Τι πραγματικά συνέβη στις Βρυξέλλες; Πρόκειται για «ναυάγιο»; Για προσωρινή εμπλοκή ή για οριστική ρήξη; Ποιος ευθύνεται για την αιφνίδια διακοπή των συνομιλιών Αθήνας-θεσμών;
Σύμφωνα με την ελληνική κυβέρνηση, η ευθύνη ανήκει ολοκληρωτικά στην ομάδα διαπραγμάτευσης με την οποία συνομίλησαν οι Γιάννης Δραγασάκης, Νίκος Παππάς, Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Χουλιαράκης.
Γιατί οδηγηθήκαμε στο αδιέξοδο
Σύμφωνα με πηγές του Μαξίμου, αιτία της «ρήξης» σ' αυτή τη φάση, είναι ο διαφορετικός υπολογισμός των δύο πλευρών ως προς το δημοσιονομικό κενό για το επόμενο έτος, το 2016. Αυτό το κενό οι πιστωτές το υπολογίζουν στο 2,5% ενώ η Αθήνα στο 2%. Οι δανειστές θέλουν να επιβάλουν την κάλυψη του κενού αυτού εξ ολοκλήρου με περικοπές συντάξεων και αυξήσεις στο ΦΠΑ ενώ η Αθήνα – αντιπροτείνει το 0,5% να καλυφθεί από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι θεσμοί υπολόγισαν στο 2.5% του ΑΕΠ το δημοσιονομικό κενό για το 2016 και ζήτησαν να καλυφθεί ολόκληρο από μειώσεις συντάξεων από έσοδα από ΦΠΑ σε δύο κατηγορίες(13%-23% συμπεριλαμβάνοντας και τα τιμολόγια της ΔΕΗ σε αυτή).
Στον αντίποδα η Αθήνα πρότεινε από το 2.5%, να καλυφθεί από φόρους το 1.9% και το 0.6% από διαρθρωτικές αλλαγές.
Οι εκπρόσωποι των θεσμών απάντησαν ότι αυτή είναι η πρότασή τους και δεν είναι εξουσιοδοτημένοι μα συζητήσουν ισοδύναμα. Κάπου εκεί η συζήτηση έλαβε τέλος.
Σύμφωνα με την Κομισιόν και τον Γιούνκερ, φταίει το γεγονός ότι η Ελλάδα έδωσε ανεπαρκείς προτάσεις-ισοδυνάμων με αποτέλεσμα να εξακολουθεί να υπάρχει χάσμα 2 δισ.ευρώ.
Δεν είχαν εξουσιοδότηση οι συνομιλητές
Επί της ουσίας στις Βρυξέλλες η ελληνική κυβέρνηση έδωσε μια μάχη σε διπλό ταμπλό: Αφενός έκανε συγκεκριμένες υποχωρήσεις στις αιτιάσεις των πιστωτών, αφετέρου επεδίωξε πολιτική λύση, κάτι το οποίο δεν της βγήκε σ' αυτό το τραπέζι. Και τούτο διότι οι συνομιλητές της ελληνικής αντιπροσωπείας δεν είχαν την απαραίτητη εξουσιοδότηση για να διαπραγματευτούν σ' αυτό το επίπεδο.
Αυτό κατέστησε σαφές ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης με την δήλωσή του αμέσως μετά τη διακοπή των συνομιλιών.
Αφού εξήγησε ότι οι συμπληρωματικές προτάσεις της Αθήνας «καλύπτουν πλήρως το δημοσιονομικό κενό «όπως το προσδιορίζουν οι εκπρόσωποι των θεσμών» αποκάλυψε ότι «παραμένει η επιμονή τους η κάλυψη του κενού να γίνει αποκλειστικά με περικοπές συντάξεων κατά 1% του ΑΕΠ και από αύξηση του ΦΠΑ επίσης κατά 1% του ΑΕΠ».
Η φράση-κλειδί Δραγασάκη είναι η αμέσως επόμενη: «Παρά την παραμονή της ελληνικής αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες δεν υπήρξε ανταπόκριση από τη πλευρά των θεσμών για συζητήσεις σε εκείνο το επίπεδο και με εκείνες τις εξουσιοδοτήσεις που θα επέτρεπαν την επίλυση των θεμάτων που παραμένουν ανοιχτά».
Στην ουσία λέει ότι οι εκπρόσωποι των θεσμών δεν ήταν εξουσιοδοτημένοι για να διαπραγματευτούν με την ελληνική αντιπροσωπεία για όλα αυτά τα θέματα.
Η χαμηλή εκπροσώπηση
Οπως προκύπτει από αναφορές από πηγές των Βρυξελλών, ο Γιούνκερ έστειλε στη διαπραγμάτευση τον διευθυντή του γραφείου του και ο Τόμσεν τον βοηθό του.
Αλλωστε στην ανακοίνωσή του ο ίδιος ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είπε πως έκανε «μια τελευταία απόπειρα» να βρεθεί «μέσω των προσωπικών του εκπροσώπων και σε στενή συνεργασία με τους εμπειρογνώμονες της Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, μια λύση με τον Πρωθυπουργό Τσίπρα που θα επιτρέψει τη θετική ολοκλήρωση της αξιολόγησης εγκαίρως για το Eurogroup της Πέμπτης 18 Ιουνίου».
Κατά τον Γιούνκερ, «ενώ έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος, οι συνομιλίες δεν έχουν καταφέρει το στόχο τους καθώς εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των σχεδίων των ελληνικών αρχών και των κοινών απαιτήσεων της Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ της τάξης του 0,5-1% του ΑΕΠ, που ισοδυναμεί με 2 δισ. ευρώ μόνιμων δημοσιονομικών μέτρων σε ετήσια βάση».
Τέλος, ο πρόεδρος της Κομισιόν, χαρακτήρισε τις ελληνικές προτάσεις ως «ημιτελείς» και κατέληξε: «Σε αυτή τη βάση, περαιτέρω συζήτηση θα πρέπει τώρα να λάβει χώρα στο πλαίσιο του Eurogroup». Παραπέμπει δηλαδή την εξέλιξη σε συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, χωρίς να προσδιορίζει όμως, χρονικά, σε ποια συνεδρίαση θα γίνει αυτό.
Δεδομένο είναι πάντως πως η αντιπροσωπεία της ελληνικής κυβέρνησης «παραμένει σε ετοιμότητα για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και την επίτευξη μιας αμοιβαίας επωφελούς συμφωνίας» όπως δήλωσε ο Γ. Δραγασάκης.
Mason: Τι έδωσε για πρώτη φορά η Αθήνα και της είπαν «όχι»
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο του βρετανικού Chanel 4, Paul Mason, ο οποίος έχει πολύ καλές πηγές στην ελληνική κυβέρνηση, οι έλληνες διαπραγματευτές έφυγαν επειδή οι «εκπρόσωποι του Γιούνκερ τους είπαν ότι οι διαπραγματεύσεις τελείωσαν». Αναφέρει ακόμη ότι τους είπαν πως δεν υπάρχει βάση διαπραγμάτευσης και πως παραμένουν στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με την πηγή που επικαλείται ο Mason, αυτοί που είπαν στους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης ότι δεν έχουν εξουσιοδότηση να κάνουν συμβιβασμούς στο πεδίο του δημοσιονομικού κενού, ήταν ο διευθυντής του γραφείου του Γιούνκερ και ο βοηθός του Τόμσον.
Σύμφωνα με Ελληνα αξιωματούχο, που μίλησε στον Mason, η Αθήνα ζήτησε να κλείσει το δημοσιονομικό κενό που οι θεσμοί υπολογίζουν στο 2,6% ως εξής: Το 2% με φορολογικά μέτρα και το υπόλοιπο 0,6% με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Μάλιστα ο βρετανός δημοσιογράφος αναφέρει ότι το γεγονός ότι η ελληνική αντιπροσωπεία δέχθηκε να προσφέρει 2% του κενού με μέτρα λιτότητας, δεν το έχει ξανακάνει μέχρτι τώρα, αλλά οι εκπρόσωποι των θεσμών τους ζήτησαν να καλυφθεί με τον ίδιο τρόπο και το υπόλοιπο 0,6%.
Τι θα κάνει η ΕΚΤ την Τετάρτη;
Πλέον στις πυκνές ώρες που μεσολαβούν μπορεί να συμβούν τα πάντα. Ωστόσο ένα κρίσιμο «ραντεβού» της ελληνικής οικονομίας είναι αυτό της ερχόμενης Τετάρτης, 17 Ιουνίου, όπου η ΕΚΤ στην καθιερωμένη εβδομαδιαία συνεδρίασή της θα αποφασίσει για τον ELA και τις περικοπές για τα κρατικά ομόλογα. Τώρα είναι η ώρα του Μάριο Ντράγκι.