Το αδιέξοδο της ελληνικής οικονομίας έχει δημιουργήσει έντονους προβληματισμούς σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε άρθρο του στη Wall Street Journal, ο Christopher Mims εξηγεί πώς το Bitcoin μπορεί να δώσει τη λύση σε μελλοντικές αντίστοιχες περιπτώσεις.
Το ψηφιακό νόμισμα Bitcoin δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα των Ελλήνων σήμερα. Ωστόσο, μπορεί να προσφέρει σημαντική βοήθεια στις χώρες που θα παγιδευτούν από μελλοντικές οικονομικές κρίσεις.
Το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας, είναι πως δεν μπορεί να βρει τρόπο ώστε να βγει έξω από την οικονομική τρύπα που δημιούργησε. Δεν μπορεί να κάνει ο,τι θα έκανε κάθε άλλη χώρα εκτός Ευρωζώνης: να τυπώσει χρήματα, χαμηλώνοντας παράλληλα τους μισθούς αλλά και τις τιμές κάθε αγαθού. Με πάγωμα στις μεταφορές κεφαλαίων εκτός χώρας και με ημερήσιο όριο αναλήψεων, υπάρχει πολύ σημαντικός κίνδυνος πτώχευσης για αμέτρητες ελληνικές επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή, οι Ελληνες μπορεί σε λίγο καιρό να αδυνατούν να εξασφαλίσουν ακόμα και τα απαραίτητα, για τις καθημερινές τους ανάγκες.
Για να αποκτήσει ο μέσος Ελληνας ένα Bitcoin, θα πρέπει να το πληρώσει σε ευρώ. Κάτι που κανένας λογικός Ελληνας δεν θα κάνει. Για αυτό το λόγο το σημερινό Bitcoin δεν μπορεί να προσφέρει κάτι σε μια ανθρωπιστική κρίση.
Ωστόσο, το ψηφιακό νόμισμα βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής. Εξελίσσεται πολύ γρηγορότερα από τα υπόλοιπα, ενώ οι πιο αφοσιωμένοι παρατηρητές του συνειδητοποιούν πως ο,τι και να συμβεί μελλοντικά στο Bitcoin, η τεχνολογία έχει δημιουργήσει ένα ανταλλακτικό μέσο με πρωτόγνωρες μελλοντικές δυνατότητες.
Μόλις πριν μια εβδομάδα, ο επικεφαλής του τμήματος πληροφοριών της UBS ανακοίνωσε πως το ίδρυμα δεν ενδιαφέρεται για το Bitcoin καθώς αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε «μεγάλη απλοποίηση» του τραπεζικού συστήματος. Την ίδια στιγμή, η Deloitte δημοσίευσε πρόσφατα σε έκθεση της, την δυνατότητα κρατικής χορηγίας «κρυπτο-συναλλάγματος» ως εναλλακτική λύση στα συμβατικά χρήματα. Ακόμη και Nasdaq δοκιμάζει την τεχνολογία Bitcoin στις χρηματιστηριακές της συναλλαγές.
Ο Γιάνης Βαρουφάκης, πρώην Υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, είχε προτείνει στο blog του, πριν από περίπου ένα χρόνο, πως αν η Ελλάδα ήθελε να δημιουργήσει το δικό της νόμισμα για να αντικαταστήσει το ευρώ, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία του Bitcoin για να δημιουργήσει το λεγόμενο «Future Taxes». Ενα νόμισμα, η αξία του οποίου θα είναι εγγυημένη από τα μελλοντικά φορολογικά έσοδα των κυβερνήσεων.
Ο δημοσιογράφος της WSJ ρώτησε τον Michael Casey, ανώτερο σύμβουλο του MIT Media Lab στα «κρυπτο-συναλλάγματα», αν το Bitcoin, ένα τεχνολογικό νόμισμα, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να δώσει κάποια λύση. Η απάντηση του Casey ήταν: «Απολύτως. Θα μπορούσε να δημιουργηθεί στην βάση μιας νέας τεχνολογικής διαδικασίας που καλείται “sidechains” (πλευρικές αλυσίδες)»
Για να κατανοήσουμε πως λειτουργούν οι «πλευρικές αλυσίδες», πρέπει πρώτα να γνωρίσουμε πώς λειτουργεί το Bitcoin. Σε γενικές γραμμές, οι συναλλαγές καταγράφονται σε ένα κεντρικό ψηφιακό βιβλίο, που ονομάζεται blockchain, το οποίο είναι σαν οποιοδήποτε άλλο λογαριασμό μεταβιβάσεων.
Ομως για τις αγορές και τις μετακινήσεις δεν υπάρχει κάποιος κεντρικός φορέας αποθήκευσης ή επεξεργασίας. Αντιθέτως, όλα κυκλοφορούν σε ένα παγκόσμιο δίκτυο υπολογιστών, ενώ σε ορισμένους χορηγείται κάποιο οικονομικό κίνητρο ώστε να στηριχθεί το όλο σύστημα λειτουργίας. Για αυτό το λόγο, κανείς σε αυτό το οικονομικό σύστημα δεν χρειάζεται να εμπιστεύεται κανέναν, αλλά ούτε υπάρχει κάποιος κεντρικός μηχανισμός συναλλαγών που θα χρειάζεται Bitcoin για να λειτουργήσει. Καθώς επίσης δεν απαιτείται έλεγχος για την μεταφορά Bitcoin ανάμεσα σε δύο χρήστες. Το σύστημα αυτό, πέραν από πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα συναλλαγής, είναι πολύ πιο «φτηνό» και συμφέρον προς τους χρήστες του.
Στην αρχή του βασικού πρωτοκόλλου των Bitcoin, υπάρχει μια σειρά από προτάσεις που προβλέπουν τροποποιήσεις του ψηφιακού νομίσματος έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για σε είδους συναλλαγή. Οι «πλευρικές αλυσίδες» είναι αδιαμφισβήτητα η κορυφαία μεταξύ αυτών των προτάσεων.
Το Bitcoin δεν αυτοδημιουργήθηκε ως νόμισμα, αλλά προέκυψε από ένα πρωτόκολλο, αντίστοιχο με το πρωτόκολλο επικοινωνίας που έκανε το Internet διαθέσιμο. Τα είδη των συναλλαγματικών συστημάτων που μπορούν να προγραμματιστούν βάσει αυτού του πρωτοκόλλου, περιορίζονται μόνο από την ανθρώπινη φαντασία.
Μια ιδέα, λέει ο κ. Casey, είναι πως η Ελλάδα θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα «ενεχυροποιημένο» νόμισμα που θα υποστηρίζεται από κρατικά περιουσιακά στοιχεία. Τα «κρυπτονομίσματα» θα μπορούσαν να στηριχθούν στην αξία των νησιών, των λιμανιών, των εργοστασίων και κάθε άλλου περιουσιακού στοιχείου της χώρας. Ενα ψηφιακό νόμισμα τέτοιου είδους θα μπορούσε να αποτελέσει το τελευταίο καταφύγιο σε μια μελλοντική ανυπόφερτη οικονομική κρίση, προσφέροντας μια βιώσιμη λύση.
Φυσικά, καμία τεχνολογία δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα ενός λάθος σχεδιασμού, ή ενός κακοφτιαγμένου ψηφιακού συστήματος. Το συναρπαστικό με το Bitcoin όμως, είναι πως δίνει την δυνατότητα για μια επαναστατική αλλαγή στην οικονομία. Τον εκδημοκρατισμό της δημιουργίας του χρήματος. Και αυτό, για τους περισσότερους, είναι ουσιαστικά το ζήτημα που απασχολεί άμεσα την Ελλάδα, αλλά και την μοίρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.