Η υπουργική απόφαση απομένει ώστε να δοθεί και το τυπικό «ΟΚ» για να επαναλειτουργήσει από αύριο το Χρηματιστήριο Αθηνών.
Η εν λόγω απόφαση αναμένεται εντός της ημέρας, ωστόσο το πώς ακριβώς (δηλαδή με ποιους όρους) θα ανοίξει η αγορά παραμένει γρίφος.
Το μόνο σίγουρο, όπως όλα δείχνουν, θα είναι ο διαχωρισμός των επενδυτών -για κάποιο χρονικό διάστημα- σε Ελληνες και ξένους. Οι Ελληνες δεν θα μπορούν, ουσιαστικά, να κάνουν συναλλαγές, ενώ οι ξένοι θα έχουν πλήρη ελευθερία κινήσεων.
Την οριστική επαναλειτουργία του Χρηματιστηρίου επιβεβαίωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κωνσταντίνος Μποτόπουλος, με δηλώσεις του στο Reuters. Είχε προηγηθεί το «πράσινο φως» από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς και συνάντηση του κ. Μποτόπουλου με τον διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, στην οποία και κατέληξαν στο τελικό σχέδιο.
Σύμφωνα με το σχέδιο, που θα λάβει και τη μορφή υπουργικής απόφασης, οι ξένοι επενδυτές θα μπορούν να κάνουν ελεύθερα συναλλαγές, ενώ οι εγχώριοι επενδυτές δεν θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν για αγορές «παλιό χρήμα». Στο ίδιο σχέδιο περιλαμβάνεται, κατά πληροφορίες, και η δυνατότητα χρήσης πιστωτικών υπολοίπων σε ΑΧΕΠΕΥ από Έλληνες.
Πρακτικά οι Έλληνες επενδυτές που θα θελήσουν να αγοράσουν μετοχές, από αύριο, θα μπορούν να το κάνουν -πιθανότατα- με τους εξής τρόπους:
- Μεταφέροντας κεφάλαια από το εξωτερικό ή τα «σεντούκια» και τις θυρίδες τους. Θα απαιτηθεί πιθανόν η δημιουργία νέων τραπεζικών λογαριασμών, τους οποίους θα ανοίξουν αυτομάτως οι τράπεζες, προκειμένου οι κωδικοί να αποσυνδεθούν από τις υφιστάμενες τραπεζικές καταθέσεις.
- Μέσω των υφιστάμενων πιστωτικών υπολοίπων που οι επενδυτές διατηρούν στους κωδικούς τους. Τα υπόλοιπα αυτά δεν θα υπόκεινται στους περιορισμούς του παλαιού χρήματος. Θα μπορούν να αξιοποιηθούν για την αγορά μετοχών, την κάλυψη margins κ.λπ.
- Μέσω της πώλησης υφιστάμενων μετοχών, δηλαδή με το προϊόν της ρευστοποίησής τους, από πιστώσεις θέσεων σε παράγωγα και την επιστροφή margins.
- Μέσω της είσπραξης μερισμάτων, επιστροφών κεφαλαίου κ.λπ.
Η τυπική έγκριση
Για να ανοίξει εκ νέου το Χρηματιστήριο, πάντως, απαιτούνται τα εξής:
- Υπουργική απόφαση.
- Συνεδρίαση διοικούσας επιτροπής ΧΑ ώστε να γίνει αίτημα προς την ΕΚ για επαναλειτουργία της αγοράς.
- Συνεδρίαση Δ.Σ. της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για να λάβει μια τέτοια απόφαση, ορίζοντας ταυτόχρονα και την ημέρα επανέναρξης των χρηματιστηριακών συναλλαγών.
Τα ερωτήματα
- Θα «προλάβει» να ανοίξει την Πέμπτη το Χρηματιστήριο;
Αυτό εξαρτάται κατ' αρχάς από τον χρόνο έκδοσης της υπουργικής απόφασης. Εάν αυτός είναι εντός της ημέρας, θεωρητικά δεν προκύπτει τέτοιο πρόβλημα.
- Θα τεθούν προς διαπραγμάτευση άμεσα και οι τραπεζικοί τίτλοι;
Την περασμένη Πέμπτη πραγματοποιήθηκε στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς η τελευταία ευρεία σύσκεψη με εκπροσώπηση όλων των βασικών φορέων. Εκεί, οι εκπρόσωποι των τραπεζών τόνισαν πως επιθυμούν να μην εξαιρεθούν οι τίτλοι των τραπεζών από άμεση διαπραγμάτευση. Το αίτημα έγινε δεκτό. Σε κάθε περίπτωση, τέτοια ή αντίθετη απόφαση είναι θέμα της ΕΚ κατά κύριο λόγο. Στελέχη της ΕΚ δήλωναν έως χθες πως δεν βλέπουν γιατί να εξαιρεθούν οι τραπεζικοί τίτλοι από την άμεση διαπραγμάτευση.
- Τι θα γίνει με το short selling;
Δεν υπάρχει σίγουρη απάντηση σε αυτό το ερώτημα, ωστόσο το πιθανότερο σενάριο κάνει λόγο για απαγόρευσή του με ανανέωση της απαγόρευσης σε τακτά χρονικά διαστήμα (π.χ. ανά εβδομάδα).
- Η συνεδρίαση θα είναι περιορισμένης διάρκειας; Θα έχει μικρότερα όρια διακύμανσης σε πρώτη φάση;
Οσα αφορούν τους τραπεζικούς τίτλους (και τη διαπραγμάτευσή τους) αποτελούν αρμοδιότητα της ΕΚ, οπότε τα παραπάνω ερωτήματα ανήκουν στο πεδίο του ΧΑ, το οποίο θα πρέπει το αργότερο πριν την έναρξη της πρώτης συνεδρίασης να προβεί σε επίσημες ανακοινώσεις.
Τι λένε παράγοντες της αγοράς
Τη λειτουργία του Χρηματιστηρίου αρχικά σαν μια κλειστή αγορά ζητούν χρηματιστηριακοί παράγοντες και τονίζουν ότι εάν ανοίξει με εκροές χρημάτων στο εξωτερικό θα ξανακλείσει πολύ γρήγορα και μόνοι κερδισμένοι θα είναι αυτοί που έχουν θέσεις short στα παράγωγα.
Οπως τονίζουν σε κοινή ανακοίνωσή τους οι χρηματιστές Αλέξανδρος Μωραϊτάκης και Αλέξανδρος Σίνος, η αγορά θα πρέπει να λειτουργήσει με εισροές και εκροές εντός του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Ειδικότερα, αναφέρουν:
«Το διεθνοποιημένο Χ.Α. όπως το ξέραμε μέχρι σήμερα έχει τελειώσει. Όσο διαρκούν τα capital controls δεν υπάρχει περίπτωση να έχουμε ένα χρηματιστήριο με σημαντική συμμετοχή ξένων επενδυτών. Όσοι έχουν διαβάσει προσεκτικά τις διάφορες ΠΝΠ που έχει εκδώσει το υπουργείο Οικονομικών καταλαβαίνουν ότι τα capital controls εφαρμόζονται στην Ελλάδα με ιδιαίτερη αυστηρότητα -τουλάχιστον στην αρχική τους μορφή. Ο λόγος πολύ απλός.
Η κυβέρνηση εξάντλησε όλη τη ρευστότητα του συστήματος και δεν υπάρχει μία... Όσο για το Χ.Α. δεν αποτελεί την πρώτη της προτεραιότητα. Η κυβέρνηση θα προσπαθήσει πρώτα να βάλει σε λειτουργία την οικονομία, που έχει παραλύσει, και μετά την αγορά του Χ.Α.
Δεν υπάρχει περίπτωση να ανοίξει το Χ.Α. με εκροές χρημάτων προς το εξωτερικό. Ακόμα και αν άνοιγε θα έμενε ανοικτό για λίγες μέρες μόνο. Πολύ γρήγορα θα το έκλειναν ξανά γιατί απλά δεν θα υπήρχαν τα λεφτά για να εκκαθαριστούν οι πωλήσεις των ξένων. Εκτός και αν άνοιγε μόνο με πωλητές, οπότε τότε θα έπεφτε χωρίς πράξεις -η αγορά θα ήταν ανοιχτή τυπικά, αλλά ουσιαστικά κλειστή. Τότε οι μόνοι κερδισμένοι θα ήταν αυτοί που έχουν θέσεις short στα παράγωγα του Σεπτεμβρίου.
Οι short βιάζονται όπως βιαζόντουσαν να το ανοίξουν και πριν από 15 ημέρες. Το Χ.Α. δεν θα μπορούσε να ανοίξει και δεν άνοιξε. Το Χ.Α. χρειάζεται χρόνο αντίθετα με τους shortάκηδες. Το Χ.Α. πρέπει να ανοίξει σταδιακά. Το Χ.Α. θα μπορούσε αρχικά να λειτουργήσει σαν μια κλειστή αγορά με εισροές και εκροές εντός του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Με την εκκαθάριση να γίνεται μόνο από Ελληνες θεματοφύλακες και τα λεφτά να μην μπορούν να κατατεθούν στο εξωτερικό όπως ισχύει και για τους Έλληνες. Να λειτουργήσει δηλαδή εντός των capital controls. Μια αγορά κλειστή και όχι διεθνοποιημένη. Με μικρό τζίρο εννοείται. Αγορά κουτσή και στραβή - αλλά αγορά. Μόνο για τα χρήματα και τους τίτλους εντός Ελλάδος και εννοείται με παράλληλη αναστολή της διαπραγμάτευσης για τις υπό ανακεφαλαιοποίηση τράπεζες. Όλα θα πρέπει να γίνουν σταδιακά. Με μικρά βήματα. Όσο προχωρεί η συμφωνία με τους δανειστές να γίνονται βήματα ανοίγματος της αγοράς...».