Ο Τάσος Θεοδωρόπουλος (terra_gelida@hotmail.com ) κωλύεται λόγω καιρικών συνθηκών να σκαρφαλώσει στις «Άλπεις» και προτιμά με διαφορά για καλλιτεχνική εκδρομή, ένα ταξίδι «Κάποτε στην Ανατολία», αντιστεκόμενος στο ηχητικό κάλεσμα των «Σειρήνων στη στεριά» που εν προκειμένω προκύπτει με μπουκωμένα μπάσα.
Συνεχίζοντας να κάνει αυτό που ξέρει να κάνει χειρότερα από κάθε άλλον, δηλαδή να γράφει για σινεμά.
ΑΛΠΕΙΣ: Από το σκι στο πιροσκί
Βαθμολογία: 2 στα 5
Στις αρχές του Σεπτεμβρίου, έγραφα από το φεστιβάλ Βενετίας μετά την προβολή των «Άλπεων» τα εξής: «Ο Λάνθιμος, είναι από τους ελάχιστους που ξεχωρίζουν στην "χωριάτικη απ' όλα" της εγχώριας κινηματογραφίας, αν μη τι άλλο έχει χαρακτήρα και ακόμα πιο αν μη τι άλλο, τουλάχιστον αυτός κάνει αυτό που ήταν πάντα όνειρο μου να κάνω, δηλαδή σινεμά και όχι να γράφει για σινεμά, οπότε το βρίσκω ευκολάντζα και εκ του πονηρού και του κόμπλεξ μου να γράψω αρνητιλίκια. Όμως για να το θέσω και πιο απλά, εμένα, το σινεμά του, όσο και αν με ιντριγκάρει σε επίπεδο ιδεών, δεν είναι το δικό μου cup of tea (ή of vodka). Kαι μολονότι η ιδέα των «Άλπεων» είναι εξαίρετη, στο ρεζουμέ, αυτό που βλέπεις, είναι κυριολεκτικά ένα άτυπο σίκουελ του «Κυνόδοντα». Με τη διαφορά ότι ενώ στον «Κυνόδοντα», η παραδοξολογία, η κριτική απέναντι στην «αγία οικογένεια» το παιχνίδι των ρόλων και των λέξεων και ο ερμηνευτικός αποστασιοποιημένος σαρκασμός με την εκφορά λόγου από τους ηθοποιούς σαν να πρόκειται για χρόνιους οπιομανείς, είχαν ενδιαφέρον μέσα στο ελεγχόμενο περιβάλλον, εδώ μοιάζουν με ξαναζεσταμένο φαγητό σε ευρεία διανομή χωροχρόνου, το οποίο ενίοτε, ξεπατικώνει σχεδόν και ολόκληρες σκηνές του «Κυνόδοντα». Ναι, είναι δικαίωμα του καλλιτέχνη να έχει εμμονές, όμως είναι και δική μου απαίτηση σαν θεατή να τις εξελίσσει. Γιατί διαφορετικά η τέχνη του καθίσταται αυτιστική και τότε παύει να με αφορά. Και από τον «Κυνόδοντα» έως τις «Άλπεις» όχι απλώς δεν υπάρχει εξέλιξη, αλλά υπάρχει και μία κακοσχεδιασμένη αταξία που μετατρέπει τη μανιέρα του δημιουργού, σε αμηχανία. Και μία εκτός δικού μου βεληνεκούς εμμονική μισανθρωπία και σεξουαλική αποστροφή, που αποκτά ισορροπία από το εξαιρετικό ταλέντο του Λάνθιμου και του σεναριογράφου του, να μπολιάζουν τη δημιουργία τους, με ευφυέστατες εκρήξεις μαύρου χιούμορ και διαστροφικού ποπ μνημόσυνου. Ναι, μου άρεσαν πολλά πράγματα στις «Άλπεις» και είναι κρίμα που θα μπορούσαν να μου αρέσουν και περισσότερα αλλά δεν τα είδα. Τουλάχιστον τώρα. Αλλά από την άλλη σιχαίνομαι το déjà vu που αισθάνθηκα. .....Προτιμώ άλλο σινεμά και αυτό είναι ξεκάθαρο.» Το παραπάνω κείμενό μου για λόγους που αφορούν στο υπερεγώ και τα συμφέροντα του καθ' ενός ξεχωριστά και ας τα λύσει με το γιατρό ή το αφεντικό του, ενόχλησε. Έτσι γίνεται στο καλλιτεχνικό κύκλωμα που έχει όρους σοόου μπίζνας πιο σκληρούς κι από αυτούς της πίστας. Αυτή τη στιγμή ο Λάνθιμος είναι το «καυτό» εξαγώγιμο χαρτί της ελληνικής κινηματογραφίας και η γραμμή που πέφτει είναι αφ' ενός ντε και καλά να σου αρέσει αφ' ετέρου να αναδημοσιεύεις ανακρίβειες όσον αφορά την καθολική αποδοχή της ταινίας στη Βενετία που κάθε άλλο παρά καθολική ήταν εφ' όσον για κάθε αποθεωτική κριτική υπήρχε και μια άλλη ακριβώς το αντίθετο, με αποτέλεσμα η ταινία στον τελικό πίνακα αξιολόγησης των ξένων κριτικών να κατέχει την όχι και τόσο αξιοζήλευτη 16η θέση σε σύνολο 23. Κατά τα άλλα, «Αλπεις» ονομάζεται μια ομάδα ανθρώπων που αναλαμβάνουν έναντι αμοιβής, να συμπαρασταθούν σε ανθρώπους που έχουν χάσει κάποιον δικό τους, αντικαθιστώντας τον. Διαδικασία που ακολουθείται βάσει κάποιων πολύ αυστηρών κανόνων που χαρακτηρίζουν τη λειτουργία της ομάδας. Κάποια στιγμή όμως, οι κανόνες αυτοί θα αμφισβητηθούν, η ψυχολογική πίεση από αυτό το παιχνίδι ρόλων, θα χτυπήσει ταβάνι και η ισορροπία του παραλόγου θα διαταραχθεί με βίαιο τρόπο. Κάπως έτσι έγινε και στον "Κυνόδοντα", κάπως έτσι και στο «Αttenberg", δύο ταινίες που μοιάζουν ενοχλητικά ενίοτε, φτιαγμένες ακριβώς στο ίδιο πατρόν. Βραβείο σεναρίου στο φεστιβάλ Βενετίας.
Δείτε το trailer εδώ
ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΑ / ΒΙR ZAMANLAR ANADOLU' DA: «Τούρκος» θα γίνει ο Αγγελόπουλος»
Βαθμολογία: 4 στα 5
Ένας εισαγγελέας, ένας γιατρός, αστυνομικοί και στρατιωτικοί σε διάφορα οχήματα, διασχίζουν μέσα στη νύχτα την τούρκικη επαρχία, συνοδεύοντας δύο δολοφόνους, προκειμένου να ανακαλύψουν το σημείο που είναι θαμμένο το θύμα. Αυτό είναι η αφορμή και το πρώτο μισό μιας διομισάωρης καλλιτεχνικής ταινίας που ενώ έχει όλες τις περγαμηνές για να σε κάνει να πεθάνεις από βαρεμάρα, απλώς σε μαγεύει. Το γιατί, δεν το κατέχω, απλά μπορώ να το υποθέσω, να το προσεγγίσω και να το αισθανθώ, αν το κατείχα θα ήμουν καλλιτέχνης και όχι κριτικός. Το κατέχει όμως και με το παραπάνω ο πιο μεγάλος σύγχρονος Τούρκος σκηνοθέτης, ο Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, με ένα τρόπο που να στο πω χοντρικά, αφήνει ακόμα και τον Αγγελόπουλο (με το πρώιμο σινεμά του οποίου έχει πολλά κοινά) μαλάκα. Το έγκλημα και οι φονιάδες είναι η αφορμή για να ξετυλιχθεί ένα κουβάρι συμπεριφορών και ψυχογραφημάτων ανθρώπων από διαφορετικά κοινωνικά και ιδεολογικά πόστα, της σύγχρονης Τουρκίας, την ώρα που η αυτοκινητοπομπή διασχίζει το παρελθόν της. Μπας και συναντηθεί με το παρόν. Μέσα σε ένα αγριευτικά μεγεμένο νυχτερινό τοπίο βουνών και δρόμων που οδηγούν στο πουθενά, χωριών φτιαγμένων από πηλό και χαρακτήρων που συζητούν με την ίδια φυσικότητα για το καλό γιαούρτι ή την ανάγκη χτισίματος ενός νεκροθαλάμου στο χωριό προκειμένου να διατηρούνται χωρίς να μυρίζουν τα πτώματα μέχρι να έρθει να τα νεκροφιλήσει ο συγγενής από το εξωτερικό. Ταινία τέχνης ναι, δύστροπη και κουραστική ως προς τους χρόνους της, επίσης ναι, αλλά απ' την άλλη τόσο τίμια και οργανικά δεμένη με τον άνθρωπο και την πραγματικότητά της χώρας της που σε αναγκάζει να υποκλιθείς. Ειδικά στο σημείο που ο ρεαλισμός και η ανία της καθημερινότητας, ξαφνικά μεταμορφώνεται σε ονειρικό μεθυσμένο μιράζ, όπως στη σεκάνς του σερβιρίσματος των καλεσμένων στο σπίτι του δημάρχου από την αέρινη φιγούρας της κόρης του. Μοναδικό ντεφό, η άτσαλη μετάβαση στο δεύτερο μέρος, της νεκροτομής και της εστίασης στο πορτρέτο του γιατρού, που αλλάζει απότομα υφολογική ταχύτητα και κάνει μικρό σοκ ανομοιογένειας αλλά γλυτώνει από την δαντελωτή και ανεπανάληπτη στην τεχνική της, επιμονή του Τσεϊλάν στη μέθοδο του τσαγιού. Αυτή δηλαδή που καθιστά καταστάσεις και χαρακτήρες, φακελάκια τσαγιού μέσα στο καυτό νερό, να αδειάζουν σιγά σιγά τους χυμούς τους στο υγρό, κρατώντας όμως κρυφή τη δομή της στέρεής τους μάζας. Μέγα βραβείο της κριτικής επιτροπής του φετινού φεστιβάλ των Καννών (το δεύτερο μεγαλύτερο βραβείο του φεστιβάλ) και πρώτη ταινία στις προτιμήσεις των κριτικών του ίδιου φεστιβάλ, το «Κάποτε στην Ανατολία» μπορεί να θέλει απαιτητικούς και εκπαιδευμένους θεατές, ταυτόχρονα όμως, κατορθώνει ακόμα και στην περίπτωση του αμύητου, να καλλιεργήσει μέσα του την επιθυμία συμμετοχής σε μια αλλούτερη κινηματογραφική μυσταγωγία. Πολύ απλά, επειδή σε αντίθεση με τον εξυπνακίστικο μοντερνισμό τύπου Λάνθιμος, ούτε χάνει ούτε απαξιώνει ποτέ την επαφή του με το χώμα, την μυρωδιά και το χνώτο της προέλευσης του. Δηλαδή της πατρίδας του. Το παίρνει αγκαλιά, το κοιτάει κριτικά και με θυμωμένη τρυφερότητα το απογειώνει.
Δείτε το trailer εδώ
ΛΟΥΦΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ: ΣΕΙΡΗΝΕΣ ΣΤΗ ΣΤΕΡΙΑ: Στη στεριά δε ζει το ψάρι
Βαθμολογία: 2 / 5
Ο Νίκος Περάκης είναι από τους ελάχιστους Έλληνες κινηματογραφιστές που α) φαίνεται να μη γερνάει ποτέ του (η ενέργεια των πλάνων του ανήκουν σε 20άρη) β) διακρίνεται από ένα ιδιαίτερο αφηγηματικό στυλ διαπλοκής παράλληλων ιστοριών που στα χέρια άλλων θα κατέληγε σε φάβα γ) αφουγκράζεται με τρομακτικό timing την επικαιρότητα και ενίοτε την προλαβαίνει, παράγοντας καυστική σάτιρα και εύστοχη δραμωδία στα πιο σοβαρά του. Όπως όμως κάθε καλός μάστορας, δικαιούται και αυτός τις αστοχίες του και τις αποτυχίες του. Όπως είναι η συγκεκριμένη ταινία. Που κατ' αρχάς πλασάρεται λάθος γιατί δεν είναι κωμωδία εφ' όσον παίζεται αν γελάσεις τρεις φορές στη διάρκειά της. Σεβαστό το ότι προφανώς αυτό ήθελε, μη σεβαστό το ότι την πλασάρει σαν συνέχεια της τελευταία του «Λούφας». Πριν από δεκαετίες είχε επιχειρήσει κάτι ανάλογο, με το σίκουελ της πρώτης «Λούφας και Παραλλαγής» του, το πολύ καλό «Βίος και Πολιτεία» στο οποίο παρακολουθούσαμε όπως και εδώ, τις περιπέτειες των χαρακτήρων που μας είχαν συστηθεί στο στρατό, στην μετέπειτα ζωή τους σαν πολίτες αντιμέτωπους με το χάος και τον παραλογισμό της σύγχρονης Ελλάδας. Όμως αφ' ενός η σοβαρότητα και η δραματική στην ουσία της διάθεση του «Βίου» δεν απέκλειε το γέλιο, κι αφ' ετέρου εκείνη η ταινία, αποστασιοποιήθηκε τόσο σαν τίτλος όσο και σαν συμμετοχή ηθοποιών (εφ' όσον ήταν διαφορετικοί οι ηθοποιοί που έπαιζαν τους γνωστούς χαρακτήρες) από τη blockbuster μηχανή της «Λούφας», κάτι που εδώ δε συμβαίνει και σε παραπλανεί. Γιατί σε τελική ανάλυση, η ιστορία (ή οι ιστορίες) που θέλει να αφηγηθεί στις «Σειρήνες» του, θα μπορούσαν να έχουν προκύψει με εντελώς άλλους χαρακτήρες και το αποτέλεσμα μοιάζει σαν να πήρε ένα έτοιμο σενάριο που ήθελε να γυρίσει και απλώς το προσάρμοσε στους γνωστούς χαρακτήρες και ηθοποιούς, χωρίς να υπάρχει ο παραμικρός όμως συνδετικός κρίκος μαζί τους όπως τους γνωρίσαμε την πρώτη φορά. Στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται ο κρητικός Ορφέας Αυγουστίδης που αναζητώντας το μικρό πακιστανάκι που έχει υιοθετήσει και το έχουν απαγάγει κυκλώματα εκμετάλλευσης μεταναστών, έρχεται στην Αθήνα και συναντάει όλους τους υπόλοιπους χαρακτήρες της πρώτης ταινίας προκειμένου να τον βοηθήσουν. Τον Γιώργο Σεϊταρίδη που είναι ιδιοκτήτης οριεντάλ εστιατορίων, το Γιάννη Τσιμιτσέλη που έχει γίνει γκουρού αυτοβελτίωσης, τον gay Iωάννη Παπαζήση που είναι δημοτικός σύμβουλος, τον δημοσιογράφο Ρένο Χαραλαμπίδη που έχει μεταλλαχθεί σε έναν τηλεοπτικό πωλητή βιβλίων τύπου Άδωνις Γεωργιάδης και χειραγωγεί ρατσιστικές φασιστικές ομάδες, και τη Βίκυ Καγιά σε ρόλο εγκύου υπουργίνας να έχει αναβαθμιστεί σαν ρόλος, από την πρώτη «Λούφα» στην οποία παρείχε απλώς τη διακόσμηση και να έχει δυστυχώς ρόλο μεγάλο, με λόγια που όποτε πάει να τα πει, γεμίζει η οθόνη βατράχια. Γύρω από όλους αυτούς γίνεται ο κακός χαμός, με μπράβους της νύχτας, σκάνδαλα πολιτικών, παρανοημένους χάκερ και εμπόρους λευκής σαρκός και οργάνων, με το 50% των διαλόγων της ταινίας να είναι στα κρητικά με υποτίτλους μπας και προκύψει γέλιο που όμως δεν προκύπτει και ένα καράβι καλών προθέσεων να βουλιάζει αύτανδρο παρέα με την φρέσκια και προοδευτική πολιτική κοινωνική ματιά του Περάκη μοιρασμένη σε εκατό διαφορετικά μέτωπα χωρίς να κατορθώνει να δημιουργήσει τις ποθητές εκρήξεις παρά μικρές φλογίτσες αυτανάφλεξης.
Δείτε το trailer εδώ
Μια ακόμα πεσμένη στο σύνολο της εισπρακτικά εβδομάδα, με κύριο στοιχείο της την αρνητική έκπληξη του πολύ χλιαρού ξεκίνηματος του Αλμοδοβάρ. Ικανοποιητική προκύπτει βάσει των δεδομένων συνθηκών η πορεία του πολιτικού θρίλερ του Κλούνεϊ, και αναπάντεχο το σουξέ του «Κiller Elite». Αναμενόμενα η πρώτη θέση χαρίστηκε στο all star cast του «Contagion» με αμφιλεγόμενη την περαιτέρω εξέλιξη μετά το πολύ μέτριο word of mouth. Σε αντίθεση με την Αμερική όπου η «Μεταφυσική Δραστηριότητα 3» έκανε το καλύτερο άνοιγμα ταινίας τρόμου όλων των εποχών και καρφώθηκε στην πρώτη θέση, στην Ελλάδα, μετά βίας ξεπέρασε τα 10.000 εισιτήρια επιβεβαιώνοντας αυτό που λέγαμε τις προηγούμενες εβδομάδες, όσον αφορά τα φετινά γούστα του εγχώριου κοινού που δε φαίνεται να αβαντάρουν ανάλογες ταινίες. Ασυγκίνητο έμεινε το κοινό και από το κατασκοπικό «Χρέος» της Έλεν Μίρεν, χαρίζοντας του μόλις 2.729 εισιτήρια. Στο καλλιτεχνικό μέτωπο, συνεχίζεται το σουξέ του Γούντι Άλεν, το «Drive» φαίνεται να ολοκληρώνει την καριέρα του στις αίθουσες έχοντας ξεπεράσει επιτυχώς τα 50.000 εισιτήρια και ο ιρανικός «Ένας Χωρισμός» σε περιορισμένο κύκλωμα αιθουσών εξακολουθεί να συγκινεί το πιο απαιτητικό κοινό πλησιάζοντας τις 25.000.
1.CONTAGION: 24.040 (29.896 σύνολο)
2.KILLER ELITE: 22.940
3.ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ: 22.560 (158.686 σύνολο)
4.ΑΙ ΕΙΔΟΙ ΤΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ: 15.978 (62.096 σύνολο)
5.ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΠΟΥ ΚΑΤΟΙΚΩ: 13.580