Επί έξι ώρες οι πολιτικοί αρχηγοί ήταν κλεισμένοι στο προεδρικό μέγαρο αναζητώντας κοινό πλαίσιο και ενιαία φωνή για να παρουσιάσει ο Πρωθυπουργός την πρότασή του στις Βρυξέλλες, μετά το ηχηρό «Οχι» του δημοψηφίσματος. Το παρασκήνιο από την μαραθώνια συνάντηση είναι πλούσιο.
Αρχικά, ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε το κείμενο Γιούνκερ με 5 βελτιωμένα σημεία κατά την μαραθώνια συνεδρίαση υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σύμφωνα με πληροφορίες από συμμετέχοντες στη σύσκεψη ο κ. Τσίπρας κάλεσε τους αρχηγούς να στηρίξουν την «βελτιωμένη» πρόταση αλλάζοντας συγκεκριμένα σημεία:
- Να είναι μεγαλύτερο το μεταβατικό διάστημα για το ΕΚΑΣ
- Να μην καταργηθεί η μείωση ΦΠΑ στα νησιά
- Να μην υπάρξει μείωση αμυντικών δαπανών
- Να γίνει επαναφορά του νόμου για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις
- Να μην δοθεί προκαταβολή 100% στη φορολογία επιχειρήσεων
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι επιδιώκει να υπάρξει μια δεσμευτική αναφορά για το χρέος.
Η αντίδραση των αρχηγών
Τούτων δοθέντων, ορισμένοι εκ των συμμετεχόντων εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι «η πρόταση δεν αντιστοιχεί με την κατάσταση σήμερα» και αντέδρασαν.
Επιχειρηματολόγησαν ότι η πρόταση Γιούνκερ αφορούσε την προηγούμενη φάση της διαπραγμάτευσης και το πρόγραμμα που έληγε. «Αυτό πλέον έχει ξεπεραστεί» του είπαν και πρόσθεσαν: «Αν η συζήτηση γίνεται πλέον στη βάση μεσομακροπρόθεσμης λύσης ρύθμισης του χρέους, προφανώς θα γίνει από άλλη αφετηρία».
Ο Πρωθυπουργός επέμενε και τους κάλεσε να συμφωνήσουν στη συγκεκριμένη πρόταση, αλλά οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί, επιχειρηματολόγησαν μετ' επιτάσεως ότι σε μια τέτοια συγκυρία η επιμονή σε αλλαγή της βελτιωμένης πρότασης Γιούνκερ μπορεί να επιφέρει την ρήξη με τους εταίρους. Στην ίδια γραμμή ήταν και η Φώφη Γεννηματά η οποία τόνιζε ότι πρέπει να αποφευχθεί η ρήξη και να επιδιωχθεί συμφωνία με έμφαση στις μεταρρυθμίσεις.
Τι είπε ο Ολάντ στον Παυλόπουλο
Η σύσκεψη είχε πολλές διακοπές λόγω των τηλεφωνικών επαφών που είχαν τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας (έκανε 2-3 προσπάθειες να βρει και να συνδεθεί με τον Φρ. Ολάντ) όσο και ο Πρωθυπουργός που συνομίλησε με την Ανγκελα Μέρκελ, τον Φρανσουά Ολάντ και τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Η υπογραφή όλων των πολιτικών αρχηγών ήταν αποτέλεσμα πίεσης έξωθεν και συγκεκριμένα αίτημα του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ, προκειμένου να δοθεί η εντύπωση ότι ο ελληνικός πολιτικός κόσμος επιδιώκει ενιαία την παραμονή στο ευρώ.
Μετά το τηλεφώνημα με τον Ολάντ, ο Προκόπης Παυλόπουλος επέστρεψε στην αίθουσα και μετέφερε στους αρχηγούς το μήνυμα του Γάλλου προέδρου: «Μου είπε ότι όσοι θέλουμε να βοηθήσουμε θα μας διευκόλυνε αν υπάρχει ένα κείμενο με τις υπογραφές όλων των πολιτικών αρχηγών. Αυτό θα δημιουργούσε καλύτερες προϋποθέσεις. Πρέπει να σταλεί το μήνυμα ότι κατ' αρχήν ο λαός ψήφισε υπέρ του ευρώ και ότι αυτή η επιλογή ενώνει τους πολίτες και το πολιτικό σύστημα» ήταν grosso modo το μήνυμα Ολάντ στην Αθήνα.
Θεοδωράκης: Αρκετά με την ξύλινη γλώσσα, να μιλήσουμε σαν άνθρωποι
Στις αρχικές τοποθετήσεις τους, οι πολιτικοί αρχηγοί χρησιμοποίησαν ξύλινη γλώσσα περιγράφοντας τις γνωστές πάγιες απόψεις τους.
Εκεί παρενέβη ο επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης:
«Αν μαζευτήκαμε εδώ για να μιλάμε τυπικά, υπό το άγχος της καταγραφής των θέσεών μας στα πρακτικά, δεν έχει νόημα. Το θέμα είναι να κάνουμε μια ουσιαστική συζήτηση, σαν άνθρωποι. Προτείνω να απελευθερωθούμε από το άγχος των πρακτικών και να μην τηρούνται μέχρι να περάσει η κρίση».
Ο Αλέξης Τσίπρας συμφώνησε ασμένως και σταμάτησε η καταγραφή των απόψεων των πολιτικών αρχηγών στα πρακτικά, με την κουβέντα να συνεχίζεται πιο χαλαρή από εκείνη την στιγμή και μετά.
Γιατί ο Τσίπρας αγριοκοίταζε τον Καμμένο
Αίσθηση προκάλεσε στους παρισταμένους, ότι ο Αλέξης Τσίπρας καθ' όλη την διάρκεια της εξάωρης συνεδρίασης ήταν σοβαρός και μετρημένος. Ακόμη και σε στιγμές που ο υπουργός Αμυνας και πρόεδρος των ΑΝΕΛ Πάνος Καμμένος, επιχειρούσε να σπάσει τον πάγο με κάποιους αστεϊσμούς, ο Πρωθυπουργός τον κοιτούσε συνοφρυωμένος, επαναφέροντάς τον στην τάξη.
Τα τσιγάρα του Λαφαζάνη
Στην πιο κρίσιμη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, στο προεδρικό μέγαρο υπό τον Προκόπη Παυλόπουλο, έκανε την εμφάνισή του ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης. Οι δημοσιογράφοι και οι πολιτικοί αναλυτές άρχισαν τα σενάρια:
Αλλοι είπαν ότι θα παίξει τον ρόλο του ενδιάμεσου στην επικοινωνία Πούτιν – Τσίπρα. Ενώ άλλοι υποστήριζαν ότι εμφανίστηκε για να διαβεβαιώσει ότι η συμφωνία περνάει από το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ καθώς είναι ο επικεφαλής της ισχυρής Αριστερής Πλατφόρμας.
Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική: Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης δεν μπήκε ποτέ στην στην αίθουσα της συνεδρίασης των πολιτικών αρχηγών. Μπήκε μόνο στην αίθουσα που περίμεναν οι συνεργάτες των πολιτικών αρχηγών. Κάπνισε δύο-τρία τσιγάρα, συνομίλησε με τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γαβριήλ Σακελλαρίδη και με τους υπολοίπους.
Κάποιος από τος παριστάμενους αστειεύτηκε «Παναγιώτη πώς από δω; Ηρθες να κάνεις τον μεταφραστή του Τσίπρα με τον Πούτιν γιατί είσαι καλός στα ρώσικα;». Ο Λαφαζάνης γέλασε και αποχώρησε.
«Βαλ'τε τη Ζωή στη θέση Βαρουφάκη»
Στη σύσκεψη, ο Αλέξης Τσίπρας δεν ενημέρωσε τους αρχηγούς για τον διάδοχο του Γιάνη Βαρουφάκη, παρότι ρωτήθηκε σχετικά. Στο διπλανό δωμάτιο, συνεργάτης της προέδρου του ΠΑΣΟΚ Φώφης Γεννηματά, δεν κρατήθηκε και ρώτησε τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά:
«Ποιον θα βάλετε τελικά ΥΠΟΙΚ;».
«Δεν ξέρω, αυτό που ξέρω είναι ότι θα γίνει η ορκωμοσία το απόγευμα και πρέπει να ξαναέρθουμε» απάντησε ο Ν. Παππάς. Και ο συνομιλητής του άρχισε τα πειράγματα:
«Εχω μια πρόταση: Βάλτε τη Ζωή Κωνσταντοπούλου. Ετσι θα καταγράψετε δύο επιτυχίες: Πρώτον θα ξαναφέρετε πίσω τον Βαρουφάκη και δεύτερον ό,τι δώσετε στους εταίρους, θα το υπογράψουν αμέσως αν πάει για διαπραγμάτευση εκείνη». Ο Νίκος Παππάς αρκέστηκε να γελάσει με την καρδιά του.