Αντίθετος με τα σενάρια που κάνουν λόγο για μεγάλο συνασπισμό δηλώνει ο Αλέξης Τσίπρας και απαντάει πως απέναντί του δεν βρίσκεται η ΝΔ του Βαγγέλη Μεϊμαράκη, αλλά αυτή του Αντώνη Σαμαρά.
Με συνέντευξη που παραχώρησε στην «Εφημερίδα των Συντακτών», ο κ. Τσίπρας αρνείται κάθε πιθανότητα συνεργασίας με τη Νέα Δημοκρατία, κάνει έμμεση επίθεση στα στελέχη της Λαϊκής Ενότητας, υπεραμύνεται της διαπραγματευτικής τακτικής της κυβέρνησής του και εξηγεί πώς θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα που εξήγγειλε πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη.
Ολόκληρη η συνέντευξη:
• Διεκδικείτε την εξουσία με ένα «παράλληλο» στο Μνημόνιο πρόγραμμα. Δεν φοβάστε ότι οι δανειστές θα θέσουν προσκόμματα στην εφαρμογή του;
Το παράλληλο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί ένα συνεκτικό σχέδιο για τον οικονομικό απεγκλωβισμό της ελληνικής οικονομίας από τα δόγματα του νεοφιλελευθερισμού και της λιτότητας. Είναι το πρόγραμμα για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, την αλλαγή του οικονομικού και παραγωγικού μοντέλου στη χώρα μας και τη στήριξη των λαϊκών στρωμάτων που έχουν πληγεί με βάναυσο τρόπο από την κρίση. Πολλές φορές, κάποιοι από τους θεσμούς προέβαλλαν αντιρρήσεις για τις δικές μας πρωτοβουλίες.
Δεν ήθελαν συμφωνία, αλλά νέα προαπαιτούμενα. Δεν επιθυμούσαν επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, δημόσιο χαρακτήρα για τη ΔΕΗ, επαναπρόσληψη των αντισυνταγματικά απολυμένων. Η πάλη μεταξύ της νεοφιλελεύθερης αντίληψης και της προοδευτικής πολιτικής θα είναι διαρκής. Μόνο που αυτή τη φορά θα υπάρχει περισσότερη διαφάνεια. Η ανάμιξη του Ευρωκοινοβουλίου στην αξιολόγηση και εφαρμογή της συμφωνίας, μετά από πρότασή μας, είναι το νέο θετικό στοιχείο.
Το πρόγραμμά μας είναι πρόγραμμα μάχης για την Ελλάδα και την Ευρώπη, το μοναδικό πρόγραμμα που εγγυάται ότι ο ελληνικός λαός θα βγει όρθιος από την κρίση. Μην ξεχνάτε εξάλλου ότι οι θέσεις των δανειστών δεν είναι στατικές.
Η Ευρώπη έχει συνταραχτεί από την επτάμηνη διαπραγμάτευση της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ όλα δείχνουν ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν πολιτικές ανακατατάξεις σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Πορτογαλία. Είναι και γι’ αυτόν τον λόγο που η εκλογική αναμέτρηση της 20ής Σεπτέμβρη παίρνει έναν διαφορετικό χαρακτήρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι νικητής και να παίξει ρόλο καταλυτικό στη μάχη για την αλλαγή των συσχετισμών.
• Ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδίκησε τον περασμένο Ιανουάριο την ψήφο των πολιτών με το Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Θεωρείτε τελικά σήμερα ότι αυτό ήταν εξαρχής ανεφάρμοστο;
Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης συμπύκνωσε το αίτημα και την προσδοκία του ελληνικού λαού για μια διαφορετική πορεία κόντρα στη λιτότητα και τις υφεσιακές πολιτικές. Σειρά δεσμεύσεων του προγράμματος προχώρησαν.
Με τον νόμο για την ανθρωπιστική κρίση, που αφορά περισσότερες από 350.000 χιλιάδες οικογένειες, τον νόμο για τις 100 δόσεις, που έδωσε ανάσα σε νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, την επαναπρόσληψη των αντισυνταγματικά απολυμένων σχολικών φυλάκων, καθαριστριών και εκπαιδευτικών, το άνοιγμα της ΕΡΤ, την κατάθεση του νομοσχεδίου για την αδειοδότηση των ΜΜΕ, το πρόγραμμα για την ενίσχυση και ανάκτηση της εργασίας και άλλα.
Και όλα αυτά τα πετύχαμε μέσα σε συνθήκες πρωτοφανούς χρηματοδοτικής ασφυξίας και οικονομικού πολέμου.
Είναι βέβαια δεδομένο ότι πολλά από αυτά που είπαμε δεν τα έχουμε καταφέρει ακόμα. Ωστόσο, παραμένουν ανοιχτά μέτωπα, όπως για παράδειγμα στον χώρο της αγοράς εργασίας, όπου θα διεκδικήσουμε την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων για τη στήριξη του κόσμου της μισθωτής εργασίας, αλλά και στο πεδίο των φορολογικών ελαφρύνσεων μισθωτών και συνταξιούχων.
Ο αγώνας λοιπόν συνεχίζεται και θα έχει ορίζοντα τετραετίας. Και εκεί το σύνολο των δεσμεύσεων της Θεσσαλονίκης θα είναι εφαρμοσμένη πολιτική.
• Ο πρώτος νόμος που ψηφίστηκε από την κυβέρνησή σας αφορούσε την ανθρωπιστική κρίση. Ποιο νομοσχέδιο, που θα πηγάζει από το πρόγραμμά σας, θα προωθήσετε πρώτο στην επόμενη Βουλή, αν εκλεγείτε πρωθυπουργός;
Αμέσως μετά τις εκλογές θα συνεχίσουμε τις πρωτοβουλίες που είχαμε εκκινήσει το προηγούμενο διάστημα. Εχει ήδη μπει σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για τις τηλεοπτικές άδειες, ενώ έχουμε έτοιμα νομοσχέδια για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καπνών και καυσίμων. Αυτά θα αποτελέσουν προτεραιότητα και αμέσως μετά τις εκλογές.
• Η αντιπολίτευση σας έχει επικρίνει ότι ήσασταν απροετοίμαστοι να αντιμετωπίσετε τις προκλήσεις ή τους εκβιασμούς των εταίρων και των δανειστών. Ορισμένοι αμφιβάλλουν ότι θα μπορέσετε να αντιπαρατεθείτε με την απέναντι πλευρά στις προσεχείς διαπραγματεύσεις...
Δώσαμε μια διαπραγματευτική μάχη η οποία πήρε εμβληματικό χαρακτήρα σε διεθνές επίπεδο. Το «όχι» του ελληνικού λαού στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου έχει γίνει σύνθημα όλων όσοι αγωνίζονται για μια διαφορετική κοινωνία πέρα από τα δόγματα της μόνιμης λιτότητας και του νεοφιλελευθερισμού.
Αυτή τη μάχη τη δώσαμε, μάλιστα, μέσα σε συνθήκες εσκεμμένης και σχεδιασμένης χρηματοπιστωτικής ασφυξίας, μέσα σε συνθήκες ασύμμετρου οικονομικού πολέμου. Παρ’ όλα αυτά αντέξαμε επτά ολόκληρους μήνες και καταφέραμε όχι μόνο να αποτρέψουμε τα σχέδια των πιο σκληρών κύκλων της ευρωπαϊκής ελίτ, αλλά ταυτόχρονα να κερδίσουμε έδαφος σε μια σειρά από πεδία: τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, τον δημόσιο χαρακτήρα του ΑΔΜΗΕ και της ΔΕΗ καθώς και την εξασφάλιση των χρηματοδοτικών αναγκών της ελληνικής οικονομίας μέχρι το 2018.
Είναι ακριβώς αυτό το κερδισμένο έδαφος που θα χαθεί με μία νίκη της Νέας Δημοκρατίας. Για τον απλούστατο λόγο ότι όλα αυτά είναι σε σύγκρουση με την πολιτική και την ιδεολογία της. Το ομολόγησε και ο κ. Μεϊμαράκης κατά τη διάρκεια του ντιμπέιτ, όταν υπερασπίστηκε στην πραγματικότητα την πολιτική Σόιμπλε. Εξάλλου και κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης τα στελέχη της Ν.Δ. αντί να συμπαραταχθούν στη μεγάλη προσπάθεια, ζητούσαν από την Ευρώπη να προχωρήσει σε capital controls για να πιεστεί η ελληνική κυβέρνηση.
• Υπάρχει περίπτωση να συναινέσετε στη δημιουργία ενός «μεγάλου συνασπισμού»; Εντός και εκτός Ελλάδας ασκούνται τέτοιες πιέσεις...
Η τελευταία εμπειρία μεγάλου συνασπισμού ήταν οδυνηρή για τον λαό και την κοινωνία: η κυβέρνηση του αρχιτεχνοκράτη κ. Παπαδήμου. Εφάρμοσε πολιτική διάλυσης της κοινωνίας, των ασφαλιστικών ταμείων, και οδήγησε στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική αποσταθεροποίηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Ν.Δ. εκπροσωπούν διαφορετικά κοινωνικά συμφέροντα.
Η Ν.Δ. κατεβαίνει στις εκλογές με ψηφοδέλτια, πρόγραμμα και δεσμεύσεις Σαμαρά. Είναι πρόγραμμα που θα αποσταθεροποιήσει τη συμφωνία, την οικονομία και την κοινωνία. Η Ν.Δ. εκπροσωπεί τα συμφέροντα της ολιγαρχίας, των κοινωνικών εκείνων δυνάμεων που βγήκαν κερδισμένες από την κρίση, ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει να εκπροσωπεί τα συμφέροντα της κοινωνικής πλειοψηφίας, των άνεργων, των μισθωτών, των συνταξιούχων, εκείνων που υπέστησαν τα πλήγματα της κρίσης. Το σχέδιο του πολιτικού κατεστημένου σε Ελλάδα και Ευρώπη ήταν αρχικά η ανατροπή του ΣΥΡΙΖΑ, η αριστερή παρένθεση.
Αυτό πλέον δεν φαίνεται εφικτό, επομένως έχει εκπονηθεί τώρα το σχέδιο της ενσωμάτωσης του ΣΥΡΙΖΑ στο παλιό και χρεοκοπημένο πολιτικό σύστημα με τα σενάρια του μεγάλου συνασπισμού. Είναι προφανές ότι δεν θα επιτρέψουμε σ’ αυτό το σχέδιο να τελεσφορήσει ακυρώνοντας την ίδια την ταυτότητα και το στρατηγικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ. Το σενάριο αυτό είναι σενάριο παρά φύσιν φαντασίας.
• Ο κ. Μεϊμαράκης, πάντως, εμφανίζεται έτοιμος να μη διεκδικήσει την πρωθυπουργία αν συμμαχήσετε μετεκλογικά. Σκέφτεστε κι εσείς κάτι τέτοιο;
Ο κ. Μεϊμαράκης, λειτουργώντας ως εκπρόσωπος των συμφερόντων της ολιγαρχίας, τα έχει πει όλα σε αυτήν την προεκλογική περίοδο. Οτι θα με στηρίξει για πρωθυπουργό, ότι θα με στηρίξει για αντιπρόεδρο, ότι δεν με θέλει ούτε για πρωθυπουργό ούτε για αντιπρόεδρο. Ολα αυτά εκτός από πανικό δείχνουν ότι κάνουν ό,τι μπορούν για να οδηγήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ στην πολιτική ενσωμάτωση, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίσει να εκπροσωπεί εκείνους που δεν έχουν φωνή: τα θύματα της λιτότητας και του νεοφιλελευθερισμού.
• Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι χαρακτηριστήκατε πρόσφατα από πρώην συνοδοιπόρους σας στον ΣΥΡΙΖΑ «προδότης», καθώς και το ότι κάποιοι σας κατηγόρησαν ότι οι πρακτικές σας «θυμίζουν λίγο τον γύψο του Παπαδόπουλου»;
Σέβομαι την πολιτική διαφωνία ακόμα και όταν δεν υπάρχει αντιπρόταση και διέξοδος. Δεν μπορώ όμως να παρακολουθήσω τις ύβρεις. Ας κρίνει ο κόσμος της Αριστεράς. Λυπάμαι για όσους πέφτουν σε αυτό το επίπεδο για να διασωθούν πολιτικά.
• Εχετε υποστηρίξει εν πολλοίς ότι η αποχώρηση στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ ήταν προσχεδιασμένη. Θα αποσχίζονταν από το κόμμα όποιο κι αν ήταν το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης;
Στον ΣΥΡΙΖΑ υπήρχε μια γνωστή στρατηγικού χαρακτήρα αντιπαράθεση μεταξύ των δυνάμεων εκείνων που θεωρούν ότι η ευρωπαϊκή πορεία είναι προτιμότερη για τις δυνάμεις της εργασίας και για την υπόθεση της πολιτικής ανατροπής του νεοφιλελευθερισμού και εκείνους που θεωρούσαν και θεωρούν ότι η γραμμή της εθνικής αναδίπλωσης με εθνικό νόμισμα θα μπορούσε να ανοίξει δρόμους. Επομένως, η αποχώρηση ήταν ένα υπαρκτό ενδεχόμενο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να θεωρεί ότι η επιλογή να μείνει η Ελλάδα στον πυρήνα της ευρωζώνης και στον πυρήνα των κρατών του αναπτυγμένου καπιταλισμού, να μη μετατραπεί δηλαδή σε κράτος παρία, χωρίς διεθνείς συμμαχίες, σε μια ευαίσθητη και αποσταθεροποιημένη περιοχή, είναι προς το μακροπρόθεσμο συμφέρον των εργαζόμενων τάξεων.
• Ο διευθυντής τής «Μοντ Ντιπλοματίκ», Σερζ Χαλιμί, έγραψε ότι χάρη στην ελληνική κυβέρνηση μάθαμε ποια είναι η Ευρώπη που δεν θέλουμε πια. Πήρατε μέρος σε οκτώ συνόδους κορυφής, συναντηθήκατε αρκετές φορές με Μέρκελ, Ολάντ, Γιούνκερ, Ντράγκι, Σουλτς. Πιστεύετε ότι η Ευρώπη και η ευρωζώνη αλλάζουν ή είναι μάταιο να αγωνίζεται κανείς γι’ αυτό;
Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια υπαρξιακή κρίση και αναζήτηση. Η ελληνική τραγωδία αλλά και το προσφυγικό φέρνουν στην επιφάνεια βαθύτατες διαχωριστικές γραμμές τόσο μεταξύ των κρατών-μελών όσο και μεταξύ των πολιτικών οικογενειών της Ευρώπης. Ειδικά το ελληνικό ζήτημα, κατά τη διάρκεια της επτάμηνης διαπραγμάτευσης δημιούργησε δύο αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα.
Από τη μια μεριά το στρατόπεδο της ευρωπαϊκής Δεξιάς και από την άλλη το στρατόπεδο της Αριστεράς, των Πρασίνων και της πλειονότητας των σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων της Ευρώπης. Η εξέλιξη αυτή πυροδοτήθηκε μεν από το ελληνικό ζήτημα, αλλά είναι κατά τη γνώμη μου σημείο των καιρών.
Κάτι αλλάζει στην Ευρώπη και αυτό φαίνεται από τις πολιτικές εξελίξεις στην Ισπανία, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία αλλά και από τις πρόσφατες εξελίξεις στη Μεγάλη Βρετανία με την απρόσμενη, μέχρι πριν από λίγους μήνες, νίκη του Τζέρεμι Κόρμπιν και την ανάδειξή του σε ηγέτη των Εργατικών.
Πρόκειται για ιστορικού χαρακτήρα εξελίξεις και η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις ερχόμενες εκλογές θα συμβάλει στην επιτάχυνση και την εμβάθυνσή τους. Γι αυτό δεν πρέπει ο ελληνικός λαός να επιτρέψει το πισωγύρισμα για την Ελλάδα και την Ευρώπη.
• Ανεξάρτητα από τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για το ευρώ, χρειάζεται η ευρωπαϊκή Αριστερά να εξοπλιστεί με ένα σχέδιο Β για την Ευρώπη και η ελληνική Αριστερά με ένα σχέδιο Β για την Ελλάδα;
Η ευρωπαϊκή Αριστερά αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν το μοναδικό βιώσιμο σχέδιο. Αποτελούν τον κορμό των δυνάμεων που αγωνίζονται για την ανατροπή του νεοφιλελευθερισμού σε Ελλάδα και Ευρώπη, που αγωνίζονται για να μπει τέλος στη λιτότητα και για την εμβάθυνση της δημοκρατίας. Αυτό είναι το σχέδιο και η στρατηγική. Αντινεοφιλελεύθερα προτάγματα, συμμαχίες, ισχυρή διαπραγμάτευση. Αυτό το σχέδιο μπορεί να βγάλει τις κοινωνικές τάξεις που υφίστανται εκμετάλλευση από το αδιέξοδο του νεοφιλελευθερισμού.
• Ο Σλαβόι Ζίζεκ έγραψε ότι μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει και μια τρίτη επιλογή, εκτός από τη συνθηκολόγηση και το Grexit: να παραμείνει στην ευρωζώνη και να κάνει ανταρτοπόλεμο καταλαμβάνοντας αργά στρατηγικές θέσεις. Ποια είναι η άποψή σας;
Ο Σλαβόι είναι ένας εξαιρετικά έξυπνος και διορατικός μαρξιστής θεωρητικός.
• Τον Μάρτιο του 2013 σε συνέντευξή σας στο New Statesman, κατά την επίσκεψή σας στη Βρετανία, είχατε δηλώσει ότι οι Εργατικοί είναι «ένα από τα λίγα κόμματα που βρίσκονται κοντά στην εξουσία και με τα οποία μοιραζόμαστε κοινές θέσεις». Η νίκη του Τζέρεμι Κόρμπιν ενισχύει αυτές τις σχέσεις μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και των Εργατικών;
Οι φωνές που θέλουν οριοθέτηση από τον νεοφιλελευθερισμό θα πληθαίνουν, θα συντονίζονται και θα γράψουν πολλές λαμπρές σελίδες Ιστορίας για τον αναπτυγμένο κόσμο.