Νέα έκθεση της JP Morgan περιγράφει τα επόμενα βήματα για την Ελλάδα και την πιθανότητα να επιβληθεί έλεγχος κεφαλαίων στη χώρα μας.
Μάλιστα ο αναλυτής της JPMorgan, Greg Ip, έγραψε στο Twitter ότι η επενδυτική τράπεζα ξεκαθαρίζει πως θα επιβληθούν capital controls αυτό το Σαββατοκύριακο εάν το Eurogroup οδηγηθεί και πάλι σε ναυάγιο.
«Το μέτρο των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων συνιστά έναν μηχανισμό που ωθεί την Ελλάδα πιο κοντά στη συμφωνία με τους δανειστές, παρά στην έξοδο από το ευρώ», σχολιάζουν, ωστόσο, οι αναλυτές της JP Morgan.
Capital controls και κανόνες της ΕΚΤ
Υπάρχουν αυξανόμενες αναφορές των μέσων ενημέρωσης ότι οι έλεγχοι κεφαλαίων ετοιμάζονται να επιβληθούν στην Ελλάδα, ενδεχομένως και αυτό το Σαββατοκύριακο, εάν οι συζητήσεις δεν καταλήξουν σε συμφωνία άμεσα. Αυτό εγείρει μια σειρά από ερωτήματα σχετικά με το πώς θα μπορούσαν να λειτουργήσουν οι έλεγχοι κεφαλαίων και πώς η επιβολή τους θα επηρεάσει τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τού τι σημαίνει στην πράξη ο έλεγχος κεφαλαίων παρουσιάζεται η Κύπρος. Θεωρητικά οι έλεγχοι κεφαλαίου θεωρούνται ως ένα σύνολο διοικητικών εμποδίων που επιδιώκουν να αποτρέψουν τις καταθέσεις να φύγουν από το τραπεζικό σύστημα, ενώ εξακολουθούν να γίνονται προσπάθειες έτσι ώστε η οικονομία να λειτουργήσει σε κανονικούς ρυθμούς.
Ως εκ τούτου, επιβάλλονται όρια στην ικανότητα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων να αποσύρουν τις καταθέσεις τους σε μετρητά, ή να μετακινηθούν από τη χώρα. Οι επιχειρήσεις που πρέπει να μεταφέρουν κεφάλαια στο εξωτερικό, ως μέρος της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, πρέπει να αποδείξουν ότι πραγματικά η μεταφορά αυτή σχετίζεται με την εμπορική δραστηριότητα.
Ποιος θα πάρει την απόφαση
Η απόφαση για την επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων έγκειται εν τέλει στις ελληνικές αρχές και θα πρέπει να περάσει νομοθεσία μέσω του ελληνικού Κοινοβουλίου πριν τεθεί σε εφαρμογή. Παρά το γεγονός ότι η απόφαση σχετικά με τους ελέγχους κεφαλαίων λαμβάνεται από την Ελλάδα, οι αποφάσεις σχετικά με την παροχή χρηματοδότησης για τις τράπεζες λαμβάνονται από την ΕΚΤ.
Αν η ΕΚΤ αποφασίσει να αυξήσει το κούρεμα στα ενέχυρα των τραπεζών, ή να μην αυξήσει τον ELA, τότε οι ελληνικές τράπεζες δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν σε αιτήματα για αναλήψεις. Οι ίδιες οι τράπεζες τότε θα πρέπει είτε να καταλήξουν σε ένα σύστημα-δελτίο για καταθέσεις, ή (πιο πιθανό) να κλείσουν τις πόρτες τους. Η επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων μπορεί να θεωρηθεί ως προσπάθεια να καταστεί η διαδικασία αυτή του δελτίου ομαλή.
Αντιευρωπαϊκή ρητορική από Τσίπρα
Υπάρχουν δημοσιεύματα ότι η ελληνική κυβέρνηση απειλεί να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σε περίπτωση που η ΕΕ αναστείλει την πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στη ρευστότητα και, συνεπώς, να αναγκάσει την επιβολή των ελέγχων κεφαλαίου ή το κλείσιμο των τραπεζών της. Η JP Morgan αμφιβάλλει πως μία τέτοια νομική δράση θα είναι επιτυχής.
Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι οι ελληνικές Αρχές θα «περάσουν» το μήνυμα ότι τα capital controls ή το κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών επιβλήθηκαν άδικα από την υπόλοιπη Ευρώπη. Και εν τω μεταξύ, η ρητορική του Τσίπρα είναι όλο και πιο... πολεμοχαρής, με αναφορές στη «λεηλασία» της Ελλάδας, καθώς και της ανάγκης να αποφευχθεί η εθνική ταπείνωση.
Ένα ιδιαίτερα άσχημο σενάριο θα ήταν εάν οι ελληνικές Αρχές αντισταθούν στην επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, ισχυριζόμενες ότι επιβλήθηκαν άδικα περιορισμοί στην πρόσβαση των τραπεζών σε ρευστότητα, και στη συνέχεια να προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν αυτό ως μέσο για να επηρεάσουν τον ελληνικό λαό να αρχίσει να υποστηρίζει την έξοδο από το ευρώ. Η ρητορική των τελευταίων ημερών αυξάνει τις πιθανότητες για κάτι τέτοιο, καταλήγει η JP Morgan.