Θα γίνει ή όχι σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, μόλις ολοκληρωθεί ο κύκλος των διερευνητικών εντολών την Πέμπτη, ώστε να εξαντληθούν τα περιθώρια σχηματισμού οικουμενικής κυβέρνησης και να αποφευχθούν οι εκλογές;
Η πιθανότερη απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι πως «όχι». Οι πολιτικοί αρχηγοί είναι «μοιρασμένοι» - αναλόγως των στοχεύσεων που έχουν.
Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας διαμηνύει πως δεν έχει νόημα μια τέτοια σύσκεψη, καθώς οι συσχετισμοί είναι απαγορευτικοί και επιδιώκει εκλογές-εξπρές στις 20 Σεπτεμβρίου.
Ο γ.γ. του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας και ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ Πάνος Καμμένος έχουν διαμηνύσει ότι δεν προτίθενται να παραστούν σε μια τέτοια ανούσια σύσκεψη.
Από την άλλη, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Ευάγγελος Μεϊμαράκης, η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και ο επικεφαλής της Λαϊκής Ενότητας Πάνος Λαφαζάνης, δηλώνουν ότι πρέπει να συγκαλέσει ο κ. Παυλόπουλος το συμβούλιο αρχηγών για να εξαντληθεί και η τελευταία πιθανότητα και – προφανώς – να χρεωθεί ο καθείς τις ευθύνες του. Στην λογική της τήρησης των συνταγματικών διατάξεων χωρίς όμως κωλυσιεργίες, είναι και ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του.
Ωστόσο κύκλοι της Ηρώδου του Αττικού, μιλώντας στο iefimerida.gr εκτιμούν ότι πιθανότατα δεν θα χρειαστεί σύσκεψη αρχηγών. Πίσω από αυτό, υπάρχει ένα πολιτικό και ένα συνταγματικό σκεπτικό.
Το πολιτικό σκεπτικό
Η διερευνητική εντολή παραδίδεται το πρωί της Πέμπτης από τον κ. Π. Λαφαζάνη στον κ. Παυλόπουλο. «Ο πρόεδρος Θα αποφασίσει εκείνη στην στιγμή, σταθμίζοντας τα δεδομένα» λένε συνεργάτες του. Διατυπώνουν μάλιστα την εκτίμηση ότι «πιθανότατα βγαίνει για εκλογές 20 Σεπτεμβρίου».
- Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, από την πορεία των διερευνητικών εντολών αλλά και των συσχετισμών, γνωρίζει ότι – με τα μέχρι στιγμής δεδομένα τουλάχιστον και εφόσον δεν αλλάξει κάτι δραματικά – δεν υπάρχει περιθώριο σχηματισμού οικουμενικής κυβέρνησης
- Επιπλέον, εκκρεμούν μείζονα προαπαιτούμενα για τον Οκτώβρη-Νοέμβρη: Από το ασφαλιστικό μέχρι την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Αν υπάρξει περαιτέρω κωλυσιεργία, χωρίς αποχρώντα λόγο μάλιστα, όλα αυτά θα τεθούν εν κινδύνω.
Το συνταγματικό σκεπτικό
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν υποχρεούται να συγκαλέσει συμβούλιο αρχηγών. Το Σύνταγμα αναφέρει ότι «καλεί» τους αρχηγούς των κομμάτων. Τούτο σημαίνει ότι μπορεί να τους καλέσει και τηλεφωνικά ή και κατ' ιδίαν, σε σύντομη χρονική αλληλουχία την ίδια ημέρα που θα επιστραφεί η τρίτη διερευνητική εντολή.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 37 του Συντάγματος που αφορά στον διορισμό Πρωθυπουργού και Κυβέρνησης, στην παράγραφο 3 προβλέπεται:
«Aν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Kυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής, επιδιώκει το σχηματισμό Kυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Eπικρατείας ή του Aρείου Πάγου ή του Eλεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό Kυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Bουλή».
Ως εκ τούτου είναι πολύ πιθανό ο κ. Παυλόπουλος να ενημερώσει χωριστά τους πολιτικούς αρχηγούς που το επιθυμούν ή και τηλεφωνικά, ότι δεν μπορεί να υπάρξει σχηματισμός κυβέρνησης. Πιθανότατα το πρωί της Παρασκευής θα ορκίσει υπηρεσιακή Πρωθυπουργό την πρόεδρο του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου και την ίδια ημέρα θα θυροκολληθεί το διάταγμα διάλυσης της Βουλής και η προκήρυξή τους για τις 20/9.
Επιμένουν Μεϊμαράκης-Γεννηματά-Λαφαζάνης
Να συγκληθεί το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών μετά το πέρας των διερευνητικών εντολών ζήτησε ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Ευάγγελος Μεϊμαράκης, μετά την συνάντησή του με τον πρόεδρο της Λαϊκής Ενότητας Παναγιώτη Λαφαζάνη
Οπως είπε είναι απαραίτητη η σύγκληση, «όχι μόνο για να συζητήσει το ενδεχόμενο να προκύψει κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή, αλλά και για να αποφασίσει για την υπηρεσιακή κυβέρνηση και εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία να ανατεθεί η εντολή στην πρόεδρο του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου».
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της Λαϊκής Ενότητας τόνισε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας «δεν είναι εντολοδόχος του Μαξίμου». Πρόσθεσε δε πως «είναι ανεπίτρεπτο να γίνουν εκλογές πριν τις 27 Σεπτεμβρίου» και κάλεσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας «να διασφαλίσει τις διαδικασίες».
Αλλά και η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά, σε επιστολή της προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ζητά να συνεδριάσουν εν σώματι οι πολιτικοί αρχηγοί υπό τον κ. Παυλόπουλο.
Μάλιστα υποστηρίζει πως «οι συνταγματικές μας ευθύνες δεν διεκπεραιώνονται με τηλέφωνα και δημόσιες ανακοινώσεις. Υπάρχει ένα όριο στη θεσμική και πολιτική ακαταστασία και το όριο αυτό το θέτει το ίδιο το Σύνταγμα με πολύ συγκεκριμένες διατάξεις». Η κυρία Γεννηματά προτείνει προς τον πρόεδρο της Δημοκρατίας «δίχως την παραμικρή διάθεση να σας κάνω υποδείξεις, τις οποίες άλλωστε δεν έχετε ανάγκη» όπως αναφέρει, ότι έχει «δέσμια αρμοδιότητα να συγκαλέσετε τη διάσκεψη των πολιτικών αρχηγών για να αναλάβει ο καθένας από εμάς, με τρόπο απολύτως διαφανή και δημόσιο, τις ευθύνες του απέναντι στο χώρα και τους πολίτες».
Αναλυτικά η επιστολή της προέδρου του ΠΑΣΟΚ
«Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας,
Με την ολοκλήρωση των διερευνητικών εντολών, μετά από την παραίτηση της Κυβέρνησης, σύμφωνα με τα άρθρα 41 παρ.4Σ και 37 παρ.2 και 3Σ, υπάρχει συνταγματική και πολιτική ανάγκη να καλέσετε τους πολιτικούς Αρχηγούς προκειμένου να συνεδριάσουμε υπό την Προεδρία σας για τη διευθέτηση των πολιτικών εξελίξεων, ενόψει της διάλυσης της Βουλής και της προκήρυξης των γενικών βουλευτικών εκλογών. Το άρθρο 37παρ.3 εδ.γ´ του Συντάγματος ορίζει πως μετά τις διερευνητικές εντολές ¨...ο ΠτΔ καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής, επιδιώκει το σχηματισμό Κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Αρείου Πάγου ή του Ελεγκτικού Συνεδρίου...¨.
Είναι προφανές, αξιότιμε κύριε Πρόεδρε, πως η σύγκλιση των πολιτικών αρχηγών υπό την Προεδρία σας έχει ως συνταγματικό στόχο αφενός την από κοινού διαπίστωση της αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης που θα λάβει την εμπιστοσύνη της Βουλής και αφετέρου το σχηματισμό εκλογικής-πολιτικής Κυβέρνησης, πριν το σχηματισμό της υπηρεσιακής Κυβέρνησης με Πρωθυπουργό τον/την Πρόεδρο, ενός εκ των τριών ανωτάτων Δικαστηρίων.
Κατά το παρελθόν, άλλωστε, οι Πρόεδροι της Δημοκρατίας κ.κ. Παπούλιας και Σαρτζετάκης αξιοποίησαν, με θεσμικά επωφελή τρόπο, αυτήν τους την αρμοδιότητα, συμβάλλοντας στη δημιουργία του καταλληλότερου δυνατού κλίματος για τη διενέργεια εκλογών ή για το σχηματισμό κυβερνήσεων, αλλά και τα πολιτικά κόμματα ανταποκρίθηκαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις συνταγματικές τους υποχρεώσεις. Ειδικά στις πάρα πολύ δύσκολες σημερινές περιστάσεις, όπως αυτές συντίθενται, κυρίως, από τις διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της χώρας, αλλά και από το ζήτημα των προσφυγικών ροών, επιβάλλεται όλα τα πολιτικά κόμματα να σεβαστούμε τις θεσμικές και πολιτικές μας υποχρεώσεις απέναντι στο λαό και τη χώρα μας.
Από την πρώτη στιγμή, μετά την παραίτηση της κυβέρνησης, υποστηρίξαμε πως δεν θα ακολουθήσουμε παρελκυστικές τακτικές καθυστέρησης, αλλά και δεν θα παραλείψουμε να σεβαστούμε το Σύνταγμα και τους Έλληνες πολίτες.
Έχουμε την πεποίθηση, Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε, πως οι συνταγματικές μας ευθύνες δεν διεκπεραιώνονται με τηλέφωνα και δημόσιες ανακοινώσεις. Υπάρχει ένα όριο στη θεσμική και πολιτική ακαταστασία και το όριο αυτό το θέτει το ίδιο το Σύνταγμα με πολύ συγκεκριμένες διατάξεις. Δίχως την παραμικρή διάθεση να σας κάνω υποδείξεις, τις οποίες άλλωστε δεν έχετε ανάγκη, θεωρώ ότι έχετε δέσμια αρμοδιότητα να συγκαλέσετε τη διάσκεψη των πολιτικών αρχηγών για να αναλάβει ο καθένας από εμάς, με τρόπο απολύτως διαφανή και δημόσιο, τις ευθύνες του απέναντι στο χώρα και τους πολίτες».
Η απάντηση Παυλόπουλου:
Απαντώντας στην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, ο Προκόπης Παυλόπουλος τονίζει ότι θα εφαρμόσει τα όσα ορίζουν τα άρθρα του Συντάγματος «κατά το γράμμα και το πνεύμα τους» για την σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών.
Η επιστολή του Προκόπη Παυλόπουλου στην Φώφη Γεννηματά
«Προς την Πρόεδρο του ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ
Κυρία Φώφη Γεννηματά
Αθήνα, 25.08.2015
Αξιότιμη κυρία Πρόεδρε,
Έλαβα την από 25.8.2015 επιστολή σας. Και σας παρέχω την, αυτονόητη άλλωστε, διαβεβαίωση ότι θα εφαρμόσω στο ακέραιο τις διατάξεις των άρθρων 38 παρ. 1 και 37 παρ. 3 εδ. γ΄ του Συντάγματος, κατά το γράμμα και το πνεύμα τους –πρωτίστως δε με βάση τον σκοπό που υπηρετούν σύμφωνα με την τελολογική τους ερμηνεία, και μάλιστα υπό τις σημερινές εξαιρετικά κρίσιμες για την Χώρα περιστάσεις- αλλά και, συμπληρωματικώς, κατά την ήδη διαμορφωμένη αντίστοιχη κοινοβουλευτική πρακτική.
Με εξαιρετική τιμή,
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ»