Οταν ο «μετρ» Μπουλγκάκοφ τηλεφώνησε στον Στάλιν [εικόνες]

«Σημειώσεις ενός νεαρού γιατρού» του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ. Για πρώτη φορά στα ελληνικά, τα νεανικά διηγήματα του μεγάλου Ρώσου που έγραψε το «Ο μετρ κι η Μαργαρίτα».

Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ποικίλη Στοά και έχει γίνει πολύ πετυχημένο σήριαλ στις ΗΠΑ, με πρωταγωνιστή τον Τζον Χαμ (Mad Men), σε παραγωγή του ίδιου.

Ο συγγραφέας: Ο Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ (1891-1940) είναι ένας από τους σημαντικότερους νεότερους δραματουργούς της Ρωσίας. Το έργο του διακρίνεται για την καυστική του σάτιρα και το διεισδυτικό του χιούμορ. Σπούδασε ιατρική, αλλά σύντομα αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία. Ήδη από τα πρώτα του έργα, τις συλλογές διηγημάτων «Διαβολιάδα» και «Τα μοιραία αυγά» (1925), εξέφρασε την αντίθεσή του στη σοβιετική πραγματικότητα. Ανάμεσα στα πιο σημαντικά έργα του συμπεριλαμβάνονται «Η λευκή φρουρά» (1925), «Η καρδιά του σκύλου» (1925), «Το διαμέρισμα της Ζόικας» (1926), «Ο καλπασμός» (1928) «Το πορφυρό νησί» (1928) «Ο Μολιέρος» (1936), «Οι τελευταίες ημέρες» (θεατρική διασκευή 1940), «Μαύρο χιόνι» (ανολοκλήρωτο) και «Ο Μαιτρ και η Μαργαρίτα», το οποίο ο συγγραφέας άρχισε να γράφει το 1928 και το επεξεργαζόταν ως τον θάνατό του. Το έργο του Μπουλγκάκοφ συνδέεται στενά με την ανανέωση του σοβιετικού θεάτρου, ιδιαίτερα μετά το 1955, ενώ η επίδρασή του στη σοβιετική λογοτεχνία υπήρξε τεράστια. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου.

Η σχέση με τον Στάλιν: Υπάρχει ένα μυστήριο γύρω από τον τρόπο με τον οποίο ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης αντιμετώπιζε τον συγγραφέα. Τα βιβλία του εκδίδονταν δύσκολα ή καθόλου ή αποσύρονταν. Τα περισσότερα ο συγγραφέας τα διοχέτευε σε εκδότες του εξωτερικού. Τα θεατρικά του επίσης δύσκολα ανέβαιναν και μετά από λίγες παραστάσεις κατέβαιναν από τα ρωσικά θέατρα. Ωστόσο όλα τα παρακολουθούσε ο Στάλιν. Ο τελευταίος εκτιμούσε ιδιαιτέρως το καλλιτεχνικό έργο του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, ωστόσο επειδή ο συγγραφέας διαφωνούσε με το σοβιετικό καθεστώς, εμπόδιζε την προβολή του. Δεν του ζήτησε ποτέ να αλλάξει τακτική και να μην είναι αρνητικός προς το καθεστώς. Αρνήθηκε όμως και όλα τα απεγνωσμένα διαβήματα του Μπουλγκάκοφ να του δώσει άδεια για να φύγει στο εξωτερικό.

Το βιβλίο: Οι «Σημειώσεις ενός νεαρού γιατρού» που ανήκουν στα πρώτα λογοτεχνικά πονήματα του Μπουλγκάκοφ και πρωτοδημοσιεύθηκαν τη διετία 1925-1926 στη Σοβιετική Ενωση, αφενός δεν εμπίπτουν στον προβληματισμό της μετεπαναστατικής εποχής, αφετέρου όμως δεν εναρμονίζονται ούτε και με την ιδεολογία των προεπαναστατικών λογοτεχνών. Ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής στα επτά από τα συνολικά εννέα διηγήματα της συλλογής βρίσκεται σε μια τρομακτική απομόνωση, σχεδόν εκτός ιστορικής πραγματικότητας, σε έναν τόπο αδιάφορο εθνικά και ιδεολογικά, φυλακισμένος σχεδόν στην ερημιά ενός αποκομμένου από τον πολιτισμό, τις συγκοινωνίες, τις επικοινωνίες, τον ηλεκτρισμό -παραδόξως όμως άριστα οργανωμένου και καλά εξοπλισμένου- νοσοκομείου και καλείται να αντιμετωπίσει μια τεράστια γκάμα από ασθένειες μολυσματικές και μη. Πρωτίστως όμως εκεί, έρχεται αντιμέτωπος με την άγνοια και την προκατάληψη των Ρώσων χωρικών. Την ίδια στιγμή, στη Μόσχα ηχούν τα κανόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917... Η συλλογή αυτή των διηγημάτων, ολοκληρωμένη και πλήρης, κυκλοφορεί για πρώτη φορά στη γλώσσα μας.

Το ντοκουμέντο: Επίσης, για πρώτη φορά δημοσιεύεται στο παράρτημα της έκδοσης η δραματική επιστολή του Μιχαήλ Μπουλγκάκωφ προς την Κυβέρνηση της ΕΣΣΔ καθώς και η τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Στάλιν όπως αυτή μεταφέρθηκε από την τρίτη κατά σειρά γυναίκα τού συγγραφέα, Γελένα Μπουλγκάκοβα.

Το βιβλίο
«Σημειώσεις ενός νεαρού γιατρού», Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Ιωαννίδου
Εκδόσεις: Ποικίλη Στοά, 2015
Τιμή: 12,80 ευρώ