Σβήνοντας στον ίλιγγο της ηδονής: Κύματα ανατριχίλας στην Τραβιάτα από τη Λυρική [εικόνες]

Ενα μακρόσυρτο «ωωω» ακούστηκε μόλις σηκώθηκε η αυλαία και αποκαλύφτηκαν τα σκηνικά. Στο πρώτο διάλειμμα, αλαφιασμένοι σχεδόν κοιταζόμασταν μεταξύ μας και προσπαθούσαμε να βρούμε λέξεις που να περιγράφουν σωστά και δίκαια τη μεγαλειώδη ερμηνεία της Μυρτώς Παπαθανασίου. Ερμηνεία που «έσβησε» κάθε Τραβιάτα που είχαμε δει στο παρελθόν. Και που οι ψίθυροι στο φουαγέ του Ολύμπια την εκτόξευαν δίπλα σε ερμηνείες της Μαρίας Κάλλας.

«Να χαρώ, στον ίλιγγό της ηδονής να σβήσω» τραγουδά η Βιολέτα στο έργο του Βέρντι. Η ελευθέρων ηθών γυναίκα που λάμπει σε ένα Παρίσι που ζει στην παραζάλη του συνεχούς γλεντιού, η φθισικιά που ερωτεύεται, παραδίδεται σε έναν άντρα και στη συνέχεια θυσιάζει τον έρωτά της για το δικό του καλό. Για να πεθάνει στα χέρια του. Και η συγκλονιστική, διεθνούς φήμης Ελληνίδα σοπράνο Μυρτώ Παπαθανασίου, με μια φωνή σχεδόν υπερβατική, πέραν του κόσμου τούτου, απέδωσε όλη την έκταση της χαράς, του ιλίγγου, της ηδονής, του σβησίματος, του θανάτου. Πανέμορφη, εκφραστική, την βλέπαμε να τραγουδά, να βάζει τη φωνή της σε αυτή τη συγκλονιστική πανδύσκολη, σχεδόν βασανιστική περιπέτεια του Βέρντι, να ξεπερνά όρια. Ολο και πιο πολύ, όλο και πιο δυνατά.

Αν το πρώτο στοιχείο που κερδίζει αυτομάτως τον θεατή σε αυτό το ανέβασμα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ήταν τα επιβλητικά, εξαιρετικής τέχνης σκηνικά και τα κοστούμια -καθώς με το που ανοίγει η αυλαία βρισκόμαστε μέσα σε ένα αριστοκρατικό σπίτι στο Παρίσι, κατά τη διάρκεια ενός χορού- η φωνή της Μυρτώς Παπαθανασίου είναι αυτή που ορίζει στη συνέχεια το έργο και τη σκηνή, που εξουσιάζει την αίθουσα. Και η στιγμή που βγαίνει στη σκηνή ο βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς και η φωνή του συναντά αυτή της Μυρτώς Παπαθανασίου, νιώθεις πως παρακολουθείς μια ιστορική στιγμή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Και που πάλι ψάχνεις ανεπιτυχώς λέξεις για να την εκφράσεις στη συνέχεια.

Ερμηνευτικά, υποκριτικά, με πλήρη εμβάθυνση στο ρόλο και στην ιστορία, χωρίς τερτίπια, χωρίς εκπτώσεις οι δυο τους μας χάρισαν τις πιο δυνατές στιγμές της παράστασης. Αναρωτιόσουν πως να σταθούν δίπλα τους, οι υπόλοιποι λυρικοί τραγουδιστές που συμμετείχαν. Ολοι τους πολύ καλοί, ακολουθώντας με νεύρο και πλήρη συναίσθηση και σωματική εποπτεία τη σκηνοθεσία, με φωνές εξασκημένες, δομημένες. Δίπλα στο χείμαρρο όμως, αυτή την εξωπραγματική εμπειρία της Παπαθανασίου δύσκολα στεκόσουν σε αυτές της αρετές. Ο Αντώνης Κορωναίος, στο ρόλο του Αφρέντο Ζερμόν, του εραστή της Βιολέτας, στιβαρός, μεστός, υποκριτικά σωστός, ερμηνευτικά συμπαγής, πλάι στη Μυρτώ Παπαθανασίου και τον Δημήτρη Πλατανιά (που ερμήνευε τον πατέρα του, Τζόρτζιο Ζερμόν) ήταν από τις λίγες φορές που νιώσαμε τον Κορωναίο να στέκεται πιο πίσω.

Η χορωδία της Εθνικής Λυρικής μας επιβεβαίωσε πως ζει σημαντικές στιγμές -μετά και την αποκαλυπτική εμφάνισή της στη Φόνισσα του Γιώργου Κουμεντάκη- ενώ ο Ηλίας Βουδούρης στη διεύθυνση της ορχήστρας της Λυρικής, τιθάσευσε ένα έργο θηριώδες και κράτησε τη μουσική παρούσα, διαυγή, νευρώδη. Ακόμα και όταν ήταν η φωνή αυτή που συνέπαιρνε, η ορχήστρα έδινε τη δική της μεθυστική διάσταση στην Τραβιάτα. Οσο για τον Νίκο Πετρόπουλο που είχε τη σκηνοθεσία, και επιμελήθηκε σκηνικά κοστούμια και φωτισμούς, απέδειξε πως είναι ένας μετρ της αισθητικής, της δημιουργίας τοπίων ιδανικών για κάθε όπερα που αναλαμβάνει. Και υπήρξε απίστευτα τυχερός να έχει στη σκηνή του τη Μυρτώ Παπαθανασίου και τον Δημήτρη Πλατανιά. Τυχεροί όσοι βρέθηκαν μέσα στην αίθουσα του Ολύμπια για τις παραστάσεις που ήταν sold out πριν καν την πρεμιέρα.

Ο σπαρακτικός θάνατος της Βιολέτας, το σκοτάδι που έπεσε αμέσως στην αίθουσα, οδήγησαν σε ένα κύμα χειροκροτημάτων, επιφωνημάτων. Ορθιοι επί τουλάχιστον δέκα λεπτά χειροκροτούσαμε, ψελλίζοντας «τι πλάσμα», φωνάζοντας «μπράβο» για την Μυρτώ Παπαναθασίου. Η σοπράνο πέρασε από τα αληθινά δάκρυά της στην τελευταία σκηνή, στην χαρά ενός παιδιού που ρουφούσε την ενέργεια και τον θαυμασμό του κοινού, ευχαριστούσε, υποκλινόταν, γελούσε δυνατά. Για να φύγει λίγο πιο μπροστά από όλους, να σπεύσει στην άκρη της σκηνής για να στείλει τα φιλιά της σε έναν κύριο που είχε βγει στο διάδρομο, είχε φτάσει μπροστά και χειροκροτούσε συγκλονισμένος και συγκινημένος. Ηταν ο πατέρας της. Η υψίφωνος που μας καθήλωσε, έχει γεννηθεί εξάλλου στη Λάρισα όπου και μεγάλωσε και έκανε τις πρώτες της σπουδές στη μουσική. Για να κατακτήσει τα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου, να γίνει αγαπημένη ερμηνεύτρια του Φράνκο Τζεφιρέλι και να επιστρέψει στην Ελλάδα, στην Εθνική Λυρική Σκηνή για μια σειρά απολαυστικών ερμηνειών που ξεκίνησαν από το καλοκαίρι στο Ηρώδειο με το Ντον Τζοβάνι και κορυφώνονται. Επόμενο ραντεβού μαζί της, στο αφιέρωμα της Λυρικής στην Τερέζα Στράτας στις 28 Μαϊου. Μαζί της η σπουδαία Αλεξία Βουλγαρίδου και ο ο τενόρος Άντρου Χάτζι.