Τις δύσκολες δεσμεύσεις που ανέλαβε η Αθήνα έναντι των εταίρων προκειμένου να λάβει το δάνειο από τον ESM περιγράφει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αναγνωρίζει ότι η συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση κατά τις διαπραγματεύσεις ήταν πολύ καλή ωστόσο παραδέχεται ότι «οι δημοσιονομικοί περιορισμοί έχουν επιβάλει δύσκολες επιλογές». Η Κομισιόν επισημαίνει ότι είναι σημαντικό το βάρος της προσαρμογής να μοιραστεί σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, λαμβανομένης υπόψη της ικανότητας πληρωμής. Τονίζει ότι σε προτεραιότητα τίθενται οι ενέργειες για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, της απάτης και των στρατηγικών ασυνεπών οφειλετών, «διότι αυτά επιβαρύνουν τους τίμιους πολίτες και τις τίμιες επιχειρήσεις, που πληρώνουν εγκαίρως τους φόρους και τα δάνειά τους».
Περιγράφει τις δεσμεύσεις σε συνταξιοδοτικό, σύστημα υγείας, πρωτογενή πλεονάσματα (βιωσιμότητα δημοσιονομικού) ανταγωνιστικότητα και δημιουργία σύγχρονου κράτους και εκτιμά ότι η δέσμη μεταρρυθμίσεων «θα δώσει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει τις εναπομένουσες ανισορροπίες της οικονομίας της, ώστε να την επαναφέρει σε πορεία βιώσιμης ανάπτυξης».
Και επισημαίνει πως «οι μεταρρυθμίσεις αυτές εκφράζουν την πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να εξομαλύνει γρήγορα την κατάσταση της οικονομίας.
Αναλυτικά η δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την Ελλάδα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
«Κατόπιν αιτήματος που υποβλήθηκε στις 8 Ιουλίου 2015 από την Ελληνική Δημοκρατία στον Πρόεδρο του Συμβουλίου των Διοικητών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) για τη χορήγηση στήριξης σταθερότητας με τη μορφή δανείου τριετούς περιόδου διαθεσιμότητας, η Ευρωομάδα ζήτησε από τους θεσμούς να συμφωνήσουν σε Μνημόνιο Συνεννόησης στο οποίο αναλύονται λεπτομερώς οι όροι μιας χρηματοδοτικής διευκόλυνσης που καλύπτει την περίοδο 2015-18, σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΜΣ.
Στις 11 Αυγούστου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, με τη συμβολή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, κατέληξαν σε συνολική συμφωνία σε επίπεδο υπηρεσιών με την ελληνική κυβέρνηση όσον αφορά το Μνημόνιο Συνεννόησης το οποίο θα αποτελέσει μέρος της δανειακής συμφωνίας που θα υπογραφεί μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και του ΕΜΣ.
Οι διαπραγματεύσεις για το Μνημόνιο Συνεννόησης που έγιναν στην Αθήνα είχαν ως στόχο την επίτευξη συμφωνίας επί μιας αξιόπιστης και ολοκληρωμένης δέσμης μεταρρυθμίσεων.
Το ΔΝΤ συνεισέφερε στην τεχνική ανάλυση και στην κατάρτιση των όρων του νέου προγράμματος του ΕΜΣ. Οι όροι θα επικαιροποιούνται σε τριμηνιαία βάση, λαμβανομένης υπόψη της επιτευχθείσας προόδου όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις κατά το προηγούμενο τρίμηνο.
Η συμφωνία αυτή συνάδει με τη δήλωση της Συνόδου Κορυφής της ζώνης του ευρώ της 13ης Ιουλίου. Μένει να εγκριθεί σε πολιτικό επίπεδο, να επικυρωθεί από τα κράτη μέλη και να εγκριθεί από το Συμβούλιο των Διοικητών και το Συμβούλιο των Διευθυντών του ΕΜΣ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναγνωρίζουν την πολύ καλή συνεργασία με τις ελληνικές αρχές κατά τη διάρκεια της αποστολής ελέγχου, η οποία κατέστησε δυνατή τη συμφωνία αυτή μετά από διαπραγματεύσεις αρκετών μηνών.
Αυτή η δέσμη μεταρρυθμίσεων θα δώσει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει τις εναπομένουσες ανισορροπίες της οικονομίας της, ώστε να την επαναφέρει σε πορεία βιώσιμης ανάπτυξης, αντιμετωπίζοντας παράλληλα με αποφασιστικό τρόπο τις κοινωνικές προκλήσεις στην ελληνική κοινωνία. Η αξιοπιστία της συμφωνίας υποστηρίζεται από σημαντικό αριθμό εμπροσθοβαρών μεταρρυθμίσεων και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, σημαντικά μέτρα για την αντιμετώπιση των μακροχρόνιων διαρθρωτικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία όπως η είσπραξη των εσόδων, το συνταξιοδοτικό σύστημα και το σύστημα υγείας, ο ανταγωνισμός στην αγορά προϊόντων και στους τομείς των ελευθέριων επαγγελμάτων και της ενέργειας· οι μεταρρυθμίσεις αυτές εκφράζουν την πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να εξομαλύνει γρήγορα την κατάσταση της οικονομίας.
Η εφαρμογή του προγράμματος μεταρρυθμίσεων θα αποτελέσει τη βάση για βιώσιμη ανάκαμψη. Οι σχετικές πολιτικές είναι δομημένες γύρω από τέσσερις πυλώνες:
- Αποκατάσταση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας: Η Ελλάδα θα θέσει ως στόχο την επίτευξη μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλεονάσματος ύψους 3,5% του ΑΕΠ, μέσω ενός συνδυασμού εμπροσθοβαρών παραμετρικών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων, με την υποστήριξη ενός φιλόδοξου προγράμματος για την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης και της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, καθώς και για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, ενώ παράλληλα θα διασφαλίζεται η επαρκής προστασία των ευπαθών ομάδων. Μια σημαντική μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος θα εξαλείψει τα αντικίνητρα για εργασία και θα αντιμετωπίσει τις σημαντικές ανισορροπίες που απειλούν τη δημοσιονομική βιωσιμότητα. Συνεπώς, για να επιτύχουν αυτόν τον μεσοπρόθεσμο στόχο και λαμβανομένης υπόψη της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης, οι αρχές θα συνεχίσουν να ακολουθούν μια νέα δημοσιονομική πορεία, βασισμένη στην επίτευξη στόχων πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους -¼, 0,5, 1¾ και 3,5% του ΑΕΠ το 2015, το 2016, το 2017 και το 2018 και μετέπειτα, αντιστοίχως. Η πορεία των δημοσιονομικών στόχων είναι σύμφωνη με τους αναμενόμενους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, καθώς αυτή ανακάμπτει από τη βαθύτερη ύφεσή της στα χρονικά.
- Διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας: Η Ελλάδα θα λάβει αμέσως επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) στον τραπεζικό τομέα. Το υπερβολικά υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων και η σχετιζόμενη υπερχρέωση του ιδιωτικού τομέα αποσπούν σημαντικούς πόρους από περισσότερο παραγωγικές χρήσεις και εμποδίζουν τον τραπεζικό τομέα να παράσχει τις απαραίτητες πιστώσεις για να στηρίξει την ανάκαμψη της οικονομίας. Επιπλέον, η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, η οποία πρόκειται να ολοκληρωθεί πριν από τα τέλη του 2015, θα συμβάλει στη σταθεροποίηση της κατάστασης στον τραπεζικό τομέα. Η διαδικασία αυτή θα συνοδευτεί από παράλληλα μέτρα για την ενίσχυση της διακυβέρνησης του ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και των τραπεζών. Μαζί με άλλες πολιτικές προγραμμάτων, η διαδικασία αυτή αναμένεται να συμβάλει στην εξομάλυνση της κατάστασης ρευστότητας στον τραπεζικό τομέα, επιτρέποντας συγχρόνως τη σταδιακή χαλάρωση των ελέγχων στην κίνηση των κεφαλαίων.
- Ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις: Η Ελλάδα θα σχεδιάσει και θα εφαρμόσει ευρύ φάσμα μεταρρυθμίσεων στις αγορές εργασίας και τις αγορές προϊόντων (συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας), με τις οποίες όχι μόνο θα διασφαλίζεται η πλήρης συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της ΕΕ, αλλά επίσης θα στοχεύεται και η επίτευξη βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών. Θα καταρτιστεί φιλόδοξο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, καθώς και πολιτικές για τη στήριξη των επενδύσεων. Η δέσμη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα υλοποιηθεί είναι σημαντική, ιδίως στον τομέα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και των πολιτικών ανταγωνισμού, που είναι ουσιαστικής σημασίας για την απελευθέρωση του αναπτυξιακού δυναμικού της οικονομίας.
- Ένα σύγχρονο κράτος και μια σύγχρονη δημόσια διοίκηση θα αποτελέσουν βασική προτεραιότητα του προγράμματος. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην ενίσχυση της αποδοτικότητας του δημόσιου τομέα κατά την παροχή ουσιωδών δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών. Θα ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής του προσφάτως εκδοθέντος νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, και για την αναβάθμιση της καταπολέμησης της διαφθοράς. Οι μεταρρυθμίσεις θα ενισχύσουν τη θεσμική και λειτουργική ανεξαρτησία βασικών θεσμών, όπως η φορολογική διοίκηση και η στατιστική υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ).
Στη συμφωνηθείσα στρατηγική λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη για κοινωνική δικαιοσύνη, μεταξύ και εντός των γενεών.
Οι δημοσιονομικοί περιορισμοί έχουν επιβάλει δύσκολες επιλογές και συνεπώς είναι σημαντικό το βάρος της προσαρμογής να μοιραστεί σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, λαμβανομένης υπόψη της ικανότητας πληρωμής.
- Φοροδιαφυγή
Σε προτεραιότητα τίθενται οι ενέργειες για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, της απάτης και των στρατηγικών ασυνεπών οφειλετών, διότι αυτά επιβαρύνουν τους τίμιους πολίτες και τις τίμιες επιχειρήσεις, που πληρώνουν εγκαίρως τους φόρους και τα δάνειά τους. Οι μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων έχουν στόχο την εξάλειψη των προσόδων που καρπώνονται ομάδες κεκτημένων συμφερόντων: μέσω υψηλότερων τιμών, οι εν λόγω ομάδες διαβρώνουν το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών και βλάπτουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
- Συνταξιοδοτικό
Οι συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις έχουν επικεντρωθεί σε μέτρα για την κατάργηση των εξαιρέσεων και την παροχή κινήτρων για τη συνέχιση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και τον τερματισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Προκειμένου να βοηθηθούν τα άτομα να επιστρέψουν στην απασχόληση και να αποτραπεί η διαιώνιση της μακροπρόθεσμης ανεργίας, οι αρχές, σε στενή συνεργασία με τους ευρωπαίους εταίρους, θα εγκαινιάσουν μέτρα για την τόνωση της απασχόλησης κατά 50.000 άτομα, με στόχο τους μακροχρόνια ανέργους.
- Κοινωνική Πρόνοια
Για μια πιο δίκαιη κοινωνία θα χρειαστεί η Ελλάδα να βελτιώσει τον σχεδιασμό του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, έτσι ώστε να υπάρχει ένα γνήσιο δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας, το οποίο θα διοχετεύει στοχοθετημένα τους πενιχρούς πόρους σε εκείνους που τους έχουν περισσότερο ανάγκη. Οι αρχές σχεδιάζουν να επωφεληθούν από τη διαθέσιμη τεχνική βοήθεια που παρέχεται από διεθνείς οργανισμούς σχετικά με μέτρα για την παροχή πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους (συμπεριλαμβανομένων των ανασφάλιστων), καθώς και για να δημιουργήσουν ένα βασικό δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας με τη μορφή Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ).
Τα θεσμικά όργανα έχουν δεσμευτεί να συνεχίσουν τη συνεργασία με τις ελληνικές αρχές επί όλων των πτυχών αυτής της συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης της παροχής τεχνικής βοήθειας σε ορισμένους τομείς μεταρρύθμισης που προβλέπονται στο πρόγραμμα. Η συμμόρφωση με τους όρους του Μνημονίου Συνεννόησης θα παρακολουθείται από την Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, όπως προβλέπεται από το άρθρο 13 παράγραφος 7 της Συνθήκης ΕΜΣ».
* Η παρούσα δήλωση συντάχθηκε σε συνεννόηση με το ΔΝΤ και τον ΕΜΣ.
Το ΔΝΤ έχει εκδώσει σχετική δήλωση:
Statement at the End of an IMF Staff Visit to Greece
Press Release No. 15/377
August 13, 2015
A staff team from the International Monetary Fund (IMF), led by Delia Velculescu, visited Athens during July 30-August 12 to participate in technical discussions between the Greek authorities and the European Commission, European Central Bank and European Stability Mechanism (ESM) on an economic program that could be financially supported by the ESM.
At the end of the visit, Ms. Velculescu made the following statement:
“During our visit we worked closely with the Greek authorities and our European partners. The Memorandum of Understanding that has been agreed between the authorities and the European partners is a very important step forward. It puts in place far-reaching policies to restore fiscal sustainability, financial sector stability, and sustainable growth.
“In the period ahead, we look forward to working with the authorities to develop their program in more detail and for Greece’s European partners to make decisions on debt relief that will allow Greece’s debt to become sustainable. The IMF will remain closely engaged with the Greek government and the European partners to assist in this process, and will make an assessment of its participation in providing any additional financing to Greece once the steps on the authorities' program and debt relief have been taken, expected at the time of the first review of the ESM program."