Σε «σήριαλ δίχως τέλος» εξελίσσονται οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί στην Ανατολική Μεσόγειο λόγω των γεωτρήσεων της Κύπρου. Ο Ερντογάν θέλει να γίνει «περιφερειακός σουλτάνος» και δε διστάζει να έρθει αντιμέτωπος με τα στρατηγικά συμφέροντα του Ισραήλ, των πολυεθνικών πετρελαϊκών κολοσσών και του ρωσικού γίγαντα εμπορίας πετρελαιοειδών Gazprom.
Ο εκνευρισμός της Τουρκίας δεν φαίνεται να έχει όρια και αυτό την οδηγεί σε άτσαλες και σπασμωδικές κινήσεις, υψηλού ρίσκου. Μια τέτοια κίνηση αποτελεί η απόφαση του Τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να διακόψει την προμήθεια φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Η απόφαση της Άγκυρας έγινε γνωστή λίγο μετά την ανακοίνωση της Μόσχας ότι το πολεμικό της ναυτικό θα κινηθεί προς τη Μεσόγειο για ασκήσεις.
«Χρυσώνει το χάπι» ο Γιλντίζ
Ο Υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας, Τανέρ Γιλντίζ, στην προσπάθειά του να δώσει εξηγήσεις για την απρόσμενη αλλαγή στη στάση της Άγκυρας, προφασίστηκε το ζήτημα της τιμής του ρωσικού φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες η τουρκική κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ ενημέρωσε τη ρωσική Gazprom ότι «αν η τιμή του φυσικού αερίου δεν παρουσιάσει μείωση κατά 20%, τότε δεν θα ανανεωθεί η συμφωνία προμήθειας της Τουρκίας από τη Ρωσία». Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει απάντηση από τη ρωσική πλευρά.
Η απόφαση του κ. Ερντογάν πυροδοτεί αλυσιδωτές εξελίξεις τόσο εντός όσο και εκτός Τουρκίας. Σήμερα ο τουρκικός Τύπος κάνει λόγο για «έκπληξη» των οικονομικών παραγόντων της χώρας από την απόφαση του Τούρκου πρωθυπουργού.
Ο Τούρκος Υπουργός Ενέργειας, σε μία εμφανή προσπάθεια να ρίξει τους τόνους ανέφερε ότι «η Ρωσία παραμένει στρατηγικός σύμμαχος της Τουρκίας», προσθέτοντας ότι «δεν υπήρξε καμία ρήξη στις σχέσεις των δύο χωρών, παρά την απόφαση για ακύρωση του συμβολαίου».
«Η Τουρκία δεν θα σταματήσει να προμηθεύεται φυσικό αέριο από τη Ρωσία, αλλά το θέμα της αγοράς θα το αναλάβει ο ιδιωτικός τομέας, ο οποίος είναι σε θέση να διαπραγματεύεται καλύτερες τιμές», δήλωσε ο Τανέρ Γιλντίζ.
Στο βάθος...Τεχεράνη
Σε γεωπολιτικό επίπεδο, το ερώτημα που δημιουργείται, είναι από πού θα προμηθεύεται η Τουρκία το φυσικό αέριο που αγόραζε μέχρι τώρα από τη Ρωσία το οποίο καλύπτει το 67% των ενεργειακών αναγκών της χώρας σε φυσικό αέριο.. Ο πιο πιθανός προμηθευτής δεν είναι άλλος από την Τεχεράνη.
Χαμηλά κρατά τους τόνους η Ρωσία
Πάντως, η Gazprom δεν φαίνεται να προκαλεί ενώ δήλωσε έτοιμη να παραδίδει απευθείας στους ιδιώτες διανομείς ποσότητες φυσικού αερίου. «Στην περίπτωση που δεν ανανεωθεί η συμφωνία με την κρατική εταιρεία Botas, είμαστε έτοιμοι να παραδώσουμε φυσικό αέριο στους εταίρους μας, τις ιδιωτικές εταιρείες, ώστε αυτές με τη σειρά τους να τροφοδοτήσουν τους τελικούς καταναλωτές στην τουρκική αγορά», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Gazpromexport Αλεξάντερ Μεντβέντεφ.
Η ενεργειακή συμφωνία υπογράφτηκε μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας το 1986 και προέβλεπε την παράδοση 6 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, σε ετήσια βάση, μέσω του Δυτικού Αγωγού Ρωσίας - Τουρκίας, που διέρχεται από την Ουκρανία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία.
Ένταση με Ουάσιγκτον φοβούνται οι αναλυτές
Τούρκοι αναλυτές και διπλωμάτες δεν κρύβουν τον αιφνιδιασμό τους για τις απρόσμενες εξελίξεις ενώ επισημαίνουν πως η δρομολογούμενη ενεργειακή εξάρτηση της Τουρκίας από το Ιράν θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στις ήδη τεταμένες σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον, καθώς οι Αμερικανοί θεωρούν αιτία πολέμου κάθε εξάρτηση μίας χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ από την Τεχεράνη.
Οι ίδιοι κύκλοι αποδίδουν την επιλογή της Τουρκίας να κρατήσει αποστάσεις από τα δυτικά κέντρα λήψης αποφάσεων, στην επιδείνωση στις σχέσεις της χώρας με το Ισραήλ καθώς και του «φλέρτ» της Ρωσίας με την Κύπρο.
«Κατεβαίνουν» οι Ρώσοι
Σημειώνουμε ότι η Μόσχα ανακοίνωσε στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας ότι, η Ομάδα Μάχης του αεροπλανοφόρου «Ναύαρχος Κουζνέτσοφ» από τη Βόρεια Θάλασσα (θάλασσα Μπάρεντς), προγραμματίζει να πλεύσει για την Ανατολική Μεσόγειο, κοντά στην περιοχή της κυπριακής γεώτρησης του «Οικοπέδου 12».
Ο στόλος αναμένεται να περάσει τα στενά του Γιβραλτάρ περί τα τέλη Νοεμβρίου, ακριβώς τότε που αναμένεται να κοινοποιηθούν τα αποτελέσματα της κυπριακής γεώτρησης.
Υπενθυμίζουμε ότι η Ρωσία πέρα από το κολοσσιαίο δάνειο που σύναψε με την Κυπριακή Δημοκρατία επιδεικνύει έντονο ενδιαφέρον για να εκτελέσει έρευνες σε δύο κυπριακά οικόπεδα ενώ η Gazprom θα αναλάβει την κατασκευή τερματικού σταθμού για το αέριο.