Ανδρες και γυναίκες δεν παρουσιάζουν το ίδιο προσδόκιμο ζωής. Αυτό είναι γνωστό εδώ και χρόνια, από πλήθος μελετών. Οι λόγοι που δημιουργούν αυτό το ηλικιακό χάσμα όμως, μόλις αρχίζουν να εμφανίζονται.
Παρόλο που οι στατιστικές μελέτες έχουν εντοπίσει αυτήν την περίεργη διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα εδώ και καιρό, μόνο πρόσφατα έχουν αρχίσει να δίνονται οι πρώτες εξηγήσεις. Βιολόγοι και γιατροί, μετά από αρκετές έρευνες, βρίσκονται στην θέση να λύσουν, εν μέρει, τον γρίφο αυτής της μεγάλης διαφοράς στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Η παλιά, αντιεπιστημονική εξήγηση που δεν... έφτανε στους επιστήμονες
Η πρώτη, καθόλου επιστημονική, εξήγηση που είχε δοθεί σε αυτό το παλαιό μυστήριο, ήταν πως οι άνδρες καταλήγουν να ζουν λιγότερο λόγω της δουλειάς τους, σε αντίθεση με τις γυναίκες. Το έξτρα άγχος και οι πιθανοί τραυματισμοί εν ώρα δουλειάς, που προβάλλονταν ως πιθανές απαντήσεις, δεν μπόρεσαν ποτέ να πείσουν τους περισσότερους. Πόσω μάλλον τους επιστήμονες, που δεν θα μπορούσαν να βασιστούν σε κάτι τόσο... αντιεπιστημονικό.
Πλέον αυτή η εξήγηση έχει ακυρωθεί ολοκληρωτικά, με τις γυναίκες να δουλεύουν εξίσου με τους άνδρες και την διαφορά προσδόκιμου ζωής να παραμένει σταθερά αμετάβλητη. Οσες μεγάλες κοινωνικές αλλαγές και να πραγματοποιήθηκαν τους τελευταίους αιώνες, αυτή η βιολογική... ανισότητα των φύλων παρέμεινε ανεπηρέαστη.
Το 1800 οι γυναίκες ζούσαν κατά μέσο όρο περίπου 33 χρόνια, ενώ οι άνδρες 31. Σήμερα τα δύο φύλα ζουν 81.5 και 79.5 χρόνια αντίστοιχα. Η ποσοστιαία διαφορά παρέμεινε σταθερή στο 5%. Ανεξαρτήτως χώρας, εποχής ή οποιουδήποτε άλλου κοινού παράγοντα, αυτή η διαφορά δείχνει πως μάλλον η ηλικία ανδρών και γυναικών αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα μοντέλα της ανθρώπινης βιολογίας.
Οι κακές συνήθειες των ανδρών και το πρόβλημα με τους... χιμπατζήδες
Ενας άλλος παράγοντας που θα μπορούσε να δημιουργεί αυτό το μεγάλο χάσμα, είναι η ποιότητα και ο τρόπος ζωής ανάμεσα στα δύο φύλα. Το κάπνισμα, το ποτό και η κακή διατροφή μπορούν να... ψαλιδίσουν το προσδόκιμο ζωής. Σε αρκετές χώρες, οι άνδρες διατηρούν πολύ πιο στενή επαφή τόσο με το τσιγάρο όσο και με το ποτό. Η διατροφή είναι επίσης διαφορετικη ανάμεσα στα δύο φύλα.
Στην Ρωσία, όπου οι άνδρες πίνουν και καπνίζουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τις γυναίκες, η διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα φτάνει στα 13 χρόνια. Ωστόσο, αντίστοιχες μελέτες για το προσδόκιμο ζωής έχουν γίνει και σε χιμπατζήδες και πιθήκους, με το 5% υπέρ του γυναικείου φύλου να εμφανίζεται επίσης. Οπότε τα τσιγάρα και τα ποτά δεν είναι οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την διάρκεια ζωής.
Οι επιστημονικές εξηγήσεις που έρχονται στην επιφάνεια – Τα χρωμοσώματα, τα οιστρογόνα και το... ύψος
Οι πρώτες επιστημονικές απαντήσεις δόθηκαν μόλις πριν λίγα χρόνια. Η βασικότερη όλων βρίσκεται στο φυλετικό χρωμόσωμα, που είναι αυτό που καθορίζει το φύλο του ανθρώπου. Οι γυναίκες έχουν δύο Χ, ενώ οι άνδρες ένα Χ και ένα Υ, το οποίο περιέχει λιγότερες γενετικές πληροφορίες. Οι γυναίκες έχουν δύο αντίτυπα για κάθε γονίδιο τους, την ώρα που οι άνδρες έχουν μόλις ένα για τα περισσότερα. Η έλλειψη «back up» στους άνδρες, όταν κάποια κυτταρική τους ομάδα αρχίσει να δυσλειτουργεί, δημιουργεί μεγάλο κίνδυνο ασθενειών.
Η δεύτερη εξήγηση βρίσκεται σε μια μικρή διαφορά στις καρδιές των δύο φύλων. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού του εμμηνορρυσιακού κύκλου, οι γυναίκες παρουσιάζουν μια αύξηση του καρδιακού τους παλμού. Σε αυτές τις μέρες η καρδιά λειτουργεί όπως ακριβώς όταν κάποιος γυμνάζεται αερόβια. Η διαδικασία αυτή βοηθάει στο να αποφεύγονται καρδιαγγειακές νόσοι. Την ίδια στιγμή, οι άνδρες που σε μεγάλο βαθμό είναι ψηλότεροι και πιο ογκώδεις από τις γυναίκες, έχουν μεγαλύτερο αριθμό κυττάρων που αυξάνει τον κίνδυνο κάποιας μετάλλαξης.
Την ίδια στιγμή, η τεστοστερόνη των ανδρών κρύβει μικρούς, αλλά μη αμελητέους κινδύνους για τους ανδρικούς οργανισμούς. Μπορεί στα πρώτα στάδια της ζωής να ενδυναμώνει και να προστατεύει τον οργανισμό, όμως από την μέση ηλικία και μετά αποκτά συνάμα και αρνητικά χαρακτηριστικά. Ο καρκίνος του προστάτη, η υπέρταση ή και η αθηροσκλήρωση είναι κάποια από τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει η τεστοστερόνη.
Αντιθέτως, τα οιστρογόνα των γυναικών αποτελούν μια μόνιμη προστασία. Εχουν την ικανότητα να λειτουργούν ως «αντιοξυδωτικά» στον γυναικείο οργανισμό, καθαρίζοντας τον από βλαβερές χημικές ουσίες. Παράλληλα, μπορούν σε αρκετές περιπτώσεις να διορθώσουν λάθη που δημιουργούνται κατά τις κυτταρικές διαδικασίες.