Η Ελλάδα φτάνει στα όρια της στάσης πληρωμών

Τακτική καρότου και μαστίγιου έναντι της χώρας υιοθέτησαν οι υπουργοί Οικονομίας της ευρωζώνης στη χτεσινή επτάωρη συνεδρίασή τους. Από τη μία χαιρέτισαν τα «πολύ σημαντικά μέτρα» που έλαβε η κυβέρνηση, και από την άλλη ανέβαλλαν την εκταμίευση της 6ης δόσης του δανείου για το Νοέμβριο.

Ουσιαστικά, το πρόβλημα που ανέκυψε είναι ότι η έκθεση-αξιολόγηση της Τρόικα για την πρόοδο του Προγράμματος προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας δεν είναι δυνατό να εκπονηθεί ως τις 13 Οκτωβρίου, όπως είχε προγραμματιστεί, και συνεπώς ακυρώνεται και η προαναγγελθείσα, για την ίδια ημερομηνία, έκτακτη υπουργική σύνοδος της ευρωζώνης.

Όπως δήλωσε, αμέσως μετά το τέλος των εργασιών του Συμβουλίου, ο πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, η έκθεση της Τρόικα θα είναι τελικά έτοιμη στα τέλη Οκτωβρίου και συνεπώς η εκταμίευση της έκτης δόσης των δανείων προς την Ελλάδα θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο.

Τόσο ο κ. Γιουνκέρ, όσο και ο Επίτροπος, Ολι Ρεν, διαβεβαίωσαν πάντως πως η αναβολή της εκταμίευσης δεν πρόκειται να δημιουργήσει πρόβλημα πληρωμών στην Ελλάδα και ότι η χώρα θα είναι εντάξει προς τις οικονομικές υποχρεώσεις της. Παράλληλα, τόνισαν ότι παρά τη σχετική φιλολογία των ημερών ούτε ετέθη, ούτε πρόκειται να τεθεί ζήτημα εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη, ή χρεοκοπίας της χώρας.

Εξάλλου, οι δύο κοινοτικοί ιθύνοντες ανακοίνωσαν πως στη διάρκεια της σημερινής συνόδου επιλύθηκε το ζήτημα των εγγυήσεων που επιζητούσε η Φινλανδία για να συμμετάσχει στα δάνεια της ευρωζώνης προς την Ελλάδα. Επί της ουσίας υπήρξε μια ρύθμιση με την οποία η Φινλανδία θα λάβει ως εγγύηση ελληνικά κρατικά ομόλογα, πλην όμως θα δανείσει την Ελλάδα με όρους που θα είναι υποδεέστεροι των όρων με τους οποίους θα δανείσουν την Ελλάδα οι άλλες χώρες της ευρωζώνης.

Όπως τόνισε ο κ. Γιουνκέρ, ενώ όλες οι χώρες της ευρωζώνης έχουν το δικαίωμα να δανείσουν την Ελλάδα με τους όρους που ισχύουν για τη Φινλανδία, ουδεμία έδειξε να έλκεται από την ιδέα αυτή. Ο πρόεδρος του Eurogroup εμφανίσθηκε επίσης σχεδόν βέβαιος ότι και η Σλοβακία, η οποία επίσης εμφανίζει πρόβλημα με τον δανεισμό στην Ελλάδα, εν τέλει θα τιμήσει την υπογραφή της.

Σε γενικές γραμμές οι κκ. Γιουνκέρ και Ρεν κατέστησαν σαφές ότι με τα μέτρα που έχει λάβει η ελληνική κυβέρνηση το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας θα κλείσει το 2011 στο αποδεκτό για τις Βρυξέλλες 8,5% του ΑΕΠ και θα συνεχίσει την καθοδική πορεία του το 2012, οπότε η Ελλάδα θα επιτύχει, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, πρωτογενές πλεόνασμα. Σε ότι αφορά το 2013 και το 2014 οι δύο κοινοτικοί ιθύνοντες άφησαν να εννοηθεί ότι ενδεχομένως θα απαιτηθούν πρόσθετα μέτρα. Ελληνικές διπλωματικές πηγές σημείωναν ωστόσο ότι τα όποια μέτρα απαιτηθούν θα είναι περιορισμένα, σε σχέση με τα μέτρα του 2011 και 2012.

Οι Γιουνκέρ και Ρεν σημείωσαν επίσης με έμφαση την ανάγκη επιτάχυνσης των διαρθρωτικών αλλαγών και της διαδικασίας των αποκρατικοποιήσεων στην Ελλάδα. Σε ότι αφορά το ζήτημα της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στο κόστος της αρωγής προς την Ελλάδα (δηλαδή το λεγόμενο PSI) δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο της αυξημένης συμμετοχής των ιδιωτών. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι ίσως οι ιδιώτες (τράπεζες, ταμεία κ.α.) κληθούν να συμφωνήσουν στην αύξηση του ποσοστού «κουρέματος» της αξίας των ομολόγων που κατέχουν, δηλαδή πάνω από το 21%. Και αυτό διότι όπως δήλωσε ο ΖΚ Γιουνκέρ «τα δεδομένα έχουν αλλάξει» από την 21η Ιουλίου, όποτε οι ιδιώτες αποδέχθηκαν την απώλεια της τάξεως του 21%.

Σε ότι αφορά τον ευρωπαϊκό μηχανισμό οικονομικής σταθερότητας (EFSF) οι κκ. Γιουνκέρ και Ρεν τάχθηκαν σαφώς υπέρ της ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας αλλά και της ευελιξίας του. Ειδικότερα ο Ολι Ρεν τόνισε τον ιδιαίτερο ρόλο που καλείται να διαδραματίσει ο EFSF σε μία περίοδο που η Ευρώπη αντιμετωπίζει τρείς μεγάλες κρίσεις: της οικονομικής ανάπτυξης, των κρατικών χρεών και της ανακεφαλαίωσης των τραπεζών.

Εν κατακλείδι από τη σύνοδο της ευρωζώνης που τελείωσε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα το συμπέρασμα που συνάγεται είναι ότι ανεξαρτήτως του ελληνικού ζητήματος οι χώρες μέλη της έχουν ακόμη πολλά προβλήματα να επιλύσουν. Τα περισσότερα από αυτά θα συζητηθούν την Κυριακή στη συνάντηση Σαρκοζί - Μέρκελ. Αν η Γαλλία και η Γερμανία καταφέρουν να συμφωνήσουν τότε θα ανοίξει ο δρόμος για την επίτευξη μιας συνολικής συμφωνίας στη σύνοδο κορυφής της ευρωζώνης που πιθανολογείται για τις 18 Οκτωβρίου.