Σκίτσο του Εconomist: Ο Τσίπρας ως ήρωας του Κάφκα [εικόνα]

Από την ανάληψη των καθηκόντων του, τον Ιανούριο, ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε υπόδειγμα αστάθειας και έλλειψης συνοχής. Σε ένα πράγμα, όμως, ήταν συνεπής: ότι τα προβλήματα της Ευρώπης είναι συνολικά. Τώρα, μετά από τέσσερις κουραστικούς μήνες, το αδιέξοδο των διαπραγματεύσεων προβάλει ξανά.

Ο Economist κάνει βιβλιοφιλικές αναφορές για να αναπτύξει το χρονικό της μάχης που έχει δώσει ο Αλέξης Τσίπρας από τη στιγμή που ανέλαβε την πρωθυπουργία. Άλλωστε, και ο Έλληνας πρωθυπουργός πολύ πρόσφατα χρησιμοποίησε τον τίτλο ενός από τα πλέον ονομαστά βιβλία του Έρνεστ Χέιμνγουεϊ («Για ποιον χτυπάει η καμπάνα») για να στείλει μήνυμα στην Ευρώπη. Το βρετανικό οικονομικό περιοδικό αφήνει κατά μέρος τον «Papa» Έρνεστ και κρίνει πως ο κατάλληλος συγγραφέας για την περίπτωση της Ελλάδας είναι ο Φραντς Κάφκα.

Το άρθρο αναφέρει πως η Ελλάδα βρέθηκε εκτός των αγορών και χρειάζεται τα χρήματα για να παραμείνει στη ζωή – και ως αντάλλαγμα πρέπει να εκκινήσει τις μεταρρυθμίσεις που ζητούν οι πιστωτές. «Ο ΣΥΡΙΖΑ εξελέγη με σύνθημα κατά της λιτότητας και άρχισε τις διαπραγματεύσεις με χαμόγελα και ευθυμία. Ο Βαρουφάκης περιόδευσε σε όλη την Ευρώπη για να εξηγήσει στους ομολόγους του ότι είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης να εγκαταλείψουν την αυτοκαταστροφική εμμονή τους με τη λιτότητα. Μόνο που το κλίμα βάρυνε και οι συνομιλίες δεν οδήγησαν πουθενά. Για να ακολουθήσει το τελευταίο μήνυμα του Αλέξη Τσίπρα στη ''Le Monde'' με αναφορά στο βιβλίο του Χέμινγουεϊ ''Για ποιον χτυπάει η καμπάνα''».

Η άβυσσος και ο Κάφκα

Ο αρθρογράφος του Economist σημειώνει πως είναι κατανοητό για τον ηγέτη μιας χώρας που κοιτάζει προς την άβυσσο να βλέπει αποκαλυπτικές εικόνες. Επομένως, αν πρέπει να βρει έναν συγγραφέα ως σημείο αναφοράς, αυτός δεν πρέπει να είναι ο Χέμινγουεϊ, αλλά ο Κάφκα. Ειδικά, στο σημείο όπου οι Έλληνες βρήκαν μπροστά τους τα αδιαπέραστα «όργανα» της ΕΕ, τους μυστηριώδεις νόμους και τη γραφειοκρατία – καταστάσεις που αντιμετώπισε και ο Γιόσεφ Κ. στην περιβόητη «Δίκη». Γράφει μάλιστα, πως ο Ευκλείδης Τσακαλώτος που έχει μαρξιστικό υπόβαθρο, παρομοιάζει την εμμονή των πιστωτών με την αδιαλλαξία των Σοβιετικών επί εποχής ΕΣΣΔ.

H Μεταμόρφωση

Για τους εταίρους της Ευρωζώνης, αντίθετα, η εμπειρία να ασχολούνται με τον Τσίπρα και τον Βαρουφάκη υπενθυμίζει το σοκ στο οποίο παραδόθηκε η οικογένεια του Γκρέγκορ Σάμσα στη «Μεταμόρφωση».

«Με λίγη τύχη, η Ελλάδα μπορεί να αποφύγει αυτή την μοίρα. Στις 3 Ιουνίου, με τα αποθεματικά Ελλάδα να μειώνονται δραματικά, ο κ Τσίπρας πέταξε στις Βρυξέλλες, όπου συνομίλησε με τους τρεις θεσμούς για το πλάνο των μεταρρυθμίσεων. Η συνάντηση έληξε χωρίς συμφωνία, καθώς, σε αντίθετη περίπτωση, θα έπρεπε να επιστρέψει με μια δέσμη επώδυνων μέτρων για τους Έλληνες.

Τι θα φέρει η απόρριψη

Τα σενάρια κάνουν λόγο για πιθανή χρεοκοπία, έλεγχο κεφαλαίων, επιστροφή στη δραχμή, με πολλούς αναλυτές να λένε πως όλα αυτά είναι πλέον διαχειρίσιμα. Κάτι με το οποίο δεν συμφωνεί ο ΟΟΣΑ, αλλά και οι Αμερικανοί που ανησυχούν έντονα για τις επιπτώσεις που θα έχει μια ακραία λύση για την Ελλάδα. Στο μεταξύ, η Μέρκελ και ο Τσίπρας δέχονται έντονη πίεση από τα κόμματά τους – ο καθένας για διαφορετικούς λόγους.

«Με το χρέος να πλησιάζει το 180% του ΑΕΠ και το τρίτο πακέτο στήριξης να είναι κοντά, δεν φαίνεται να υπάρχει πραγματική προοπτική για το οικονομικό μέλλον της Ελλάδας. Τα μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα που απαιτούνται από την Ελλάδα, μαρτυρούν την πνευματική εξάντληση της Ευρωζώνης».

Ζητείται όραμα

Κατά τον Economist, οι Έλληνες πρέπει να επωμιστούν μεγάλο μέρος της ευθύνης για την κατάστασή τους. Η στρατηγική του Τσίπρα είχε πολλά «μπρος-πίσω» και αντί να θρυμματιστεί την εμπιστοσύνη των πιστωτών του, οφείλει να την κερδίσει. Επί του παρόντος, καμία ελληνική κυβέρνηση δεν έχει αποδεχθεί την ανάγκη των μεταρρυθμίσεων. Σε αντίθεση με εκείνες άλλων κρατών που έλαβαν παρόμοια προγράμματα διάσωσης.

Αλλά και οι Ευρωπαίοι δεν είναι άμοιροι ευθυνών, σημειώνει το άρθρο. Υπάρχει ένας ηθικός κίνδυνος και μια δημοκρατική πρόκληση στις αποφάσεις τους. Ένα πρόβλημα είναι η παρουσία του ΔΝΤ που ενδιαφέρεται περισσότερα για τα χρήματα που πρέπει να λάβει, παρά για τα πολιτικά προβλήματα της ΕΕ. Η υπομονή των Ευρωπαίων εξαντλείται – ειδικά των Γερμανών που ζητούν την παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Το άρθρο καταλήγει με νέα αναφορά στον Κάφκα. Συγκεκριμένα αναφέρει: «Οι ιστορίες του Κάφκα, συχνά, ακολουθούν τη δική τους σπείρα λογικής απέναντι στα φρικιαστικά, ακόμη και τραγικά συμπεράσματα. Τα τελευταία κεφάλαια της ιστορίας της Ελλάδας περιμένουν να γραφτούν και ο συγκεκριμένος συγγραφέας είναι απαραίτητος».