Το Facebook είναι το μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο του διαδικτύου, με 800 εκατομμύρια εγγεγραμμένα μέλη σε όλο τον κόσμο. Η απήχηση του είναι πλέον τόσο μεγάλη, που έχει καθιερωθεί ως σημαντικό μέσο επικοινωνίας για εκατομμύρια εφήβους και νέους. Ωστόσο, πρόσφατη ανεξάρτητη έρευνα αποκαλύπτει στοιχεία που δημιουργούν ιδιαίτερο προβληματισμό για τη χρήση του δημοφιλέστερου των social media από τους ανήλικους (Consumer Union 5/ 2011).
- 20 εκατομμύρια ανήλικοι είναι χρήστες του Facebook
- 7,5 εκατομμύρια (δηλαδή το 1/3 από αυτούς) είναι παιδιά κάτω των 13 ετών, γεγονός που απαγορεύεται σύμφωνα με νόμο των ΗΠΑ του 1998 για την προστασία του απορρήτου ανηλίκων στο διαδίκτυο (Children's online Privacy Protection Act- COPPA).
- Μεταξύ των νεαρών χρηστών, πάνω από 5 εκατομμύρια είναι κάτω των δέκα ετών.
- Ένα εκατομμύριο είναι ο αριθμός των παιδιών που παρενοχλήθηκαν, απειλήθηκαν ή υποβλήθηκαν σε κάποια άλλη μορφή ηλεκτρονικής παρενόχλησης τον περασμένο χρόνο στο Facebook.
Οι παραπάνω αριθμοί δείχνουν, ότι παρά την προστασία που προσφέρει ο νόμος, πολλοί ανήλικοι κάτω των 13 ετών, δίδοντας ψευδή ημερομηνία γέννησης, γίνονται μέλη του site.
Μάλιστα, μερικές εβδομάδες μετά τη δημοσίευση της έρευνας, το Facebook δήλωσε ότι θα επιδιώξει την αλλαγή του σχετικού νόμου και την κατάργηση του ηλικιακού ορίου. Με τον τρόπο αυτό, υποστηρίζει το site, και αφού έτσι και αλλιώς ο αριθμός των χρηστών κάτω των 13 ετών είναι τόσο μεγάλος, θα μπορούν να καθοριστούν ακόμη υψηλότερα όρια ασφάλειας για την προστασία τους. Την ίδια στιγμή όμως, οι πιο επιφυλακτικοί ανησυχούν πως αυτός είναι απλά ένας ακόμα τρόπος για να χτιστεί από νωρίς μια σχέση εμπιστοσύνης με τα παιδιά, που θα συμβάλει στην συνέχιση της κυριαρχίας του Facebook στη βιομηχανία των social media. Η άποψη αυτή ενισχύεται σημαντικά από το γεγονός, ότι το Facebook πρόσφατα τριπλασίασε τις δαπάνες του για λόμπινγκ με στόχο την τροποποίηση του σχετικού νόμου, προσλαμβάνοντας πρώην αξιωματούχους των προέδρων Μπούς και Ομπάμα.
Επειδή όμως κανένας νόμος από μόνος του δεν μπορεί να προστατέψει ένα παιδί που βρίσκεται χωρίς επιτήρηση απέναντι από την οθόνη ενός υπολογιστή, αναφέρουμε κάποιες ενέργειες που μπορούν να κάνουν τη χρήση του Facebook ασφαλέστερη.
- Εξοικειωθείτε οι ίδιοι με το site. Όσα περισσότερα γνωρίζετε για τη λειτουργία του και τα θέματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής, τόσο περισσότερο μπορείτε να προστατέψετε το παιδί σας.
- Εξηγείστε στα παιδιά την σπουδαιότητα προστασίας των προσωπικών του δεδομένων.
- Θυμίστε του, ότι το internet γενικά και το Facebook ειδικότερα, δεν είναι χώρος μόνο για παιδιά και ότι το προφίλ του μπορούν να το βλέπουν και ενήλικες.
- Κάντε το παιδί σας "φίλο" στο Facebook. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, το γεγονός και μόνο ότι γνωρίζει πως είστε και εσείς "παρών" ως μέλος, θα το κάνει να κινείται προσεχτικότερα.
- Τονίστε στο παιδί, ότι το Facebook είναι μόνο για φίλους και όχι για επαφές με αγνώστους. Ακόμη και εάν το προφίλ κάποιου μοιάζει με αυτό του παιδιού (ίδια ηλικία, κοντινό σχολείο κτλ.), ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την αξιοπιστία των πληροφοριών τρίτων.
- Ένα παιδί που έχει κάτι να κρύψει, πιθανότατα θα δημιουργήσει δύο προφίλ στο Facebook: ένα που θα ενέκριναν οι γονείς του και ένα δεύτερο, πραγματικό, για τους φίλους του. Ένα προφίλ ιδιαίτερα «φτωχό» σε ενημέρωση και υλικό, είναι ένας σημάδι που πρέπει να μας προβληματίσει.
- Ελέγξτε εάν οι φωτογραφίες και οι ανακοινώσεις στο προφίλ του είναι κατάλληλες για την ηλικία του.
- Ενεργοποιήστε στις ρυθμίσεις, το υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας και την επιλογή για "φίλους μόνο".
- Ενημερωθείτε και ενημερώστε στη συνέχεια και το παιδί σας για την ηλεκτρονικής παρενόχληση (cyberbullying).
- Εάν έχετε σημαντικό λόγο ανησυχίας για την χρήση του διαδικτύου από το παιδί σας, δοκιμάστε κάποια από τις διαδικτυακές υπηρεσίες που μπορούν να καταγράφουν on-line για τους γονείς όλες τις κινήσεις του παιδιού-χρήστη σε αυτό (safetyWeb, McGruff και άλλα).
Τέλος, οι ειδικοί υπενθυμίζουν πως σπουδαιότερο από όλα παραμένει η ουσιαστική επικοινωνία των γονιών με τα παιδία και η συμμετοχή των τελευταίων στην –συχνά όχι εύκολη- καθημερινότητα των παιδιών τους.