Διαστημικές αποστολές που απέτυχαν παταγωδώς - Οι ανιχνευτές που δεν είχαν την τύχη του Philae [εικόνες]

Το Philae «ξύπνησε» και ετοιμάζεται να δει τον ήλιο, από απόσταση ικανή να μας δώσει πολύ σημαντικές πληροφορίες. Η αποστολή του διαστημικού ανιχνευτή φαίνεται πως θα στεφθεί με επιτυχία, σε αντίθεση με πολλές αντίστοιχες του παρελθόντος.

Η διαδικασία ώστε ένας ανιχνευτής να ταξιδέψει, να προσεδαφιστεί στο επιθυμητό σημείο, να αρχίσει ομαλά την λειτουργία του αλλά και να διατηρηθεί στις δύσκολες συνθήκες του διαστήματος, είναι εξαιρετικά δύσκολη. Εκτενείς μελέτες, υπολογισμοί μέχρι και τις τελευταίας λεπτομέρειας, ώστε μια μηχανή να τοποθετηθεί σε ένα συγκεκριμένο σημείο του σύμπαντος, εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά.

Υπάρχουν αμέτρητοι λόγοι για τους οποίους μια τέτοιου είδους αποστολή μπορεί να αποτύχει. Για αυτό και η επιτυχημένη λειτουργία του Philae αποτελεί ένα τόσο σημαντικό γεγονός. Αρκεί να ανατρέξουμε σε παλιότερες, και θεωρητικά πιο εύκολες, αποστολές που δεν απέδωσαν ποτέ καρπούς.

Η ολιγόλεπτη επίσκεψη του ανιχνευτή Huygens σε δορυφόρο του Κρόνου

Στις 14 Ιανουαρίου του 2005, ο ανιχνευτής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος πραγματοποιούσε την προσγείωση του στον δορυφόρο Τιτάνα, του Κρόνου. Μέσα στο νέφος υδρογονανθράκων που τυλίγει τον Τιτάνα, το Huygens άνοιξε το «αλεξίπτωτο» του και κατάφερε να φτάσει στο έδαφος.

Μετά από ένα ταξίδι εφτά χρόνων και παραπάνω από 2 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, ο ανιχνευτής είχε φτάσει στον προορισμό του. Η διαδικασία συλλογής πληροφοριών ξεκίνησε άμεσα, δημιουργώντας εορταστικό κλίμα στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό. Τα χαμόγελα των επιστημόνων όμως πάγωσαν, αφού 72 λεπτά μετά την αρχή της λειτουργίας του, ο ανιχνευτής «κοιμήθηκε», η μπαταρία του τελείωσε και η επαφή με την γη χάθηκε εξ ολοκλήρου. Από τότε, η εξερεύνηση του Τιτάνα έχει μείνει στάσιμη.

Ο... αφιλόξενος «κόκκινος πλανήτης» - Τρεις από τις αποστολές που απέτυχαν παταγωδώς

Στον δεύτερο κοντινότερο πλανήτη μας, μετά την Αφροδίτη, υπάρχουν αρκετές μηχανές εξερεύνησης. Οι ανιχνευτές Opportunity και Curiosity της NASA γυρνούν στην επιφάνεια του Αρη, συλλέγοντας και στέλνοντας σημαντικές πληροφορίες. Πριν από αυτές τις δύο μηχανές όμως, είχε προηγηθεί μια σειρά από αποτυχημένα ταξίδια ανιχνευτών στον «κόκκινο πλανήτη».

Στην πρώτη κατηγορία αποτυχιών, ανήκουν οι ανιχνευτές που δεν κατάφεραν ποτέ να φτάσουν στον τελικό τους προορισμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Mars7, δημιουργημένος από την Σοβιετική Ενωση. Η συσκευή που είχε προοριστεί για εξερεύνηση του Αρη δεν κατάφερε ποτέ να μπει μέσα στην ατμόσφαιρα του πλανήτη και έτσι μπήκε σε ηλιοκεντρική τροχιά, φεύγοντας μακριά του.

Μια λίγο καλύτερη προσπάθεια ήταν αυτή του Mars Polar Lander, σχεδιασμένου από επιστήμονες της NASA. Ο ανιχνευτής κατάφερε να προσεδαφιστεί, να ξεκινήσει την λειτουργία του, όμως σχεδόν μια εβδομάδα μετά κατέρρευσε λόγω των σκληρών συνθηκών.

Η πιο ενδιαφέρουσα αποστολή στον Αρη όμως, ήταν αυτή του Beagle-2 από το Ηνωμένο Βασίλειο. Παρόλο που κατάφερε να «πατήσει» με επιτυχία στην επιφάνεια του πλανήτη, τα πάνελ μετάδοσης πληροφοριών του δεν άνοιξαν ποτέ. Ο ανιχνευτής είναι πιθανό να έχει συλλέξει αρκετά στοιχεία, τα οποία όμως δεν θα σταλθούν ποτέ στην γη. Ο Beagle-2 περιπλανιέται στις κόκκινες πλαγιές, έχοντας χάσει την επαφή με τους επιστήμονες που τον οδήγησαν μέχρι εκεί. «Κάποιος χρειάζεται να τον κλωτσήσει για να ανοίξει τα πάνελ του» εξηγεί ο Zarnecki, ερευνητής που συμμετείχε στην αποστολή, τονίζοντας όμως πως «δεν πρόκειται να υπάρξει κάποια μελλοντική αποστολή διόρθωσης του Beagle-2».

Ο «πεισματάρης» ανιχνευτής Philae και ο αγώνας δρόμου των ερευνητών – Αναγεννήθηκε και λειτουργεί, μέχρι να σβήσει για πάντα

Η «αναγέννηση» του Philae είναι γεγονός που χαροποιεί ιδιαίτερα τους επιστήμονες. Παραμένοντας ανενεργός για περίπου 7 μήνες, ο ανιχνευτής στην επιφάνεια του κομήτη 67Ρ έδειχνε πως θα αποτελέσει μια ακόμα αποτυχία.

Ενάντια στο κλίμα που επικρατούσε, πριν λίγες μέρες ο τεχνικός διευθυντής της αποστολής του Philae είχε δηλώσει προφητικά πως: «Εχουμε πολλές ελπίδες για την αναγέννηση του Philae. Μέχρι τα μέσα Αυγούστου, κάθε μέρα οι πιθανότητες θα αυξάνονται». Ο ανιχνευτής που ξύπνησε στο πιο κρίσιμο σημείο, αφού σε λίγο καιρό θα προσεγγίσει τον Ηλιο, αναμένεται να δώσει πολύ σημαντικά στοιχεία στους ειδικούς της NASA.

Στοιχεία που αφορούν την γεωλογική και μορφολογική φύση των κομητών, ως τώρα άγνωστα, αλλά και πληροφορίες που αφορούν την εξέλιξη των πλανητών στον χρόνο.

Παρόλα αυτά, η διάρκεια ζωής του είναι περιορισμένη. Μόλις ο κομήτης 67P απομακρυνθεί από τον Ηλιο, με κατεύθυνση προς τον Δια, ο Philae θα δεχτεί καταστροφικές ζημιές από τις σκληρές συνθήκες και το κρύο. Ως τότε οι επιστήμονες ευελπιστούν πως το «πεισματάρικο» μηχάνημα τους θα μπορέσει να τους δώσει τις πληροφορίες που θέλουν.