Είναι νέος, χαρισματικός και σύγχρονος. Αυτοί είναι οι τρεις χαρακτηρισμοί που χρησιμοποιεί ο ανταποκριτής του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων στην Κωνσταντινούπολη για τον ηγέτη των Κούρδων Σελαχατίν Ντεμιρτάς.
Στις χθεσινές βουλευτικές εκλογές το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (ΗDP), του οποίου ηγείται, πραγματοποίησε μια δυναμική είσοδο στην τουρκική πολιτική σκηνή, λαμβάνοντας το ποσοστό-ρεκόρ για φιλοκουρδικό κόμμα 13%, κάτι που, σύμφωνα με τους αναλυτές, συνιστά υποχώρηση για το κόμμα του Ερντογάν, το οποίο έχασε για πρώτη φορά έπειτα από 13 χρόνια την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση και βάζει φρένο στα σχέδια του να γίνει ο απόλυτος «σουλτάνος».
Ο 42χρονος Ντεμιρτάς ο οποίος δηλώνει «άθεος» κέρδισε επίσης και τη μάχη των εντυπώσεων καταφέρνοντας να διατηρήσει την ηρεμία έπειτα από τη φονική βομβιστική επίθεση δύο ημέρες πριν από τις εκλογές κατά τη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης του HDP στο Ντιγιαρμπακίρ, η οποία προκάλεσε τον θάνατο δύο ανθρώπων και εκατοντάδων τραυματιών.
Οπως αναφέρει ο Γάλλος ανταποκριτής ο 42χρονος δικηγόρος είχε δείξει από πέρυσι, κερδίζοντας το 10% στις προεδρικές εκλογές, ότι πρόκειται για μια υπολογίσιμη και σημαντική πολιτική προσωπικότητα η οποία δεν πρέπει να αγνοηθεί.
Κατά τους πολιτικούς αναλυτές, θεμέλιο της επιτυχίας του Ντεμιρτάς που δηλώνει άθεος, έχει στο ενεργητικό του πολλούς αγώνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ στην Τουρκία τον φωνάζουν «ο Κούρδος Ομπάμα», ήταν οι σαφείς αποστάσεις του κόμματος του HDP από το PKK και ο επιτυχής μετασχηματισμός του σε ένα κόμμα που θα εκπροσωπεί τους Κούρδους της χώρας, οι οποίοι αντιστοιχούν στο 20% του πληθυσμού. Το HDP θεωρείται ένα σύγχρονο κόμμα, εντός του κοινωνικού ιστού και της νομιμότητας και ανοιχτό στις γυναίκες, αλλά και σε όλες τις μειονότητες.
Μάχεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σιδερώνει μόνος του τα πουκάμισά του και στην Τουρκία τον φωνάζουν «ο Κούρδος Ομπάμπα»
Η νίκη του αποτελεί ισχυρό μήνυμα και προς το ΡΚΚ, αφού δείχνει ότι είναι καιρός να σκεφτεί το κόμμα αυτό τις εκλογές και να ξεχάσει τα όπλα. «Μόνο με τις κάλπες μπορούμε να σταματήσουμε ή τουλάχιστον να φρενάρουμε τον Ερντογάν», έλεγε στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο Ντεμιρτάς, ο οποίος θα παίξει χωρίς αμφιβολία ενεργό ρόλο στην τουρκική πολιτική σκηνή τα επόμενα χρόνια.
«Εμείς, το κόμμα των καταπιεσμένων της Τουρκίας που θέλουμε τη δικαιοσύνη, την ειρήνη και την ελευθερία, έχουμε καταφέρει μια μεγάλη νίκη σήμερα» δήλωσε αργά την Κυριακή, όταν είχαν «κλειδώσει» τα θεαματικά αποτελέσματα. «Είναι η νίκη των εργαζόμενων, των ανέργων, των χωρικών, της αγροτιάς. Είναι η νίκη της αριστεράς» τόνισε.
Ο Ντεμιρτάς, που διακρίνεται για το χιούμορ του και λέει ότι σιδερώνει ο ίδιος τα πουκάμισά του, έπεισε ότι αποτελεί τον εκπρόσωπο μιας άλλης Τουρκίας, της Τουρκίας των μειονοτήτων, των γυναικών, των ομοφυλόφιλων και των οικολόγων. «Τόσο με την ηλικία του, όσο και με το στιλ του, έχει εκτοπίσει τους άλλους ηγέτες», σχολιάζει ο πανεπιστημιακός Αχμέτ Ινσέλ, σύμφωνα με τον οποίο ο Ντεμιρτάς «ενσαρκώνει σε μεγάλο βαθμό το πνεύμα του Γκεζί», της μεγάλης εξέγερσης δηλαδή που σημειώθηκε την άνοιξη του 2013 στην Κωνσταντινούπολη. «Είμαστε το κόμμα με τις περισσότερες γυναίκες υποψήφιες στις βουλευτικές εκλογές», έλεγε στις συνεντεύξεις του. «Ολες οι μειονότητες έχουν θέση σε μας, είναι ζήτημα αρχής».
Προεκλογική εκστρατεία μονομάχων
Ο ανταποκριτής του AFP στην Κωνσταντινούπολη σχολιάζει ταυτόχρονα πως αυτή η επιτυχία αποτελεί ένα είδος πολιτικής εκδίκησης προς τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος καθ' όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας έβαλλε διαρκώς εναντίον του.
Ο συντηρητικός πρόεδρος της Τουρκίας τον χαρακτήρισε «άπιστο» επειδή ο Ντεμιρτάς έχει προτείνει την κατάργηση από τα υποχρεωτικά μαθήματα στα σχολεία των θρησκευτικών. Υποτιμητικά τον είχε προσφωνήσει «όμορφο αγόρι» ή ακόμα και «ποπ σταρ» επειδή παίζει σάζι, ένα είδος παραδοσιακού κουρδικού μουσικού οργάνου.
Ο «Κούρδος Ομπάμα», όμως, ανταπάντησε ως εξής: «Εμείςμ το HDP, θα μετατρέψουμε το λιοντάρι που υπάρχει στην καρδιά σας σε γατάκι».
Και όπως και ο Αμερικανός πρόεδρος, έτσι και ο Ντεμιρτάς κατά τη διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας επιδόθηκε με προθυμία σε υποδειγματική εκστρατεία από κοινού με την οικογένειά του, τη σύζυγό Μπασάκ, δασκάλα στο επάγγελμα και τις δυο του κόρες, για τις οποίες ετοίμαζε πρωινό παρουσία των τηλεοπτικών καμερών.
«Το πρωινό είναι η μοναδική στιγμή της ημέρας κατά την οποία μπορούμε να περάσουμε εποικοδομητικό χρόνο ο ένας με τον άλλον. Μετά από αυτό, ο καθένας ακολουθεί τον δρόμο του, είτε στο σχολείο είτε στην εργασία του» είχε πει.
Κουρδική ταυτότητα
Γεννημένος το 1973 στο Ελαζίγκ της νοτιοανατολικής Τουρκίας από μια «φτωχή και ευσεβή» σουνιτική οικογένεια, ο Ντεμιρτάς αποτελεί το δεύτερο από τα επτά παιδιά της οικογένειας.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου, ο Ντεμιρτάς απέκτησε πλήρη συνείδηση της κουρδικής του ταυτότητας σε ηλικία 15 ετών, όταν στην κηδεία ενός πολιτικού σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις του Ντιγιαρμπακίρ οκτώ άτομα από ενόπλους που άνοιξαν πυρ αδιακρίτως κατά του πλήθους. «Τότε ήταν η στιγμή που πραγματικά κατανόησα τι σημαίνει να είσαι Κούρδος» έχει δηλώσει σε παλαιότερη συνέντευξή του.
Μεγαλώνοντας, μετακόμισε στην Αγκυρα για να σπουδάσει δικηγόρος, επάγγελμα το οποίο εξάσκησε για μερικά χρόνια επιστρέφοντας στο Ντιγιαρμπακίρ. Εκεί, εργάστηκε ως δικηγόρος υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 2007 μπήκε στην πολιτική.
Ενα από τα αδέλφια του, ο Νουρετίν φυλακίστηκε για έναν χρόνο, ενώ είχε καταδικαστεί σε 22, όταν το 1984 προσχώρησε στους κόλπους του ένοπλου ΡΚΚ. Μετά την αποφυλάκισή του ως αντάρτης του ΡΚΚ ζει στα όρη Καντίλ στο Ιράκ. «Πολεμά στο βόρειο Ιράκ τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, οι οποίοι εξοπλίζονται εν μέρει από τη σημερινή τουρκική κυβέρνηση», λέει ο Ντεμιρτάς κάθε φορά που τον ρωτούν για τον αδελφό του. Οι αδελφές του φορούν μαντήλα.
Οι προκλήσεις
Ο χαρισματικός Ντεμιρτάς, αφού ηρεμήσει από τον πυρετό της επιτυχίας, πρέπει να λάβει υπόψη του τις απαιτήσεις τόσο των ανταρτών του ΡΚΚ που μάχονται στο βόρειο Ιράκ, όσο και του Αμπντουλάχ Οτσαλάν που είναι φυλακισμένος στο Ιμραλί.
Όπως και ο Ερντογάν, ο Ντεμιρτάς έχει το χάρισμα να μιλά τη γλώσσα του καθημερινού πολίτη. Αντίθετα με τον μεγαλομανή πρόεδρο, όμως, εκείνος είναι σεμνός και μοντέρνος. Παντρεμένος με μια δασκάλα, και πατέρας δύο κοριτσιών, αγαπά τη μουσική και συνθέτει ο ίδιος τραγούδια.
Οπως αναφέρουν οι αναλυτές, είναι ένας άνθρωπος που «εισέβαλε» στο πολιτικό τοπίο της Τουρκίας για να μείνει.
