Πρωτοποριακή και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα χαρακτήρισαν τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, την έκθεση «Αρχαίο DNA. Παράθυρο στο παρελθόν και το μέλλον», που ξεκινά στις 15 Ιουλίου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Την έκθεση διοργανώνει το Μουσείο σε συνεργασία με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το οποίο διεξάγει, μέσω της επίκουρης καθηγήτριας του τμήματος Ιστορίας Εθνολογίας Χριστίνας Παπαγεωργοπούλου, έρευνα για το παλαιογενετικό υλικό συγκεκριμένων νεολιθικών θέσεων στη Θεσσαλονίκη, στην Πιερία και στην Κοζάνη.
Συγκεκριμένα, η έκθεση περιλαμβάνει αντικείμενα που χρησιμοποιούνται στο εργαστήριο στο στάδιο της ανάλυσης του αρχαίου DNA, πλούσιο εποπτικό υλικό που επεξηγεί την πολύπλοκη και χρονοβόρα αυτή, διαδικασία, καθώς και 96 ευρήματα που ανακαλύφθηκαν στις περιοχές έρευνας από τις οποίες προέρχεται το σκελετικό υλικό. Στόχος της είναι να δοθεί μια σφαιρική εικόνα της ανθρώπινης δραστηριότητας στις θέσεις αυτές και να παρουσιαστούν, με κατανοητό τρόπο, όλα τα διαδοχικά στάδια της παλαιογενετικής έρευνας.
Η πρωτοτυπία της έκθεσης δεν αφορά μόνο τη θεματολογία της, αλλά και τον τρόπο που παρουσιάζεται, καθώς ως το πέρας της, τον Ιούνιο του 2016, η αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης θα έχει μεταμορφωθεί σε ένα … αποστειρωμένο εργαστήριο: Έντονος φωτισμός, χρήση λευκού, μπλε και πράσινου χρώματος, καθώς κι άλλες παρεμβάσεις, θα παραπέμπουν στην ατμόσφαιρα ενός απολυμασμένου εργαστηριακού περιβάλλοντος, ενώ κατά τη διάρκεια των εκπαιδευτικών προγραμμάτων θα παρέχονται στα παιδιά ποδιές, μάσκες και γάντια. Πρόθεση των διοργανωτών είναι οι επισκέπτες όλων των ηλικιών να αποκτούν την εμπειρία μιας βιωματικής περιήγησης γύρω από τη σύγχρονη έρευνα στο αρχαίο DNA, η οποία εμπλουτίζει τις γνώσεις μας για τη βιολογική ιστορία του ανθρώπου.
Όπως ειπώθηκε στο ΚΑΣ, στην έκθεση θα παρουσιαστούν και κάποια συμπεράσματα ανθρωπολογικής φύσεως των περιοχών έρευνας, δηλαδή ελάχιστα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά, στοιχεία για το χρώμα των ματιών και μαλλιών των κατοίκων, τις ασθένειες που έπασχαν, ακόμα και το αν οι νεολιθικοί άνθρωποι είχαν δυσανεξία στη λακτόζη ή όχι. Ωστόσο, όπως τονίστηκε, δεν υπάρχουν πληροφορίες περί της προέλευσης και της καταγωγής τους, καθώς γενικά η μελέτη του αρχαίου DNA βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο. Η έκθεση μετά το πέρας της, θα παρουσιαστεί πιθανότατα και σε άλλες περιοχές στην Ελλάδα, ενώ δεν αποκλείστηκε και η διεξαγωγή σεμιναρίων σε ανθρώπους που συμμετέχουν σε ανασκαφές σχετικά με τη σωστή περισυλλογή παλαιογενετικού υλικού.
Η έκθεση, που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο δράσης της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, βασίζεται στην έρευνα που διενεργεί τα τελευταία χρόνια η κ. Παπαγεωργοπούλου. Τα 96 αντικείμενα (αγγεία, ειδώλια, εργαλεία κ.α.) προέρχονται από τις θέσεις Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης, Παλιάμπελα Κολινδρού Πιερίας, Κλείτος, Τούμπα Κρεμαστή, Μαυροπηγή, Ξηρολίμνη και Ποντοκώμη Κοζάνης, στις οποίες έχουν γίνει αναλύσεις αρχαίου DNA σε σκελετικό υλικό.