Σε τεντωμένο σκοινί βαδίζουν οι σχέσεις της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν μετά τις σφοδρές αναταραχές που ξέσπασαν στα ανατολικά του βασιλείου προκαλώντας τον τραυματισμό 14 ατόμων.
Το Ριάντ «φωτογράφησε» την Τεχεράνη ως υποκινητή των αναταραχών που οργανώθηκαν από Σιίτες μουσουλμάνους, χωρίς ωστόσο να κατονομάσει επίσημα το Ιράν.
Οι Σιίτες αποτελούν το 8-15% του πληθυσμού της Σαουδικής Αραβίας αλλά είναι συγκεντρωμένοι στις ανατολικές επαρχίες της χώρας που αποτελούν και τη βάση της πετρελαϊκής βιομηχανίας.
Οι δύο μεγάλες θρησκευτικές παραδόσεις του Ισλάμ
Οι Σιίτες και οι Σουνίτες σχηματοποιούν τις δύο μεγάλες παραδόσεις του Ισλάμ με τους πρώτους να αποτελούν το 80% του παγκόσμιου μουσουλμανικού πληθυσμού και τους Σιίτες το 15 με 20%, οι οποίοι βρίσκονται συγκεντρωμένοι στο Ιράν και το Ιράκ.
Η Σαουδική Αραβία που αποτελεί τη μεγαλύτερη μουσουλμανική χώρα αλλά και το θεματοφύλακα του Σουνιτικού Ισλάμ θεωρεί πως το Ιράν προσπαθεί να αποσταθεροποιήσει τη χώρα προκειμένου να διευρύνει την επιρροή του στον Περσικό κόλπο.
Στον αντίποδα, το Ιράν θεωρείται η καρδιά του Σιιτικού Ισλάμ καθώς έχει ταυτιστεί με την περσική ταυτότητα. Σαν συνέπεια, οι Σιιτικοί πληθυσμοί ανά τον κόσμο διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με το Ιράν το οποίο προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το γεγονός προκειμένου να αυξήσει την επιρροή του στην περιοχή.
Δύο πόλοι σε σύγκρουση
Οι τριβές στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών ξεκίνησαν τον Μάρτιο όταν το Ριάντ απέστειλε στρατεύματα μέσω του Συμβουλίου Συνεργασίας για τον Περσικό Κόλπο στο βασίλειο του Μπαχρέϊν προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι διαδηλώσεις. Σημειώνεται ότι τα 2/3 του μουσουλμανικού πληθυσμού της χώρας είναι κυρίως Σιίτες.
Σύμφωνα με τον διάσημο πολιτικό επιστήμονα Πολ Σάλιβαν «Υπάρχει κλίμα έντασης στην περιοχή και το Ιράν φέρει μεγάλη ευθύνη για αυτό».
Το 2005 ο βασιλιάς Αμπντουλά προέβη σε μερικές μεταρρυθμίσεις υπέρ των Σιιτών ωστόσο «ακόμα υφίστανται διακρίσεις σε ότι αφορά την ελευθερία θρησκευτικής έκφρασης και την εργασία ενώ τουλάχιστον επτά θρησκευτικοί ηγέτες έχουν συλληφθεί διότι αγνόησαν αυτούς τους περιορισμούς» αναφέρουν σε εκθέσεις τους τόσο το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όσο και το Στέητ Ντιπάρτμεντ.
Τι σηματοδοτεί ενδεχόμενη αποσταθεροποίηση
Η Σαουδική Αραβία είναι πρώτη πετρελαιοπαραγωγική χώρα του κόσμου καθώς διαθέτει τα 3/5 των παγκόσμιων αποθεμάτων του μαύρου χρυσού ενώ καλύπτει το 20% των πετρελαϊκών αναγκών των Ηνωμένων Πολιτειών, γεγονός που την καθιστά έναν από τους πλέον σημαντικούς παίκτες στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα.
Η πανίσχυρη βασιλική οικογένεια των Σαούντ που αριθμεί πάνω από 4000 πρίγκιπες βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι καθώς ο βασιλιάς και ο διάδοχος του θρόνου βρίσκονται σε κακή κατάσταση στην υγεία τους. Επιπλέον υπάρχει ο φόβος της «Αραβικής Άνοιξης» για την ανάσχεση της οποίας ξοδεύτηκαν πάνω από 130 δισεκατομμύρια δολάρια σε παροχές. Η χώρα κατάφερε να μη βρεθεί αντιμέτωπη με τις μεγάλες διαδηλώσεις που ανέτρεψαν τα καθεστώτα στις άλλες αραβικές χώρες ωστόσο οι Σαουδάραβες δεν εμπιστεύονται πλέον τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την πτώση του Μουμπάρακ στην Αίγυπτο με τον οποίο μέχρι πρότινος διατηρούσαν αγαστές σχέσεις.
Τέλος, κρίσιμος παράγοντας στη γεωπολιτική εξίσωση της Μέσης Ανατολής είναι η πολιτική κατάσταση στη γειτονική Υεμένη. Η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου με την Αλ Κάιντα να ισχυροποιεί την παρουσία της. Συνεπώς μια ενδεχόμενη αποσταθεροποίηση της Σαουδικής Αραβίας είναι ικανή να πυροδοτήσει αλυσιδωτές εξελίξεις που μπορεί να αλλάξουν τόσο τα δεδομένα όσο και τη δυναμική σε μία εξαιρετικά ευαίσθητη περιοχή του κόσμου.