Όταν ο πολεμικός φωτογράφος Γκρέιαμ Ρόμπερτσον συνάντησε ένα αγόρι στην Ουγκάντα με το πρόσωπο του κατακρεουργημένο, εκείνο που τον είχε σοκάρει περισσότερο ήταν πως το παιδί αυτό είχε δεχθεί επίθεση επειδή ήταν τυφλό.
«Μερικές φορές όταν ένα παιδί είναι τυφλό μπορεί να προσπαθήσουν να το σκοτώσουν, να το κάψουν, να το κλειδώσουν σε ένα καλύβι για το υπόλοιπο της ζωής τους, να το ξεχάσουν», ανέφερε ο Ρόμπερτσον μιλώντας από το σπίτι του στο Λονδίνο. Δεν είναι σαφές ποιος διαπράττει τις επιθέσεις, αλλά είναι πιθανό να πρόκειται για μέλη της οικογένειας ή για μέλη της κοινότητας, που ενεργούν διότι πιέζονται από προεστούς, συνέχισε.
«Είχα εξοργιστεί διότι οι άνθρωποι πίστευαν πως επειδή είναι ανάπηροι, δεν αξίζουν τίποτα. Αισθανόμουν ότι μπορούσα να βοηθήσω. Γνώριζα πως επειδή είχαν τραυματιστεί και ακρωτηριαστεί τόσο άσχημα, θα γίνονταν πολύ δυνατές εικόνες, κι αν κάποιος έβλεπε αυτές τις εικόνες θα αισθανόταν κάτι», πρόσθεσε ο Γκρέιαμ Ρόμπερτσον.
Ο βραβευμένος φωτογράφος, που δουλεύει για την εφημερίδα Guardian του Λονδίνου, ήλθε σε επαφή με μια διεθνή οργάνωση αρωγής για τους τυφλούς, τη Sightsavers, και μαζί οργάνωσαν μια έκθεση φωτογραφίας για να χυθεί φως στο πρόβλημα.
Η έκθεση, με υλικό από ταξίδια του Ρόμπερτσον στην Ουγκάντα και στην Ινδία, άνοιξε για το κοινό για δεύτερη φορά στο Λονδίνο την 25η Αυγούστου.
Τα τελευταία 20 χρόνια ο Γκρέιαμ Ρόμπερτσον καλύπτει πολέμους και λιμούς κι έχει περάσει χρόνια στη Βαγδάτη καθώς και σε περιοχές του Αφγανιστάν.
«Δεν είναι πως δεν έχω συνηθίσει να βλέπω ανθρώπους να υποφέρουν αληθινά, αλλά αυτό το θέμα ειδικά με επηρέασε πολύ», τόνισε.
Ο Ρόμπερτσον, ο οποίος πάσχει από δυσλεξία βαριάς μορφής, αντιμετωπιζόταν με πολύ διαφορετικό τρόπο από τα άλλα παιδιά στο σχολείο και του έλεγαν συνεχώς ότι δεν θα επιτύγχανε ποτέ στη ζωή του.
«Σε όλους πρέπει να δοθεί τουλάχιστον μια ευκαιρία. Ένιωσα ότι σε αυτούς τους ανάπηρους ανθρώπους δεν δόθηκε ούτε μία ευκαιρία να πετύχουν κάτι», επισήμανε ο φωτογράφος, πατέρας δύο παιδιών.
«Ένα κορίτσι που φωτογράφισα... της είχαν φερθεί φρικτά στην κοινότητα — την είχαν βιάσει, την είχαν ξυλοκοπήσει, της είχαν κάνει φρικτά πράγματα. Δεν μπορούσα να το πιστέψω πως συνέβαινε στ' αλήθεια κάτι τέτοιο».
Ο Ρόμπερτσον εξήγησε ότι πολλές κοινότητες δεν έχουν καμιά ενημέρωση ούτε κατανόηση για θέματα αναπηρίας, δεν έχουν χρήματα για εξοπλισμό, ή πρόσβαση σε ειδικά σχολεία.
Τα παιδιά με αναπηρία που πήγαν σε ειδικευμένα σχολεία άνθισαν χάρη στην ενθάρρυνση και στην προσοχή που τους προσφέρθηκε, επισήμανε ο ίδιος.
Σε διεθνές επίπεδο εκτιμάται ότι οι άνθρωποι με αναπηρία είναι ένα δισεκατομμύριο και το 80% εξ αυτών ζει σε αναπτυσσόμενες χώρες, σύμφωνα με τη Sightsavers.
Σε αυτή την πληθυσμιακή ομάδα δεν δόθηκε καμιά προσοχή στο πλαίσιο μιας 15ετούς διεθνούς εκστρατείας για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου στις αναπτυσσόμενες που ολοκληρώνεται φέτος και περιλάμβανε πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της πρόσβασης στην υγεία και στην παιδεία και τη μείωση της φτώχειας, σύμφωνα με την οργάνωση.
Η Ουγκάντα κατάφερε να παρέχει δωρεάν παιδεία σε όλα τα παιδιά, αλλά σχεδόν τα μισά παιδιά με αναπηρία δεν πηγαίνουν σχολείο λόγω της έλλειψης εξοπλισμού και του απαιτούμενου ειδικευμένου προσωπικού, αναφέρει η Sightsavers.
«Αυτό σημαίνει πως τα τελευταία 15 χρόνια η ζωή των ανθρώπων με αναπηρία έγινε χειρότερη», υπογράμμισε η Νατάσα Κένεντι, η υπεύθυνη για τις εκστρατείες της οργάνωσης.
Η αναπηρία μόλις συμπεριλήφθηκε στη νέα σειρά των στόχων για την βιώσιμη ανάπτυξη, που αναμένεται να συμφωνηθούν στο πλαίσιο του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο. Οι άνθρωποι με αναπηρίες συμπεριλαμβάνονται πλέον σε όλες τις κατηγορίες των λεγόμενων Στόχων για την Αειφόρο Ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στην παιδεία και στην υγεία.
«Αυτό είναι πολύ σημαντικό» και συμβαίνει «για πρώτη φορά», σημείωσε η Κένεντι. Είναι πλέον θέμα αρχής για τις κυβερνήσεις και τους δωρητές ότι πρέπει να συμπεριληφθούν οι άνθρωποι με αναπηρία στους στόχους κι όχι απλά μια σκέψη εκ των υστέρων».
Αν και το κόστος που συνεπάγεται το να συμπεριληφθούν οι άνθρωποι με αναπηρία στους στόχους για την παιδεία και την περίθαλψη είναι σημαντικό, το κόστος που θα είχε το να μην συμπεριληφθούν θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο, ανέφερε ακόμη η Νατάσα Κένεντι.
«Οι άνθρωποι αυτοί θέλουν να μπορούν να συνεισφέρουν, να δουλεύουν, να μαθαίνουν, να κοινωνικοποιούνται, να έχουν ζωές που τους γεμίζουν, και ο μόνος τρόπος που μπορούν να το κάνουν αυτό είναι εάν τα συστήματα τους συμπεριλαμβάνουν εξαρχής», εξήγησε η ίδια.
Δεν μπορεί κανείς να μιλάει ρεαλιστικά «για την εξάλειψη της φτώχειας εάν δεν φανεί στους πιο αδύναμους και στους πιο περιθωριοποιημένους — και αυτοί είναι οι άνθρωποι με αναπηρίες», κατέληξε.
Η έκθεση φωτογραφίας του Ρόμπερτσον μεταφέρεται στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο, για να συμπέσει με τη σύνοδο της επιτροπής αειφόρου ανάπτυξης του ΟΗΕ.
Πηγή φωτο: GRAEME ROBERTSON /Guardian