«Η διπλωματία είναι η συνέχεια ενός πολέμου με άλλα μέσα», συνήθιζε να λέει ο πρώην πρωθυπουργός της Κίνας, Ζου Ενλάι. Η Ευρωζώνη τείνει να τον επιβεβαιώσει. Το Newsweek αναλύει με... σκούρα χρώματα το μέλλον μιας ένωσης που στηρίζεται σε Μνημόνια.
Σύμφωμα με το αμερικανικό περιοδικό, η Ευρωζώνη έχει ανακαλύψει ένα τρόπο για να αναβιώσει την τοξική πολεμική κληρονομιά: επιτρέπει στη Γερμανία να ηγείται, δίχως να χρειάζεται να επικυριαρχήσει με άλλα μέσα. Ωστόσο, το νέο Μνημόνιο προς την Ελλάδα -και η λιτότητα που το ακολουθεί- έχουν δημιουργήσει ένα έντονα φορτισμένο κλίμα (σχεδόν εχθρικό) ανάμεσα τη Ελλάδα και τη Γερμανία. Αρκετοί αναλυτές προσπαθούν με σύνεση να δουν ποιο θα είναι το πολιτικό και οικονομικό μέλλον της ένωσης.
Η νέα δανειακή σύμβαση της Ελλάδας θα οδηγήσει σε νέα μέτρα λιτότητας και οι αντιδράσεις στην Ελλάδα είναι σφοδρές, αναφέρει το άρθρο. Φιλοξενεί δηλώσεις της Ζωής Κωνσταντοπούλου που λέει ότι θα υπάρξει «κοινωνική γενοκτονία». Ο Γιώργος Παπανδρέου, από την μεριά του, αναφέρει πως «θα υπάρξει αυστηρή επιτήρηση από τους ξένους για το πώς θα εφαρμόσει η Ελλάδα τη συμφωνία. Αυτό θα συμβεί για να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη τους οι Γερμανοί φορολογούμενοι, αλλά θα προκαλέσει μεγαλύτερη έλλειψη εμπιστοσύνης στους Έλληνες πολίτες. Η έξοδος στις αγορές, αυτή τη στιγμή, είναι πολύ δύσκολη. Χρειάζεται να υπάρξει μια ελάφρυνση του χρέους».
Ο Ντένις ΜακΣέιν, πρώην υπουργός και συγγραφέας, λέει χαρακτηριστικά: «Αν είσαι ναρκομανής, σαφώς πρέπει να κατηγορηθείς για την εξάρτησή σου, αλλά το ίδιο πρέπει να κατηγορηθεί κι αυτός που σε προμηθεύει με τις ουσίες. Η Ελλάδα είναι σαν ένα παιδί που κλαίει εύκολα, αλλά και οι ξένες τράπεζες την δάνεισαν δίχως να σκεφτούν τι κάνουν». Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι οι ελληνογερμανικές σχέσεις πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο και το τραύμα των Μνημονίων συγκρίνεται από πολλούς με το τραύμα που άφησε η γερμανική κατοχή κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αμφότερα τα μέρη έχουν ορθώσει μπροστά τους μια σειρά στερεοτύπων για να αμυνθούν. Οι Γερμανοί κατηγορούν τους Έλληνες ότι είναι τεμπέληδες και οι Έλληνες απαντούν ότι η Γερμανία θέλει να επιβάλλει το Τέταρτο Ράιχ στην Ευρώπη.
Το άρθρο σημειώνει πως ο Βάλτερ Φουνκ, ο υπουργός Οικονομικών του Χίτλερ και ένας εκ των πιο σημαντικών θεωρητικών της εποχής γύρω από τα οικονομικά, ήταν από τους πρώτους που ανέπτυξαν την ιδέα της γερμανικής επιβολής στην Ευρώπη μέσω μιας νομισματικής ένωσης. Καίτοι διέγνωσε ευθύς εξαρχής πως το σχέδιο θα είναι περίπλοκο, λόγω της διαφοράς επιπέδου διαβίωσης σε διάφορες χώρες, εντούτοις μέσα του κυριαρχούσε η αισιοδοξία για την πραγμάτωση του σχεδίου. Κι όμως, η σημερινή εκδοχή της νομισματικής ένωσης δείχνει πως τα προβλήματα είναι μεγαλύτερα από τα κέρδη. Ο Πίτερ Ντόιλ, πρώην μέλος του ΔΝΤ, αναφέρει: «Η Ελλάδα είναι σαν το καναρίνι μέσα σε ένα ορυχείο. Εάν το καναρίνι πεθάνει, τότε δεν θα φταίει αυτό, αλλά το ορυχείο. Στην περίπτωσή μας, η Ελλάδα είναι το καναρίνι και η Ευρωζώνη το ορυχείο».
Το Newsweek διαβλέπει πως η ελληνική οικονομία, έτσι όπως είναι διαρθρωμένη πάνω στη γραφειοκρατία και τη διαφθορά, δύσκολα θα καταφέρει να ανακάμψει. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι δύσκολα θα διορθωθεί η σχέση των Ελλήνων και των Γερμανών πολιτών. Ο Ίαν Μπρέμερ του Eurasia Group, σημειώνει: «Υπάρχει τόση προσωπική εχθρότητα που ο ένας δεν θέλει να συνεργαστεί με τον άλλον».
Από την άλλη, εγείρεται ένα θέμα για το πώς λαμβάνει τις αποφάσεις της η Ευρωζώνη. Υπό τον όρο της ανωνυμίας, ένας Γάλλος διπλωμάτης είπε στο Newsweek, ότι κατά τη διάρκεια των εντατικών συζητήσεων τον Ιούλιο, η Γερμανία έπαιξε καθοριστικό ρόλο. «Ξέραμε πως αν οι Γερμανοί πειστούν, θα χρειαστούμε μόλις 20 λεπτά για να πείσουμε τους υπόλοιπους. Από τη στιγμή που το Βερολίνο θα άναβε το πράσινο φως, το ίδιο θα έκαναν και όλοι οι άλλοι σκληροπυρηνικοί».
Το τίμημα της νίκης του Βερολίνου έναντι των Βρυξελλών είναι βαρύ, αναφέρει ο Τζούλιαν Ραπόλντ, του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, σημειώνοντας πως από και πέρα θα έχουμε περισσότερες εντάσεις. Το πρόβλημα είναι ότι τα 19 κράτη που ενώνονται με το ευρώ, δεν έχουν κοινούς προϋπολογισμούς και δημοσιονομική πολιτική. Άρα, οι αντιθέσεις θα μεγαλώνουν, ενώ η επιβολή των τεχνοκρατών σημαίνει τον αργό θάνατο της Ευρωζώνης. Ο Ντόιλ δεν έχει καμία αμφιβολία: «Οι Γερμανοί προετοίμαζαν το έδαφος για να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ. Αυτή η συμφωνία είναι εξωφρενική, ποτέ δεν θα μπορέσει να εφαρμοστεί».
Και καταλήγει το άρθρο: «Οι Ευρωπαίοι ηγέτες βρίσκονται μπροστά σε ένα δίλημμα. Η Ευρωκρίση έδειξε πως πρέπει να υπάρξει μια σύνεση οικονομική, πολιτική και δημοσιονομική στην ένωση, κάτι που σημαίνει πως πρέπει να αλλάξουν πολλές από τις συνθήκες στις οποίες βασίζεται η ΕΕ. Μόνο που ο οικονομικός βομβαρδισμός που έχει δεχθεί η Ελλάδα από τη Γερμανία, δείχνει πως υπάρχει ελάχιστη θέληση για πιο στενές σχέσεις».
Ο Μπρέμερ βάζει τον επίλογο: «Η Ευρώπη έχει μετατραπεί σε οργανισμό χωρίς αίμα. Έχει γίνει ένας μηχανισμός επιβολής και όχι μια ένωση με κοινή φιλοδοξία».