Ο Γιώργος Αλεβίζος γνωρίζει τι σημαίνει να ζεις υπό το καθεστώς του ελέγχου κεφαλαίων. Το έχει ζήσει στην Κύπρο.
Ο οικονομικός διευθυντής της Fourlis Holdings SA, που κατέχει το franchise της ΙΚΕΑ για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Βουλγαρία, είδε τις πωλήσεις της κυπριακής εταιρείας να πέφτουν κατά 30% όταν τον Μάρτιο του 2013 επιβλήθηκε το πλαφόν στις αναλήψεις.
Τώρα, τη στιγμή που οι διαπραγματεύσεις έχουν πέσει σε αδιέξοδο και ο φόβος των ελέγχων κεφαλαίου προβάλλει ως μια απευκταία πιθανότητα, οι περισσότεροι Έλληνες επιχειρηματίες δηλώνουν έτοιμη για την αναταραχή. Ο κ. Αλεβίζος τονίζει: «Έχουμε αντιμετωπίσει τέτοια κατάσταση στην Κύπρο. Βραχυπρόθεσμα, φυσικά, θα υπάρξει αναταραχή».
Η ζωή μέσα στην κρίση
Το άρθρο του Bloomberg σημειώνει πως από το 2009, οπότε και ξεκίνησε η ευρωπαϊκή κρίση χρέους, οι ελληνικές επιχειρήσεις έζησαν δίχως τη βοήθεια των τραπεζών που δεν μπορούσαν να τους προσφέρουν δάνεια, αλλά και σε ένα καθεστώς ύφεσης και ραγδαίας οικονομικής επιδείνωσης. «Αυτοί οι παταγμένοι καιροί, όμως, τους έδωσαν ένα μάθημα μέγιστης αξίας – από το να κρατούν τα χρήματά τους στο εξωτερικό, μέχρι να αναζητούν ανάπτυξη μέσω των εξαγωγών».
Αυτές οι προετοιμασίες για το χειρότερο σενάριο ενδέχεται να τεσταριστούν αν η Αθήνα δεν καταλήξει σε συμφωνία με τους δανειστές της και χρειαστεί να υπάρξει επανάληψη της... Κύπρου με την επιβολή ελέγχων κεφαλαίου. Το άρθρο σημειώνει πως οι εταιρείες είναι προετοιμασμένες γι' αυτή την πιθανότητα.
Τα κέρδη
Μια άλλη χαρακτηριστική περίπτωση είναι η εταιρεία «Σαράντης», που διανέμει μια σειρά προϊόντων: από καλλυντικά της Este Lauder έως εντομοαπωθητικά. Τα χρήματα της εταιρείας, όπως παραδέχεται ο επικεφαλής των οικονομικών Κώστας Ροζακέος, έχουν μείνει εκτός Ελλάδας από τη στιγμή που προκλήθηκε η κρίση στην Κύπρο. Η εταιρεία θα αντιμετωπίσει μια πτώση στις πωλήσεις, καθώς το κόστος των εισαγόμενων προϊόντων θα ανέβει αν επιβληθούν τα capital controls ή, ακόμη χειρότερα, αν η Ελλάδα εξέλθει από το ευρώ.
Από την άλλη, τα κέρδη από μια έξοδο θα προκύψουν μέσω του μειωμένου παραγωγικού κόστους και αυτό διότι τα χρήματα της εταιρείας βρίσκονται στο εξωτερικό, άρα θα παραμείνουν σε ευρώ. «Στο τέλος της ημέρας, η ''Σαράντης'' θα έχει κέρδη. Όμως, ως Έλληνας πολίτης δεν το επιθυμώ να φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Ως επιχειρηματίας, όμως, βλέπω τις ευκαιρίες», αναφέρει ο κ. Ροζακέος. Το άρθρο σημειώνει πως η «Σαράντης» θα εξαπλωθεί ακόμη περισσότερο, καθώς οι ασθενέστεροι ανταγωνιστές της θα χάσουν πολλά από την κρίση ρευστότητας. Συνολικά, από το 2009 και μετά έχουν φύγει περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα – χρήματα που κατείχαν επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Ίσως είναι αργά
Για την επιβολή των capital controls, το Bloomberg αναφέρει πως είναι πλέον πολύ αργά να επιβληθούν, καθώς οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν βγάλει, ήδη, τα χρήματά τους εκτός Ελλάδας. Ο «Τιτάνας» που έχει την εμπειρία της κρίσης στις ΗΠΑ το 2008 και της αιγυπτιακής περίπτωσης το 2011, κρατάει τα περισσότερα από τα μετρητά του μακριά από την Ελλάδα. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Δημήτριος Παπαλεξόπουλος παραδέχεται πως η επιβολή ελέγχων κεφαλαίου είναι πιθανή, αλλά όχι και η έξοδος από το ευρώ. «Είμαστε καθαροί εξαγωγείς, επομένως θα έχουν πλεόνασμα ξένου νομίσματος», ανέφερε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε πως η αυτάρκεια της εταιρείας εξασφαλίζεται από τις πιστωτικές διευκολύνσεις που λαμβάνει από ξένες τράπεζες και όχι από ελληνικές.
Το άρθρο σημειώνει πως από τα 138 εκατομμύρια των ταμειακών αποθεμάτων της «Τιτάν» μόλις τα 12 εκατομμύρια βρίσκονται στην Ελλάδα, ενώ περίπου 70 εκατομμύρια βρίσκονται σε ευρωπαϊκές τράπεζες.
Από την μεριά της, η Dixon Carphone Plc, ιδιοκτήτρια του «Κωτσόβολου», είχε προχωρήσει σε σχέδια έκτακτης ανάγκης για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ έως το Μάιο του 2012, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ πρόβαλε ως πιθανός νικητής των εκλογών. «Έχουμε σχέδια για το πως τα καταστήματά μας θα κλείσουν και θα ανοίξουν ξανά. Έχουμε πλάνα για το πώς θα διαχειριστούν τις ρυθμίσεις καταναλωτικής πίστης και έχουμε πλάνα για το πώς τα καταστήματα θα ανοίξουν γρήγορα και θα δουλέψουν», αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Σεμπάστιαν Τζέιμς που κι αυτός με τη σειρά του βλέπει ευκαιρίες κερδών στο μερίδιο της αγοράς.
Η Hellas Direct, μια εταιρεία ασφάλισης αυτοκινήτων που έχει έδρα την Κύπρο και λειτουργεί στην Ελλάδα (το 20% κατέχει ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος Ντάνιελ Λεμπ), έχει -με τη σειρά της- κρατήσει τα χρήματά της εκτός Ελλάδας και Κύπρου.
«Στην Ελλάδα κρατάμε μετρητά μόνο για τις λειτουργικές ανάγκες και τα υπόλοιπα τα ανασύρουμε κάθε εβδομάδα», σημειώνει ο συνιδρυτής της εταιρείας, Αλέξης Πανταζής, «έτσι, ακόμη και αν επιβληθούν έλεγχοι κεφαλαίων θα έχουμε επαρκή ρευστότητα για να συνεχίσουμε τη δουλειά μας».