Αν και το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη για τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, ακόμη παραμένουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα, καθώς η έρευνα είναι στα πρώτα στάδια.
Ποιο ήταν το υπόβαθρο των δραστών, σε ποιο βαθμό το Ισλαμικό Κράτος είναι πίσω από την οργάνωση αλλά και τη χρηματοδότηση της αιματηρής αυτής επίθεσης απομένει να φανεί στο μέλλον. Παρόλα αυτά, βγαίνουν ήδη τα πρώτα συμπεράσματα για το τι σημαίνει αυτό το μακελειό για την ίδια τη Γαλλία, αλλά και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Το ινστιτούτο Stratfor έκανε μία πρώτη ανάλυση για αυτό. Ο Φρανσουά Ολάντ δημόσια, στο διάγγελμά του το Σάββατο, κατηγόρησε το Ισλαμικό Κράτος για το μακελειό, χαρακτήριζοντάς το ως πράξη πολέμου.
Αυτή η αντίδραση του Γάλλου προέδρου είναι πολύ διαφορετική από εκείνη της Ισπανίας, μετά από το βομβαρδισμό στα τρένα της Μαδρίτης, το Μάρτιο του 2004, σημειώνει το ινστιτούτο. Αντί να υπαναχωρήσει από τη συμμαχία που πολεμά ενάντια στους τζιχαντιστές, όλα δείχνουν ότι οι Γάλλοι θα συνεχίσουν και ενδεχομένως θα ενισχύσουν τις προσπάθειές τους να πάρουν «εκδίκηση» για τη νέα επίθεση. Η ακριβής φύση αυτής της απάντησης θα καθοριστεί από το ποιος τελικά ήταν ο ενορχηστρωτής του αιματοκυλίσματος της 13ης Νοεμβρίου.
Εως τώρα, υπάρχει κάτι σαν διαχωρισμός στις αντι-τχιζαντιστικές προσπάθειες, με τους Γάλλους να επικεντρώνονται κατά κύριο λόγο στην περιοχή Σαχέλ της Αφρικής, ενώ παράλληλα υποστηρίζουν τις συμμαχικές προσπάθειες στο Ιράκ και τη Συρία, με έξι μαχητικά αεροσκάφη της να έχουν βάση στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλα τόσα στην Ιορδανία.
Παράλληλα, στις 4 Νοεμβρίου το Παρίσι ανακοίνωσε ότι στέλνει το αεροπλανοφόρο «Σαρλ ντε Γκολ» ώστε να βοηθήσει τις αεροπορικές επιδρομές ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος, στη Συρία και το Ιράκ. Εως τώρα, γαλλικά αεροσκάφη έχουν κάνει περισσότερες από 1.285 αποστολές ενάντια σε στόχους των τζιχαντιστών στο Ιράκ και μόνο δύο στη Συρία.
Οι επιλογές για αντίποινα
Η Γαλλία έχει πολλές επιλογές για αντίποινα στη διάθεσή της, αλλά η απάντησή της θα εξαρτηθεί από το ποιος είχε την τελική ευθύνη της επίθεσης. Αν διαπιστωθεί ότι επρόκειτο για την κεντρικό ομάδα του Ισλαμικού Κράτους, τότε πιθανότατα θα ενισχύσει τις αεροπορικές επιδρομές στη Συρία.
Ομως, ο συριακός ουρανός είναι ήδη «κορεσμένος», σε συνδυασμό με τα ρωσικά αεροσκάφη που επίσης καταφέρνουν πλήγματα. Με αυτό κατά νου, μπορεί ο Φρανσουά Ολάντ να επιλέξει να προχωρήσει σε αντίποινα στρέφοντας την προσοχή του στο Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ, ή ίσως σε άλλες περιοχές όπως τη Λιβύη. Μία άλλη επιλογή θα ήταν η ενίσχυση των προγραμμάτων για την εκπαίδευση και υποστήριξη των δυνάμεων κατά του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και τη Συρία, ή ακόμη και να προχωρήσει σε «χτυπήματα» κομάντο ενάντια σε κομβικούς στόχους της ηγεσίας της οργάνωσης.
Επιπλέον, η Γαλλία έχει την επιλογή χρήσης ενός εκστρατευτικού σώματος, όπως έκανε στην Αφρική, αν και κάτι τέτοιο πιθανότατα θα απαιτούσε δυνατότητα αερομεταφοράς από τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα τις ΗΠΑ.
Οι ευρωπαϊκές επιπτώσεις
Οι επιθέσεις στο Παρίσι έγιναν τη στιγμή της ευρωπαϊκής πολιτικής κρίσης για τις μεταναστευτικές ροές από τη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αφρική. Ενα συριακό διαβατήριο βρέθηκε κοντά στο σώμα ενός εκ των δραστών, με την Ελλάδα να ανακοινώνει ότι ανήκε σε πρόσωπο το οποίο πέρασε από τη χώρα τον Οκτώβριο.
Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι πολιτικοί, επικριτές της στάσης της ΕΕ στη μεταναστευτική κρίση, θα ενισχύσουν την αποδοκιμασία τους. Συγκεκριμένα, εκείνοι που θέλουν το τέλος της συνθήκες Σένγκεν, που περιόρισε τους συνοριακούς ελέγχους στην Ευρώπη, θα χρησιμοποιήσουν τα γεγονότα στο Παρίσι ως επιχείρημα.
Αυτό έχει ήδη ξεκινήσει. Η Πολωνία έγινε η πρώτη χώρα που συνέδεσε τις επιθέσεις στο Παρίσι με την αύξηση της μετανάστευσης. Ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Κόνραντ Ζιμάνσκι, δήλωσε ότι οι επιθέσεις καθιστούν απίθανη την εφαρμογή του πλάνου της ΕΕ για τη διανομή των αιτούντων ασύλου στην Ευρώπη.
Οπως αναμενόταν και το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας ζήτησε τον τερματισμό της συνθήκης Σένγκεν. «Η Γαλλία πρέπει να ανακτήσει τον έλεγχο των συνόρων της», δήλωσε η Μαρίν Λε Πεν.
Στη Γερμανία, ο Βαβαυρός πρωθυπουργός Χορστ Ζεεχόφερ είπε ότι οι επιθέσεις στο Παρίσι έδειξαν πως οι συνοριακοί έλεγχοι είναι πιο απαραίτητοι από ποτέ. Ο ίδιος έχει υπάρξει ιδιαίτερα επικριτικός για τον τρόπο που η γερμανική κυβέρνηση διαχειρίζεται τη μεταναστευτική κρίση, απαιτώντας μόνιμους ελέγχους στα σύνορα όπως και ταχύτερο επαναπατρισμό όσων αναζητούν άσυλο. Οι επιθέσεις στο Παρίσι πιθανόν να ενισχύσουν τη θέση του και να αποδυναμώσουν περαιτέρω την κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ, η οποία ήδη αντιμετωπίζει εσωτερικές διαφωνίες εξαιτίας της μεταναστευτικής κρίσης.
Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν αυξηθεί τα περιστατικά βίας ενάντια στους μετανάστες στη Γερμανία, μεταξύ των οποίων εμπρηστικές επιθέσεις με στόχους άσυλα προσφύγων. Οι επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου μπορεί να ενθαρρύνουν περισσότερες ομάδες εξτρεμιστών, σε όλη την Ευρώπη, να κάνουν επιθέσεις ενάντια σε μετανάστες.
Οσοι είναι αντίθετοι με τη συνθήκη Σέγκεν επίσης θα νιώθουν δικαιωμένοι από το περιστατικό που έγινε στη νότια Γερμανία την προηγούμενη εβδομάδα, όταν συνελήφθη ένας Μαυροβούνιος που ταξίδευε προς το Παρίσι με πολλά όπλα. Αν και η αστυνομία δεν έχει ανακοινώσει απευθείας σύνδεση του περιστατικού με τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου, δεν απέκλεισε να υπάρχει αυτή η σχέση.
Μάλιστα, το γεγονός ότι επρόκειτο για Μαυροβούνιο που πέρασε με το αυτοκίνητό του στη Γερμανία θα ενδυναμώσει την απαίτηση για πιο αυστηρούς συνοριακούς ελέγχους στη λεγόμενη βαλκανική διαδρομή των μεταναστών, που συνδέει την Ελλάδα με τη βόρεια Ευρώπη.
Οι επιθέσεις στο Παρίσι θα ενισχύσουν τη δημοτικότητα των αντιμεταναστευτικών κομμάτων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και θα συνεχίσουν να αποδυναμώνουν την υποστήριξη στη συνθήκη Σένγκεν.
Αρκετές χώρες, ανάμεσά τους η Γερμανία, η Σουηδία, η Σλοβενία και η Ουγγαρία έχουν ήδη επαναφέρει τους ελέγχους στα σύνορα εξαιτίας της μεταναστευτικής κρίσης. Η Ουγγαρία και η Σλοβενία έκαναν ένα βήμα παραπέρα, χτίζοντας φράχτες στα σύνορά τους. Μετά από τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου, περισσότερες κυβερνήσεις της ΕΕ θα δυσκολευτούν να δικαιολογήσουν την πολιτική των ανοιχτών συνόρων.