Αγαπητοί φίλοι τους χειμερινούς μήνες αυξάνονται οι λοιμώξεις και παρατηρείται αυξημένη κατανάλωση αντιβιωτικών. Είναι όμως αυτό σωστό;
Τι είναι τα αντιβιοτικά;
Τα αντιβιοτικά παρασκευάστηκαν για πρώτη φορά πριν από 50 χρόνια, με πρώτο την πενικιλλίνη, για να καταπολεμήσουν τις λοιμώξεις που ήταν μέχρι τότε θανατηφόρες. Είναι γνωστές οι θανατηφόρες επιδημίες της χολέρας, του τύφου, της φυματίωσης κ.α. Η έρευνα έχει προχωρήσει τόσο πολύ, ώστε να κυκλοφορούν αντιβιοτικά πολύ αποτελεσματικά και με ασφάλεια σχεδόν για όλα τα παθογόνα μικρόβια.
Επιπλέον σύγχρονες μέθοδοι καλλιεργιών μπορούν να απομονώσουν και τα πιο σπάνια μικρόβια στον γενικό πληθυσμό, αλλά και στα νοσοκομεία και να εντοπίσουν σε ποιά από τα αντιβιοτικά είναι «ευαίσθητα» και σε ποια «ανθεκτικά».
Τι είναι η «αντοχή των αντιβιοτικών στα μικρόβια»;
παθογόνασυμβιωτικάΣήμερα μία νέα απειλή εμφανίζεται. Πολλά μικρόβια έχουν γίνει ανθεκτικά στα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούμε. Έτσι πολλές λοιμώξεις; θα μπορούσαν να γίνουν θανατηφόρες. Η αντοχή σε ένα αντιβιοτικό είναι ένας μηχανισμός που το μικρόβιο βάζει σε εφαρμογή για να μπορέσει να εξουδετερώσει τη δράση ενός αντιβιοτικού που βρίσκεται στο ίδιο περιβάλλον με αυτό. Ο μηχανισμός αυτός μπορεί να μεταφέρεται αδιάκοπα από το ένα μικρόβιο στο άλλο τόσο στα , όσο και στα μικρόβια.
Ποιά είναι τα συμβιωτικά και ποιά τα παθογόνα μικρόβια;
Συμβιωτικά λέμε τα μικρόβια που ζουν φυσιολογικά μαζί μας. Βρίσκονται στο δέρμα, στους βλεννογόνους αδένες μας και αποτελούν τη φυσιολογική χλωρίδα μας. Δεκάκις τρισεκατομμύρια μικρόβια υπάρχουν στο δέρμα, τη μύτη, στο στόμα, στο έντερο, στον κόλπο, την ουρήθρα και ζουν αρμονικά ανάμεσά μας.
Παθογόνα λέμε κάποια άλλα μικρόβια που υπάρχουν στο φυσικό περιβάλλον αλλά μπορούν όταν έλθουν σε επαφή μαζί μας κάτω από ειδικές συνθήκες, να προκαλέσουν λοιμώξεις ποικίλης βαρύτητας, π.χ. όταν εισβάλλουν σε μεγάλο αριθμό η βρούν την άμυνα του οργανισμού μας εξασθενημένη.
Τότε λοιπόν πότε είναι απαραίτητα τα αντιβιοτικά;
Τα αντιβιοτικά είναι απαραίτητα και αναντικατάστατα στις σοβαρές μικροβιακές λοιμώξεις που απειλούν την υγεία ή τη ζωή του ασθενή. Δηλαδή τα αντιβιοτικά σε αυτές τις περιπτώσεις δίνουν τον απαραίτητο χρόνο στην άμυνά μας να αντιμετωπίσει επιτυχώς τη λοίμωξη. Η άμυνά μας οργανώνεται παρασκευάζοντας αντισώματα και κύτταρα άμυνας για να καταστρέψει όλα τα μικρόβια.
Όλες οι λοιμώξεις χρειάζονται αντιβιοτικά;
Οι λοιμώξεις προκαλούνται στον άνθρωπο από ιούς και μικρόβια.
- Τα αντιβιοτικά δεν στους ιούς. Είναι αποτελεσματικά μόνο στις μικροβιακές λοιμώξεις. Άρα χορηγούνται στις ιώσεις. Στην γρίπη π.χ. αν χρειαστεί χορηγούνται αντιϊκά φάρμακα (tamiflu).
- Μήπως πρέπει να χορηγούνται σε κάθε μικροβιακή λοίμωξη; Η απάντηση είναι
- Αυτό γιατί οι περισσότερες λοιμώξεις (διάρροιες, ωτίτιδες, βρογχίτιδες, ιγμορίτιδες και ιώσεις με πονόλαιμο, συνάχι, πυρετό, πόνο στα κόκκαλα) θεραπεύονται από μόνες τους σε λιγότερο από τρεις μέρες.
- Επίσης τα αντιβιοτικά δεν θα μας βοηθήσουν να γίνουμε γρηγορότερα καλά. Δεν πρόκειται να ρίξουν τον πυρετό γρηγορότερα. Η άμυνά μας στην πλειοψηφία των απλών λοιμώξεων επαρκεί να νικήσει ιούς και μικρόβια.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να προφυλάξουμε τα αντιβιοτικά;
- ΜΟΝΟ Ο ΓΙΑΤΡΟΣ και κανένας άλλος είναι σε θέση να κρίνει πότε πρέπει να πάρει κάποιος αντιβιοτικά, τη δοσολογία, τον τρόπο και τη διάρκεια μιας θεραπείας.
- Αν σταματήσει η άσκοπη κατανάλωση αντιβιοτικών τότε τα μικρόβια θα γίνουν πάλι σιγά σιγά ευαίσθητα στα φάρμακα. 'Ετσι δεν θα παρατηρείται το φαινόμενο σε απλές αρρώστιες, όπως πνευμονίες, αμυγδαλίτιδες, ουρολοιμώξεις, να μην βρίσκουμε απλά αντιβιοτικά να τις θεραπεύουν.
- Τα παιδιά μας δεν χρειάζονται περισσότερα αντιβιοτικά από εμάς. Η συντριπτική πλειοψηφία των λοιμώξεών τους οφείλετε σε ιούς.
Τόσο απλά.
Τα αντιβιοτικά είναι πολύτιμα και πρέπει να τα διαφυλάξουμε. Η λύση του προβλήματος δεν βρίσκεται στην ανακάλυψη νέων αντιβιοτικών, αφού αν και αυτά χρησιμοποιηθούν λανθασμένα, πολύ γρήγορα θα αχρηστευθούν. Να μην ξεχνάμε πως η φύση είναι πιο δυνατή από την τεχνολογία. Ας την αντιμετωπίσουμε με τους κανόνες της.
Νόπη Αλεξανδροπούλου
ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Γ.Ν.Ν. ΛΗΞΟΥΡΙΟΥ
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΤΖΑΝΕΙΟΥ