και όχι για μεμονωμένες χώρες-μέλη» όπως τονίζει και ο Σμετ. «Το να μην κάνει τίποτα θα ερχόταν σε σύγκρουση με τον θεσμικό της ρόλο» προσθέτει. ένας άλλος αναλυτής.
(Reuters)
Η κριτική όμως δεν φαίνεται να πτοεί τον ιταλό επικεφαλής της ΕΚΤ. Μόλις την περασμένη εβδομάδα παραδέχθηκε ότι η ποσοτική χαλάρωση δεν υποστηρίχθηκε ομόφωνα στο ΔΣ, παρ ότι «στηρίχθηκε από μια μεγάλη πλειοψηφία». Ήταν γνωστό ότι οι Γερμανοί Βάιντμαν και Λοτεσλάγκε ψήφισαν όχι.
ΚΙ η αλήθεια είναι ότι λίγες από τις αποφάσεις του Ντράγκι μέχρι σήμερα ήταν ομόφωνες. Σε αντίθεση με τον Ντράγκι που αναζητούσε την ομοφωνία ανάμεσα στα 25 μέλη του ΔΣ, τα 6 μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου και τους 19 κεντρικούς τραπεζίτες, ο Ντράγκι προωθεί με συμμαχίες τις πολιτικές του. Ενώ ο Τρισέ ήταν εξαντλητικός στις συνεδριάσεις του, αποσπώντας την συνυπευθυνότητα όλων, ο Ντράγκι βασίζεται στις διμερείς σχέσεις εντός της ΕΚΤ και στις επαφές του με τον έξω από την ΕΚΤ κόσμο.
Και αυτό έχει εκνευρίσει αρκετές φόρες αρκετούς κεντρικούς τραπεζίτες. Άλλωστε είναι γνωστός ο Ντράγκι για τις τηλεφωνικές του επικοινωνίες και τα γραπτά μηνύματα στο κινητό του κατά την διάρκεια συνεδρίασης του ΔΣ της Τράπεζα. Είναι φανερό ότι ο Ντράγκι δεν νοιάζεται τόσο όσο ο Τρισέ για την ισότιμη μεταχείριση όλων των κεντρικών τραπεζιτών της Ένωσης από τον Πρόεδρο της ΕΚΤ.
Από την αρχή του διορισμού του ο Ντράγκι έδειξε ένα άλλο στυλ διακυβέρνησης. Μόλις λίγο καιρό πριν ο Τρισέ είχε αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού, σε μια κίνηση που ακόμη και πιστοί υποστηρικτές του έβρισκαν δύσκολο να αιτιολογήσουν. Ο Ντράγκι στην πρώτη συνέντευξη τύπου επέλεξε μια πιο ανοικτή γλώσσα σε σχέση με τα «αποκρυπτογραφημένα μηνύματα» που περιείχε συχνά ο λόγος του Τρισέ. «Αυτές είναι οι εναλλακτικές, αυτές είναι οι επιλογές της ΕΚΤ» ενημέρωνε την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.
Ήταν μόλις εννιά μήνες Πρόεδρος όταν οι ικανότητες του Ντράγκι τέθηκαν πραγματικά υπό εξέταση με έναν νέο γύρο οικονομικής κρίσης για την ΕΕ. Με την Ελλάδα στον τρίτο χρόνο προβλημάτων, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία να αγκομαχούν και την Ισπανία να κινδυνεύει να «πέσει» κι αυτή, ο Ντράγκι αντιμετώπισε τις πιο δύσκολες καταστάσεις.
Στις 26 Ιουλίου 2012 ο Ντράγκι έδειξε στον κόσμο από τι είναι φτιαγμένος. «Θέλω να γνωρίζετε και κάτι ακόμη» είπε στους δημοσιογράφους που θα μετέφεραν το μήνυμα του λίγο αργότερα σε ολόκληρο τον κόσμο, «η ΕΚΤ θα κάνει ότι περνά από το χέρι της για να διασώσει το Ευρώ». «Και πιστέψτε με, αυτό θα είναι αρκετό» πρόσθεσε.
Αυτό που πολύ θεωρούσαν ότι έπρεπε να έχει ειπωθεί εδώ και καιρό για να σταματήσει την κερδοσκοπία και την αβεβαιότητα, είχε πια μπει στο τραπέζι. Το ευρώ εκτινάχθηκε και Ολάντ και Μέρκελ έσπευσαν να υποστηρίξουν τον Πρόεδρο της ΕΚΤ.
Η ΕΚΤ ανακοίνωσε σύντομα ότι θα αγοράσει ομόλογα προβληματικών χωρών σε ανταλλαγή με μεταρρυθμίσεις κάτι όμως που δεν χρειάστηκε να κάνει σε εκτεταμένο βαθμό, καθώς οι αγορές είχαν ήδη πειστεί από την «απειλή» Ντράγκι. Τρικ ή όχι., ίσως δεν έχει καμία σημασία αφού όπως υποστήριξε και ο Στίγκλιτς «δούλεψε»!
Ανησυχούσαν για τις αγορές αυτό είναι αλήθεια, αλλά ανησυχούσαν και για τους μεγάλους ομίλους και τους δικηγόρους τους που έψαχναν τρόπους να αλλάξουν τους όρους των συμβολαίων σε ευρώ. Γνωρίζαμε για τον επικείμενο λόγο Ντράγκι, αλλά διάλεξε όπως φαίνεται τον σωστό χρόνο και τις κατάλληλες λέξεις.
Ο Ντράγκι με μέλη της ΕΚΤ
Δυο χρόνια μετά, ο Ντράγκι ξεκίνησε μια νέα αποστολή. Με τις ομιλίες του έδωσε το στίγμα στις αγορές για την επιδίωξη του να αυξήσει τον πληθωρισμό στην Ευρώπη κοντά στο 2% , να ενισχύσει την διαφάνεια στην ΕΚΤ και να πείσει τις κυβερνήσεις να κάνουν περισσότερα στην καταπολέμηση της ανεργίας παρέχοντας την στήριξη του θεσμού που εκπροσωπεί.
Προς τη στιγμή ο Ντράγκι φαίνεται αποφασισμένος να εξαπλώσει το μήνυμα ότι ειδικά η Γερμανία πρέπει να αυξήσει τις δαπάνες της, ώστε να αντιμετωπιστεί και το παράδοξο το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ένωσης να είναι πια πολύ χαμηλότερο από το 3% που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Επίσης, ο Ντράγκι πιέζει για περισσότερη δημοσιονομική ένωση μεταξύ των κρατών κάτι στο οποίο κάποια μέλη του ΔΣ του αντιδρούν αφού η κοινή αποδοχή του ελέγχου και της ευθύνης εμπεριέχει μεγαλύτερο ρίσκο. Αυτό ειδικά έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την φιλοσοφία στους ισχυρούς οικονομικούς κύκλους στην Γερμανίας αλλά και με την κοινή της γνώμη. Όπως όμως αρκετοί υποστηρικτές του Ντράγκι επισημαίνουν, «ολόκληρη η ιστορία της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης των τελευταίων χρόνων ήταν γύρω από «πράγματα που η Γερμανία ποτέ δεν θα αποδεχόταν.... κι όμως πραγματοποιήθηκαν».
Η είσοδος στα κεντρικά γραφεία της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη
Πηγή: politico.eu