Guggenheim, οι βαθύπλουτοι Eλβετο-εβραίοι που έγιναν οι μεγαλύτεροι συλλέκτες τέχνης στον κόσμο [εικόνες]

Ο Eβραίος ασκενάζι Μέγιερ Γκουγκενχάιμ μεγάλωσε στο γκέτο του καντονιού Aargau στην Ελβετία και δούλευε σαν πλασιέ ταξιδιών. Εφυγε μετανάστης στην Αμερική το 1848. Η ιστορία της οικογένειας Γκουγκενχάιμ διαπερνά την Ιστορία του 19ου και 20ού αιώνα.

Εφυγε στην Αμερική σε ηλικία 20 ετών και όσο βρισκόταν στο πλοίο γνώρισε την Μπάρμπαρα Μέγιερς την οποία παντρεύτηκε και απέκτησαν 11 παιδιά. Το εμπορικό δαιμόνιο που φαίνεται ότι είχε ήδη αποκτήσει τον βοήθησε. Πουλούσε στιγμιαίο πολωνικό καφέ σε ανθρακωρύχους και αγρότες στην Πενσυλβάνια, όπου εγκαταστάθηκε. Ανοιξε εμπορικό κατάστημα, αύξησε τα χρήματά του, άνοιξε εργοστάσιο αλυσίβας, έκανε εισαγωγές κορδονιών από την Ελβετία, με μεγάλο κέρδος.

Ελεύθερος από τα εμπόδια που είχαν οι άλλοι Εβραίοι στην Ευρώπη, ο πατριάρχης της οικογένειας έχτισε γρήγορα μια επιχειρηματική δυναστεία. Εβαλε τους επτά γιούς του στη δουλειά, αφού πρώτα τους έστειλε σε σχολεία της Ζυρίχης και του Παρισού.
Σύντομα απέκτησε ορυχεία ασημιού στο Κολοράντο και έφτασε ως το Μεξικό. Στις αρχές του 20ού αιώνα, η οικογένεια Γκουγκενχάιμ κυριαρχούσε στο American Smelting and Refining Trust και είχε μετοχές σε ορυχεία.

Η οικογένεια μετακόμισε στη Νέα Υόρκη ενώ ο πατριάρχης πέθανε το 1905. Πριν το θάνατό του ρίχτηκε στο φιλανθρωπικό έργο και άφησε ως κληρονομιά στα παιδιά του, εκτός από αμύθητη περιουσία, και την κοσμοπολίτικη ιδέα και την αποφασιστικότητα να δημιουργήσουν έναν αιώνιο θρύλο στην νέα πατρίδα τους.

Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα η οικογένεια κατόρθωσε να χτίσει μια από τις μεγαλύτερες περιουσίες στον κόσμο. Από τότε οι Γκουγκενχάιμ είναι διάσημοι για τις συλλογές τους έργων τέχνης, για το φιλανθρωπικό τους έργο και για τα διαβόητα Μουσεία Guggenheim. Δική τους είναι επίσης η πτέρυγα Guggenheim στο διάσημο νοσοκομείο Mount Sinai Medical Center της Νέας Υόρκης.

Η περιουσία της εταιρείας Guggenheim Partners διαχειρίζεται σήμερα πάνω από 100 δις δολάρια σε μετοχές, ενώ μια άλλη θυγατρική, η Guggenheim Investment Advisors, διαθέτει 50 δις σε μετοχές.
Η οικογένεια Γκουγκενχάιμ είναι διάσημη για πολλά πράγματα. Ανάμεσα σε αυτά είναι και ο τραγικός θάνατος ενός από τους επτά γιούς, του Μπένζαμιν Γκουγκενχάιμ στο ταξίδι του στον Τιτανικό, ενώ ταξίδευε από την Ευρώπη στην Αμερική.
Στην ταινία του 1997 Titanic, με τον Λεονάρντο ντι Κάπριο, ένας από τους επιβάτες που περιμένει με στυλ να πεθάνει είναι ο Μπένζαμιν Γκουγκενχάιμ.

Ο 45χρονος Benjamin αν και την μοιραία νύχτα του ναυαγίου κατάφερε να επιβιβαστεί στην ναυαγοσωστική λέμβο ν.9, τελικά έχασε την ζωή του στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού. Αυτόπτες μάρτυρες τον περιέγραψαν ψύχραιμο, καλοντυμένο και υπερόπτη ακόμη και λίγες στιγμές πριν συναντήσει τον θάνατο.
Η τελευταία του πράξη πριν εγκαταλείψει τον «Τιτανικό» ήταν να γράψει ένα σημείωμα που έλεγε :
«Εάν μου συμβεί οτιδήποτε πείτε στην γυναίκα μου οτι έκανα το καθήκον μου»- ένα μήνυμα που ποτέ κανείς δεν κατάλαβε δεδομένου ότι ο Guggenheim ταξίδευε συνοδευόμενος από την ερωμένη του, γαλλίδα τραγουδίστρια η οποία και επέζησε του ναυαγίου.
Ο πρώτος γιός που έδειξε κλίση για τα έργα τέχνης ήταν ο Σάλομον, ο οποίος ίδρυσε την Solomon R. Guggenheim Foundation το 1937 και στη συνέχεια δημιούργησε το Solomon Guggenheim Museum της Νέας Υόρκης. Ακολούθησαν τα ομώνυμα Μουσεία στη Βενετία, στο Μπιλμπάο, στο Βερολίνο και στο Λας Βέγκας.
Ο Σάλομον ήταν τόσο παθιασμένος με τις τέχνες που αποσύρθηκε από τις επιχειρήσεις το 1919 για να ασχοληθεί αποκλειστικά στην μοντέρνα τέχνη. Στο Ιδρυμα του, το 1937, τοποθέτησε την προσωπική του συλλογή από διάσημα έργα του Paul Klee και του Marc Chagall, καθώς και πάνω από 50 πίνακες του Vasily Kandinsky.

Αυτό είναι το εξοχικό του τρίτου γιού της οικογένειας, του Μούρι, στο West Long Branch, στο Νιού Τζέρσεϊ της Νέας Υόρκης.

Η περσόνα Πέγκι Γκουγκενχάιμ
Η πιο διάσημη της οικογένειας είναι η Πέγκι Γκουγκενχάιμ, Μάργκαρετ στο αληθινό της όνομα. Είναι ένα εμβληματικό πρόσωπο στον χώρο της τέχνης τον 20ό αιώνα. Εμεινε ορφανή σε ηλικία 13 ετών γιατί ο πατέρας της Μπένζαμιν πνίγηκε στον Τιτανικό. Η Πέγκι δημιούργησε χάρη στο ένστικτό της, παρότι αυτοδίδακτη, μια από τις πλέον εμβληματικές συλλογές σύγχρονης τέχνης, η οποία βρίσκεται στο ομώνυμο Μουσείο της Βενετίας.

Μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη, με γείτονες τους Ροκφέλλερ. Ο πατέρας της την αγαπούσε αλλά είχαν δύσκολη σχέση γιατί εκείνος είχε πολλές ερωμένες. Ο πατέρας έχασε μεγάλο μέρος της περιουσίας του όταν αποφάσισε να εγκατασταθεί στο Παρίσι. Τα άλλα αδέλφια παίρνουν τις τύχες της οικογένειας και η Πέγκυ απέκτησε περιουσία το 1919.
Αρχίζει αμέσως τα ταξίδια, από τους καταρράκτες του Νιαγάρ ως το Μεξικό, το 1920. Ωστόσο πλήττει και αποφασίζει να εγχειρήσει τη μύτη της, η επέμβαση αποτυγχάνει και η κληρονόμος βρίσκεται παραμορφωμένη όλη της τη ζωή.
Εφτασε στο Παρίσι σε ηλικία 23 ετών και ξεκινάει μια ζωή σεξουαλικών οργίων. Γνωρίζει κάποιον τυχαία, τον παντρεύεται και κάνει δύο παιδιά μαζί του. Μοιραζόταν το χρόνο της ανάμεσα στη Γαλλία και την Ιταλία και το 1920 αγόρασε διαμέρισμα στο Παρίσι και βίλα στη Νότια Γαλλία.

Στη Βενετία γνωρίζει την μαρκησία Luisa Casati, κόρη ενός ιταλού βιομηχάνου και ιδιοκτήτρια του παλατιού Venier dei Leoni στη Βενετία, το οποίο είχε μείνει ημιτελές από το 1749. Η Πέγκι το αγόρασε και έκανε εκεί το διάσημο Μουσείο της.

Η Πέγκι ζει τη φρενίτιδα μιας ζωής στο Παρίσι γεμάτο διανοούμενους, ζωγράφους, καλλιτέχνες. Κάνει παρέα με τον ζωγράφο Μαρσέλ Ντισάμπ, τον Ζαν Κοκτώ, τον Μπέκετ και τον φωτογράφο Μαν Ρέι, συχνάζει με ντανταϊστές, σουρεαλιστές. Μένει συχνά έγκυος και κάνει συνέχεια παιδιά.
Το 1937 γνωρίζει στο Παρίσι τον Τζέημς Τζόυς και τον ερωτεύεται. «Επί 13 μήνες, εκείνος επί 10 λεπτά», έχει εξομολογηθεί η ίδια, η οποία ερωτεύεται και την μαμή που την βοήθησε στη γέννα.
Οταν έφτασε στο Μεγάλο Κανάλι της Βενετίας για να ξεκινήσει το Μουσείο της, η καλή κοινωνία την βλέπει με μισό μάτι γιατί την θεωρούν παρακμιακή και νυμφομανή. Το Μουσείο άφησε ωστόσο εποχή και θεωρείται σταθμός στη σύγχρονη τέχνη.
Η Πέγκι κληροδότησε το Μουσείο στο Ιδρυμα Salomon R. Guggenheim και πέθανε στη Βενετία σε ηλικία 81 ετών. Οι στάχτες της ετάφησαν με τα « beloved babies », τα σκυλιά της που αγαπούσε περισσότερο από όλους