Στη δημοσιότητα δόθηκε πριν λίγο η πέμπτη έκθεση αξιολόγησης της Τρόικα για την Ελλάδα. Όπως σημειώνουν οι τροϊκανοί τεχνοκράτες «η αποστολή κατέληξε σε συμφωνία» με την κυβέρνηση για τα μέτρα που πρέπει να παρθούν προκειμένου η οικονομία «να επανέλθει στη σωστή πορεία», ωστόσο επισημαίνουν ότι η επίτευξη των στόχων εξαρτάται από την αυστηρή εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου και την επιτυχή έκβαση των ιδιωτικοποιήσεων.
Περιληπτικά, στην έκθεση αξιολογησης η Τρόικα σημειώνει:
- Θα υπάρξει απόκλιση από το φετινό στόχο για το έλλειμμα λόγω της ύφεσης αλλά και «λόγω αποκλίσεων στην υλοποίηση κάποιων μέτρων που είχαν συμφωνηθεί». Επιπλέον, προβλέπει ότι η ανάκαμψη δεν πρόκειται να έλθει πριν το 2013.
- Το 2012 το έλλειμμα θα είναι 14,9 δισ. ευρώ μόνο αν εφαρμοστούν τα πρόσθετα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση και το Μεσοπρόθεσμο
- Πιθανότατα να χρειαστούν πρόσθετα μέτρα τα έτη 2013-14 προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος.
- Καθυστερήσεις στην προετοιμασία των προς ιδιωτικοποίηση περιουσιακών στοιχείων που απο κοινού με την επιδείνωση των συνθηκών της αγοράς «συνεπάγονται αισθητή μείωση των εσόδων που αναμένονταν το 2011». Ρίχνει το καρφάκι της όμως σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση «εν τούτοις επιμένει στη δέσμευσή της για έσοδα 35 δισ. ευρώ έως τα τέλη του 2014»...
Η έκθεση της Τρόικα καταλήγει ότι η επιτυχία του προγράμματος «εξαρτάται από την εξασφάλιση κατάλληλης χρηματοδότησης μέσω της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα ("PSI") και από το δημόσιο τομέα» παραπέμποντας ουσιαστικά στις αποφάσεις του επικείμενου Συμβουλίου Κορυφής για την αναθεώρηση της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου.
Τέλος, η Τρόικα παραπέμπει στο Eurogroup και το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ για την έγκριση της αξιολόγησης, ώστε να εκταμιευθεί επιτέλους η 6η δόση, ύψους 8 δισ. ευρώ (5,8 δισ. ευρώ από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης και 2,2 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ). Μάλιστα, οι τροΐκανοί κάνουν την πρόβλεψη ότι η εκταμίευση θα γίνει, πιθανότατα, στις αρχές Νοεμβρίου.
Ολόκληρη η ανακοίνωση της Τρόικα:
Δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την πέμπτη αποστολή αξιολόγησης στην Ελλάδα
Κλιμάκιο στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) ολοκλήρωσε την πέμπτη επίσκεψη αξιολόγησης στην Ελλάδα, η οποία αποσκοπούσε στη συζήτηση των πρόσφατων οικονομικών εξελίξεων. Η αποστολή κατέληξε σε συμφωνία, σε επίπεδο κλιμακίου εκπροσώπων, με τις ελληνικές αρχές επί των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών πολιτικών που απαιτούνται προκειμένου το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης να επανέλθει στη σωστή πορεία υλοποίησης.
Όσον αφορά τις προοπτικές της οικονομίας, η ύφεση προβλέπεται να είναι εντονότερη σε σχέση με τις προβλέψεις του Ιουνίου η δε ανάκαμψη δεν αναμένεται πριν από το 2013. Δεν παρατηρείται προς το παρόν βελτίωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών ούτε αύξηση των επενδύσεων. Τούτο οφείλεται εν μέρει στο ότι η δυναμική των μεταρρυθμίσεων δεν έχει φτάσει στο επίπεδο εκείνο που απαιτείται ώστε να αρχίσει να μεταβάλλεται το επιχειρηματικό κλίμα. Εν τούτοις, οι εξαγωγές ανακάμπτουν - έστω και από χαμηλά επίπεδα - η δε ενδυνάμωση του τομέα των εξαγωγών σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη συγκράτηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος αναμένεται μεσοπρόθεσμα να οδηγήσει σε πιο ισόρροπη και διατηρήσιμη ανάπτυξη. Ο πληθωρισμός έχει μειωθεί δραστικά το τελευταίο έτος και αναμένεται να παραμείνει σε επίπεδα κατώτερα του μέσου πληθωρισμού της ευρωζώνης στο προσεχές μέλλον.
Στο δημοσιονομικό τομέα, η κυβέρνηση πέτυχε μεγάλη μείωση του ελλείμματος στο διάστημα που μεσολάβησε από την έναρξη του προγράμματος, παρά την έντονη ύφεση. Ωστόσο, η επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου για το 2011 δεν είναι πλέον εφικτή, εν μέρει λόγω περαιτέρω μείωσης του ΑΕΠ αλλά και λόγω αποκλίσεων στην υλοποίηση κάποιων μέτρων που είχαν συμφωνηθεί.
Όσον αφορά το 2012, πιστεύουμε ότι τα πρόσθετα μέτρα που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση, σε συνδυασμό με την αποφασιστική εφαρμογή του επικαιροποιημένου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, θα επαρκέσουν ώστε το δημοσιονομικό πρόγραμμα να επανέλθει στη σωστή πορεία υλοποίησης και να διασφαλιστεί η επίτευξη του στόχου για έλλειμμα 14,9 δισ. ευρώ.
Όσον αφορά τα έτη 2013-14 είναι πιθανόν να χρειαστούν πρόσθετα μέτρα προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να ληφθούν στο πλαίσιο επικαιροποίησης του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής πριν από τα μέσα του 2012. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το πρόγραμμα θα ευνοεί την ανάπτυξη και ενόψει των αισιόδοξων προοπτικών για βελτίωση του μηχανισμού συλλογής εσόδων, που ήδη έχουν ενσωματωθεί στο μεσοπρόθεσμο πλαίσιο στρατηγικής, είναι ουσιώδους σημασίας τα εν λόγω μέτρα να επικεντρωθούν στο σκέλος των δαπανών.
Στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων, έχει επιτευχθεί πρόοδος με τη σύσταση ταμείου ιδιωτικοποιήσεων με άρτια διαχείριση. Ωστόσο οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην προετοιμασία των προς ιδιωτικοποίηση περιουσιακών στοιχείων και, ως ένα βαθμό, η επιδείνωση των συνθηκών της αγοράς συνεπάγονται αισθητή μείωση των εσόδων που αναμένονταν το 2011. Η κυβέρνηση εν τούτοις επιμένει στη δέσμευσή της για έσοδα 35 δισ. ευρώ έως τα τέλη του 2014. Βασικός παράγοντας επιτυχίας του προγράμματος είναι η διατήρηση της ανεξαρτησίας του ταμείου ιδιωτικοποιήσεων από πολιτικές πιέσεις.
Οι τράπεζες έχουν ενισχύσει την κεφαλαιακή τους βάση μέσω εργαλείων που βασίζονται στην αγορά. Όπως έγινε σαφές από την εξυγίανση της Proton Bank το περασμένο Σαββατοκύριακο, η πρόσφατη τροποποίηση του τραπεζικού νόμου διασφαλίζει ότι μη βιώσιμες τράπεζες μπορούν να τεθούν υπό εκκαθάριση με παράλληλη προστασία των συμφερόντων των καταθετών και διατήρηση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων έχει μεταξύ άλλων σημειωθεί πρόοδος στις μεταφορές, στις διαδικασίες αδειοδότησης και στα νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα. Η συνολική πρόοδος υπήρξε άνιση και γι'αυτό η ενδυνάμωση των μεταρρυθμίσεων παραμένει η κύρια πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές αρχές. Στο πλαίσιο αυτό, η απόφαση να ανασταλεί η υποχρεωτική επέκταση των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων σε επίπεδο επιχείρησης είναι σημαντικό βήμα, διότι θα διασφαλίσει την ευελιξία της αγοράς εργασίας, η οποία απαιτείται προκειμένου να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη και να αποφευχθεί η παγίωση υψηλών ποσοστών ανεργίας.
Συνολικά οι ελληνικές αρχές συνεχίζουν να σημειώνουν σημαντική πρόοδο, ιδίως όσον αφορά τη δημοσιονομική εξυγίανση. Προκειμένου να διασφαλιστεί η περαιτέρω μείωση του ελλείμματος με κοινωνικά αποδεκτό τρόπο και να δημιουργηθούν οι όροι που θα επιτρέψουν την ανάκαμψη, είναι απαραίτητο οι ελληνικές αρχές να επιμείνουν περισσότερο στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο τομέα και την οικονομία γενικότερα.
Η επιτυχία του προγράμματος εξακολουθεί να εξαρτάται από την εξασφάλιση κατάλληλης χρηματοδότησης μέσω της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα ("PSI") και από το δημόσιο τομέα . Οι εν εξελίξει συζητήσεις για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα σε συνδυασμό με τις διαβεβαιώσεις που δόθηκαν από τους Ευρωπαίους ηγέτες στη σύνοδο της 21ης Ιουλίου διασφαλίζουν την πλήρη χρηματοδότηση του προγράμματος.
Όταν το Eurogroup και το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ εγκρίνουν τα συμπεράσματα της πέμπτης αξιολόγησης, η επόμενη δόση ύψους 8 δισ. ευρώ (5,8 δισ. ευρώ από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης και 2,2 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ) θα είναι διαθέσιμη, πιθανότατα, στις αρχές Νοεμβρίου.
Η απάντηση Βενιζέλου
«Ισορροπημένη, πρακτική και θετική» χαρακτήρισε την ανακοίνωση της τρόικας μετά τον έλεγχο της ελληνικής οικονομίας, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, επισημαίνοντας, όμως, ότι «ο πολιτικός και οικονομικός χρόνος έχει πυκνώσει πάρα πολύ» και ότι όλα, για τα οποία έχει δεσμευθεί η κυβέρνηση, πρέπει να γίνουν πριν την εκταμίευση της έκτης δόσης, ή ακόμα και πριν την Σύνοδο Κορυφής της ευρωζώνης της 23ης Οκτωβρίου».
Σύμφωνα με τη δήλωση του υπουργού, το επόμενο βήμα για τη χώρα, δεν είναι απλώς και μόνον η εκταμίευση της 6ης δόσης, αλλά η ολοκλήρωση και ενεργοποίηση των αποφάσεων της 21ης Ιουλίου και η έναρξη της εφαρμογής ενός νέου προγράμματος, που δίνει οριστική και πειστική απάντηση στο μείζον ζήτημα της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους.
Ο κ. Βενιζέλος ανέφερε ακόμη, ότι «υπό τις σημερινές διεθνείς συνθήκες αβεβαιότητας και νευρικότητας, η ίδια η ανάγκη προστασίας της ασφάλειας της χώρας, επιβάλλει να ανακτήσουμε το ταχύτερο τη διεθνή μας αξιοπιστία και να ανατρέψουμε αρνητικά στερεότυπα, που αδικούν τις θυσίες του ελληνικού λαού και θίγουν την αξιοπρέπεια και το φιλότιμο της χώρας».
Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός επισήμανε ότι «είμαστε υποχρεωμένοι, για το καλό του τόπου, να καλύψουμε τις καθυστερήσεις στις διαρθρωτικές αλλαγές, να διασφαλίσουμε την επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου του 2012 με την παραγωγή πρωτογενούς πλεονάσματος για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, να ανταποκριθούμε στις δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει εδώ και καιρό απέναντι στους θεσμικούς μας εταίρους και σε σχέση με τις οποίες πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι και αποφασιστικοί. Ιδιαίτερη σημασία έχει να γίνουν όλα όσα πρέπει να γίνουν πριν την εκταμίευση της έκτης δόσης, ή ακόμα και πριν την Σύνοδο Κορυφής της ευρωζώνης της 23ης Οκτωβρίου».
Σύμφωνα με τον υπουργό, «οι θυσίες του ελληνικού λαού πρέπει να αποδώσουν και θα αποδώσουν υπέρ των ίδιων των πολιτών και της χώρας συνολικά. Χρειάζεται όμως, τώρα περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή, ενότητα, σοβαρότητα, ψυχραιμία και συναίνεση».