«Η συζήτηση για το Grexit σταμάτησε, αλλά δεν έφυγε από το τραπέζι. Τα διδάγματα της Αργεντινής παραμένουν» γράφει o αναλυτής αγορών του Reuters Jamie MacGeever.
Ο ίδιος τονίζει ότι «η Ελλάδα απέφυγε παρά τρίχα να βγει από το ευρώ, αλλά για τους επιφυλακτικούς, η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει και είναι θέμα χρόνου μια μεγάλης έκτασης χρεοκοπία και έξοδος από το “μη αναστρέψιμο ευρώ”».
Κατά τον αναλυτή του Reuters δεν έχει σημασία αν η Ελλάδα χρεοκοπήσει σε δύο μήνες ή σε δύο χρόνια, αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι υπάρχουν τα διδάγματα της Αργεντινής και τα οποία πρέπει να ξαναδιαβαστούν.
Η χρεοκοπία των 100 δισ. δολαρίων της Αργεντινής το 2001 ήταν η μεγαλύτερη στην ιστορία. Εριξε απότομα το πέσο από την ισοτιμία του με το δολάριο, με αποτέλεσμα την κατά 75% υποτίμησή του. «Αυτό κατέστρεψε την οικονομία» επισημαίνει ο MacGeever o οποίος σχολιάζει πως μέχρι και σήμερα, 14 χρόνια μετά, η χώρα είναι αποκομμένη από τις αγορές.
«Ωστόσο» αναφέρει, «με τη βοήθεια των παγκόσμιο οικονομικών συγκυριών, η οικονομία της Αργεντινής ανέκαμψε γρήγορα».
Ομως, στη συνέχεια αναρωτιέται για το τι αποτελέσματα θα είχε μια υποτίμηση της νέας δραχμής κατά 50% έναντι του κοινού νομίσματος, όταν η Ελλάδα χρεοκοπήσει και βγει από το ευρώ.
Η Ελλάδα εξάγει πολύ λιγότερα από την Αργεντινή
Την απάντηση του τη δίνει ο καθηγητής Οικονομικής και Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Μπερκλεϋ, ο Barry Eichengreen, ο οποίος αναφέρει: «Ο παραλληλισμός με την Αργντινή υπάρχει: ένα διαλυμένο τραπεζικό σύστημα, ένα μη βιώσιμο χρέος και η ανάγκη να ανακτηθεί και να ενισχυθεί η διεθνής ανταγωνιστικότητα. Ομως υπάρχουν λόγοι να μας κάνουν να θεωρούμε ότι η επανεισαγωγή της δραχμής και η υποτίμηση, δεν θα μπορούσε παρά να κάνουν λίγα για την Ελλάδα σε σχέση με αυτά που έκανε στην Αργεντινή. Η Ελλάδα δεν είναι το ίδιο εξωστρεφής και εξάγει πολύ λιγότερα (σε σχέση με τη χώρα της Λατινικής Αμερικής)».
Κατά την ανάλυση του Reuters, τα προβλήματα της Ελλάδας στον τομέα της ανταγωνιστικότητας είναι πολύ πιο βαθιά σε σχέση με αυτά της Ελλάδας, την ώρα μάλιστα που και η κατά 40% μειώσει των μισθών που έχει σημειωθεί από το 2008 και μετά, δεν την αύξησε. Με αυτό το δεδομένο, ο Βρετανός οικονομικός συντάκτης αναρωτιέται: «Αν μια “εσωτερική” υποτίμηση τόσο ευρεία δεν έκανε την Ελλάδα πιο ανταγωνιστική ή δεν ενίσχυσε τη δραστηριότητα, γιατί να κάνει τη διαφορά μια εξ ίσου ευρεία “εξωτερική” υποτίμηση; Εξάλλου, αν δεν υπάρχει ζήτηση και η δυνατότητα να τονωθούν οι προμήθειες είναι περιορισμένοι, δεν κάνει επιφέρει καμία διαφορά στη δραστηριότητα αν τα προϊόντα μιας χώρας είναι φτηνότερα εξ αιτίας των χαμηλότερων μισθών ή του φτηνότερου νομίσματος».
Η ελληνική οικονομία είναι πολύ πιο κλειστή από αυτή της Αργεντινής
Γυρίζοντας πίσω στην περίπτωση της Αργεντινής, βλέπουμε ότι η χώρα ήταν ένας μεγάλος εξαγωγέας εμπορευμάτων και μέσα στην ατυχία της ήταν τυχερή που το νόμισμά της κατέρρευσε την ώρα που η παγκόσμια αγορά προϊόντων σημείωνε τεράστια άνοδο. «Αυτό έδωσε μια τεράστια ώθηση -μιλώντας με όρους εμπορίου- στην εγχώρια κατανάλωση και αύξησε πάρα πολύ τις εξαγωγές» γράφει ο δημοσιογράφος του Reuters. Ομως, «αυτό δεν πρόκειται να επαναληφθεί για στην Ελλάδα» αναφέρει στο ίδιο ρεπορτάζ ο επικεφαλής οικονομολόγος της Citi και συγγραφέας μια αναφοράς το 2012 με την οποία εισήχθηκε για πρώτη φορά ο όρος Grexit, Willem Buiter. Η ελληνική «είναι μια πολύ πιο κλειστή οικονομία, και δεν έχει απολύτως καμία ελπίδα να στηριχθεί μόνο στον τουρισμό και στη ναυτιλία, όπως στηρίχθηκε η Αργεντινή στον κύκλο προμηθευτών της παγκόσμιας αγοράς προϊόντων».
Τι είναι το «παραγωγικό κενό» και πώς θα επιδράσει στην Ελλάδα αν βγει από το ευρώ
Παρ' όλα αυτά, ο MacGeever στο άρθρο του στο Reuters επισημαίνει ότι «η πρόσφατη ιστορία δείχνει ότι οι μεγάλης κλίμακας υποτιμήσεις δίνουν εν τέλει μια ώθηση στην ανάπτυξη». Ως ενδεικτικά παραδείγματα δίνει την υποτίμηση του 1998 του ρωσικού ρουβλίου, του νοτιοκεράτικου γουάν το 1997, του πέσο της Αργεντινής, του μεξικανικού πέσο το 1994, του ρινγκίτ της Μαλαισίας το 1997 και του ταϊλανδέζικου μπατ επίσης το 1997.
Βέβαια, ποτέ δεν πρέπει να υποτιμάται «το αρνητικό σοκ κατά τον πρώτο χρόνο της υποτίμησης, που θα είναι μεγάλο» προειδοποιεί ο Andrew Kenningham του fund Capital Economics. «Αλλά σχεδόν βέβαια θα υπάρξει μια περίοδος πολύ μεγάλης και γρήγορης ανάπτυξης και ανάκαμψης στην εργασία. Στην Αργεντινή, η απασχόληση άρχισε να αναπτύσσεται μέσα σε έναν χρόνο, και πιθανόν αυτό να συμβεί και στην Ελλάδα» προσθέτει.
Επίσης, η Ελλάδα έχει ένα πλεονέκτημα. «Ακόμα κι αν βγει από το ευρώ, κατά πάσα πιθανότητα θα παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, κάτι που σημαίνει ότι θα συνεχίσει να λαμβάνει οικονομική βοήθεια».
Αυτό χαρακτηρίζεται από τον αρθρογράφο του Reuters ως «εποικοδομητικό κενό» (output gap), το οποίο δεν είναι άλλο από «τη διαφορά μεταξύ της πραγματικής και δυνητικής ανάπτυξης η οποία θα επιταχύνει την όποια ανάκαμψη».
Μάλιστα, «όσο πιο μεγάλο το παραγωγικό κενό από μια τεράστια υποτίμηση, τόσο πιο μεγάλη η ανάκαμψη».
