Η νύχτα της 26ης προς την 27ης Οκτωβρίου θα μείνει στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σαν μια «ξεχωριστή» ημερομηνία. Ξεχωριστή με την έννοια ότι για πρώτη φορά στα χρονικά της, η Ευρωπαϊκή Ένωση έφτασε τόσο κοντά στην διάλυση. Χρειάστηκε ένας πολύμηνος μαραθώνιος διαβουλεύσεων ανάμεσα στον Σαρκοζί και την Μέρκελ και στους συνεργάτες τους, καλή θέληση, απόλυτη εχεμύθεια και ένας μεγάλος «τσαμπουκάς» στο τέλος με τις ευρωπαϊκές τράπεζες για να καταφέρουν οι δύο ισχυρότερες ευρωπαϊκές χώρες-η Γερμανία και η Γαλλία-να γεφυρώσουν τις διαφορές τους.
Χωρίς όλα αυτά τα εκρηκτικά συστατικά, το ελληνικό πρόβλημα δεν θα είχε αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά-αν δεν καταφέρουμε να αξιοποιήσουμε εμείς την ευκαιρία είναι άλλο θέμα- και σήμερα η Ευρώπη θα είχε ίσως μπει σε μια ανεξέλεγκτη τροχιά προς το άγνωστο. Και δεν υπερβάλλουμε στο παραμικρό.
Το αποκάλυψε άλλωστε ο πρόεδρος Σαρκοζί την Κυριακή το βράδυ, στους Γάλλους δημοσιογράφους μετά από μια θυελλώδη συνεδρίαση του συμβουλίου όταν σχεδόν εκτός εαυτού, δήλωσε σε υψηλούς τόνους στον Βρετανό πρωθυπουργό Κάμερον ότι «έχουμε αηδιάσει να σε ακούμε να μας λες τι πρέπει να κάνουμε»!
«Η Ευρώπη», εκμυστηρεύτηκε λίγο αργότερα ο Σαρκοζί στον απεσταλμένο των Les echos, «έφτασε ένα βήμα πριν την διάλυση»!
Κι άλλες φορές στο παρελθόν η Ευρώπη σε κρίσιμα Συμβούλια είχε βρεθεί σε αδιέξοδο, αφού δεν μπορούσαν να βρεθούν σημεία συμβιβασμού. Οι ευρωπαϊκές συνθήκες που έχουν χτίσει την πρόοδο της Κοινότητας πάνω στην αρχή της πλειοψηφίας πολύ συχνά οδήγησαν σε συγκρούσεις μεταξύ των κρατών μελών, η κοινή όμως μοίρα, τους ένωνε στο τέλος και προχωρούσαν όλοι μαζί.
Αυτή είναι άλλωστε και η γοητεία της ευρωπαϊκής σύγκλισης: Λαοί και κοινωνίες με διαφορετικά χαρακτηριστικά και συμφέροντα που είναι καταδικασμένοι όμως να προχωρήσουν μαζί. Μπορεί κανείς να φανταστεί την Ευρώπη να επιστρέφει στις φοβίες τους παρελθόντος και να ξαναγέννιουνται οι εθνικισμοί που προκάλεσαν τόσα δεινά στους λαούς της Ευρώπης; Μπορεί να φανταστεί κανείς-έστω και με τα λάθη και τις παραλείψεις- την Ευρώπη, χωρίς το κοινό σπίτι και το κοινό νόμισμα; Την Ευρώπη χωρίς το ευρώ;!
Όλοι αυτοί που σήμερα από επιπολαιότητα ή ιδιοτέλεια εύχονται της επιστροφή μας στην δραχμή και φανατίζουν τον κόσμο που βλέπει να χάνει εισοδήματα και δουλειές, ούτε καν υποψιάζονται τι θα σήμαινε μια χρεοκοπία και επιστροφή στην δραχμή. Αρκεί να φανταστεί κανείς που θα είμαστε σήμερα αν δεν ανήκαμε στην Ευρωζώνη.
Λέγεται ότι το είπε την περασμένη Κυριακή ο Ολλανδός πρωθυπουργός στον Παπανδρέου: «Τι θα γίνει με σας; Είναι δυνατόν κάθε βδομάδα να μαζευόμαστε για να προσπαθούμε να βρούμε άκρη μα τα προβλήματα σας»! Πικρό, αλλά και αληθινό! Αν λοιπόν η Ελλάδα δεν είχε την τύχη να μπει τόσο έγκαιρα στην ΕΟΚ και αργότερα στην Ευρωζώνη, σήμερα θα είμαστε εθνικά περήφανοι, αλλά και... μόνοι! Θα μας έδινε η διεθνής κοινότητα τόσα χρήματα και τόσες ευκαιρίες; Μάλλον δύσκολο. Εντάξει, όλο αυτό έχει ένα μεγάλο κόστος για όλους αυτούς που έχασαν και θα χάσουν τις δουλειές τους. Άνθρωποι που έως χτες έκαναν μια κανονική ζωή, είχαν δουλειά, κοινωνικότητα και αξιοπρέπεια, ξαφνικά η ζωή τους άλλαξε σε μια νύχτα. Και βρέθηκαν στο πουθενά. Μια κοινωνία με κατεστραμμένη οικονομία η οποία χάνει το όποιο δίχτυ ασφαλείας και δεν μπορεί να προστατέψει όλους αυτούς που για τον έναν ή τον άλλο λόγο μπορεί να βρεθούν στην απέξω.
Σίγουρα οι δημοσιονομικοί αριθμοί δεν μπορούν να περιγράψουν το αδιέξοδο εκείνων που ζουν το πρόβλημα στο πετσί τους. Σίγουρα το κόστος είναι μεγάλο και είναι ακόμα πιο σίγουρο ότι πολλοί από εμάς ίσως βρεθούν τα επόμενα χρόνια στην ίδια μοίρα με αυτούς που σήμερα είναι χωρίς δουλειά και βλέπουν το μέλλον χωρίς ελπίδα. Καμιά αντίρρηση! Όμως οι κοινωνίες και οι χώρες ούτε κλείνουν, ούτε διαγράφονται από τον χάρτη. Και η χώρα είναι καταδικασμένη να προχωρήσει μπροστά, να αγωνιστεί και αργότερα να ανακάμψει. Πόσες φορές στο παρελθόν η Ελλάδα βρέθηκε μπρος στην καταστροφή. Όταν όλα έμοιαζαν αβέβαια και απειλητικά. Και πόσες φορές, μετά από μεγάλες προσπάθειες, θυσίες και αγώνες ξανασηκώθηκε. Όλοι αυτοί οι ανώνυμοι ήρωες της καθημερινότητας που πάλεψαν σε αντίξοες συνθήκες, ανέθρεψαν παιδιά και έχτισαν αυτή την χώρα θα είχαν να πούνε πολλά αν μπορούσαν να μιλήσουν! Και θα μας έλεγαν ίσως ότι υπάρχουν και χειρότερα. Και κυρίως ότι ένας λαός τελειώνει μόνο όταν παραιτηθεί.
Το βράδυ εκείνο της περασμένης Τετάρτης στη Σύνοδο Κορυφής ειπώθηκαν πολλά. Και η πιο κρίσιμη ώρα ήταν όταν άρχισε κουβέντα με τον Τσαρλς Νταλάρα τον εκπρόσωπο των τραπεζών προκειμένου να πεισθούν οι τράπεζες να μπουν στο ελληνικό κούρεμα εθελοντικά! Κάποια στιγμή ο Σαρκοζί, παίρνοντας την σκυτάλη από τον Βενιζέλο και την Λαγκαρντ, τον κοίταξε στα μάτια, σήκωσε το δάκτυλο και του είπε: «Αυτό μπορούμε να δώσουμε. Ή το παίρνετε και λέτε ναι, ή από αύριο οι μισές τράπεζες στην Ευρώπη θα περάσουν στον έλεγχο των κρατών»...Τα υπόλοιπα είναι πια λίγο ως πολύ γνωστά!