Σε έναν κόσμο που διασυνδέεται ολοένα περισσότερο, ιδίως στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 34η θέση διεθνώς στον δείκτη διεθνών συνεργασιών του κορυφαίου επιστημονικού περιοδικού "Nature".
Ο δείκτης «Nature Index 2015 Collaborations» αποτελεί ένα μέτρο για το πόσο διεθνοποιημένη είναι η έρευνα μιας χώρας και των ερευνητικών κέντρων της, με βάση τις επιστημονικές δημοσιεύσεις στα σημαντικότερα επιστημονικά περιοδικά του κόσμου, οι οποίες έχουν γίνει σε συνεργασία με ερευνητές άλλων χωρών.
Την πρώτη θέση του δείκτη -και με μεγάλη διαφορά- καταλαμβάνουν οι ΗΠΑ (με πιο «ανοιχτό» πανεπιστήμιο το Χάρβαρντ) και ακολουθούν κατά σειρά η Γερμανία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Κίνα, η Ιταλία, η Ισπανία και η Ιαπωνία. Συγκριτικά με την Ελλάδα, το Ισραήλ είναι στην 20ή θέση, η Πορτογαλία στην 27η και η Ιρλανδία στην 33η (και οι τρεις χώρες ωφελούνται από δεσμούς με την ομογένειά τους), ενώ η Τουρκία είναι στην 38η και η Κύπρος στην 66η.
Ο ισχυρότερος ανερχόμενος διεθνής ερευνητικός δεσμός είναι μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας, ενώ ισχυρός παραμένει ο παραδοσιακός «ατλαντικός» δεσμός μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ. Όπως είναι αναμενόμενο πάντως, στην Ευρώπη η διεθνοποίηση της έρευνας γίνεται κυρίως μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών.
Όπως επισημαίνει το "Nature", η επιστημονική έρευνα πλέον γίνεται σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό υπόθεση όχι ατομική ή εθνική, αλλά ομαδική και διεθνής, μέσα από δίκτυα ερευνητικών συνεργασιών που υπερβαίνουν τα σύνορα. Όσο πιο διεθνοποιημένη είναι μια έρευνα, τόσο περισσότερη προσοχή προσελκύει διεθνώς και τόσο πιο εύκολα δημοσιεύεται σε κορυφαία περιοδικά.
Οι ερευνητικές ομάδες που κινούνται σε καθαρά εθνικό επίπεδο και δεν ανοίγονται σε διεθνή δίκτυα, κινδυνεύουν να περιθωριοποιηθούν και να χάσουν την πρόσβασή τους σε τεχνογνωσία αιχμής. Εξάλλου, πολλά φιλόδοξα και δαπανηρά ερευνητικά προγράμματα, ιδίως στα πεδία της αστρονομίας και της σωματιδιακής φυσικής, είναι πλέον αδύνατο να χρηματοδοτηθούν από μεμονωμένες χώρες.