Ο Μανώλης Ραλλάκης, πρώην οξυγονοκολλητής, τα τελευταία χρόνια δοκιμάζει τη σημασία του να αγωνίζεται κανείς στο δρόμο για τα δικαιώματά του. Το μότο του είναι «χαμένη μάχη είναι η μάχη που δεν έδωσες». Ο συνταξιούχος εργάτης μετάλλου μιλάει για τη μάχη της ζωής του: τη σύνταξή του.
Κατά τη δημοσιογράφο του Guardian, Έλενα Σμιθ, ο κ. Ραλλάκης ενσαρκώνει τον τυπικό Έλληνα συνταξιούχο. Ένας 75χρονος άνδρας που πλέον κατέχει το πόστο του γενικού γραμματέα της ομοσπονδίας συνταξιούχων της χώρας. Η σύνταξή του μειώθηκε κατά ένα τρίτο λόγω της κρίσης (πλέον στα 1.100 ευρώ). Παρά ταύτα, έπειτα από 37 χρόνια εργασίας σε ένα αθηναϊκό εργοστάσιο, θεωρεί τον εαυτό του τυχερό.
Παραδέχεται πως τα χρήματα που λαμβάνει είναι αρκετά για να καλύψει τις βασικές ανάγκες του, αλλά δεν κρύβει πως αυτό που ζητούν οι συνταξιούχοι δεν είναι να διατηρήσουν τις συντάξεις που έχουν τώρα, αλλά να κερδίσουν πίσω όσα τους έκλεψαν.
Η μαχητικότητα του συγκεκριμένου συνταξιούχου, όπως και άλλων, έρχεται στην επιφάνεια λόγω της επιμονής των δανειστών σε μεταρρυθμίσεις που αφορούν το συνταξιοδοτικό. Όπως αναφέρει το άρθρο, σχεδόν το 45% των συνταξιούχων στην Ελλάδα (περίπου 2,5 εκατομμύρια) ζουν με εισόδημα κάτω των 665 ευρώ το μήνα – δηλαδή, κάτω από το όριο της φτώχειας όπως το έχει ορίσει η ΕΕ.
Η κυβέρνηση μέχρι τώρα παραμένει πίσω από τις κόκκινες γραμμές της και δεν προχωράει σε μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό. Ο Γιάννης Δραγασάκης πρόσφατα δήλωσε πως οι συνταξιούχοι είναι το κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας που εμποδίζει την ελληνική κοινωνία να καταρρεύσει κι αυτό διότι οι ηλικιωμένοι είναι αυτοί που τροφοδοτούν την υπόλοιπη οικογένεια. Από δημογραφικής άποψης, η Ελλάδα βρίσκεται, επίσης, σε έναν φαύλο κύκλο καθώς έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων στην Ευρώπη.
Ο Μανώλης Ραλλάκης
Η ψυχή της αγοράς
Ο κ. Ραλλάκης λέει: «Οι συντάξεις μας είναι η ψυχή που διατηρεί την αγορά ζωντανή. Αν τις αφαιρέσεις θα προκαλέσεις περαιτέρω ζημιά στην αγορά, καθώς ο παππούς δεν θα μπορεί να πάρει ένα χριστουγεννιάτικο δώρο στο εγγόνι του. Ή, αλλιώς, πώς θα κάνει μια επέμβαση αφαίρεσης καταρράκτη στο μάτι του;».
Οι δανειστές, πάλι, διαφωνούν και αντιτείνουν πως οι συντάξεις στην Ελλάδα είναι αρκετά γενναιόδωρες, ενώ το μεγαλύτερο ανάθεμα στη Γερμανία είναι οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις. Λέμε πως λίγοι τομείς αντικατοπτρίζουν τη δυσλειτουργικότητα του ελληνικού δημοσίου, όπου δεν μπορεί να χαλιναγωγήσει τους προϋπολογισμούς του, από το δίκτυο κοινωνικής ασφάλισης που για χρόνια έπεσε θύμα της πολιτικής.
Κατά τον Κέβιν Φέδερστουν του London School of Economics, «είναι ένα πολιτικό τέλμα και είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα. Ωστόσο, το σύστημα δεν θα είναι βιώσιμο, αν δεν ανανεωθεί. Από το 1990, οι διαδοχικές κυβερνήσεις επιδότησαν τα ελλείμματα στα συνταξιοδοτικά ταμεία για πολιτικούς λόγους. Αυτό με τη σειρά του αφαίρεσε κάθε είδους δημοσιονομικής πειθαρχίας από το σύστημα».
Περισσότερα χρήματα
Όπως αναφέρει η Σμιθ, η Ελλάδα δαπανά περισσότερα χρήματα για συντάξεις από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ (κοντά στο 18% της εθνικής δαπάνης. Εξ ου και η βασική διελκυστίνδα ανάμεσα σε Αθήνα και Βερολίνο είναι οι συντάξεις. Το πρόβλημα μεγαλώνει από τη στιγμή που καθημερινά περίπου 60 επιχειρήσεις κλείνουν με αποτέλεσμα η κατάσταση στα ταμεία να γίνεται χειρότερη. Ο υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, Δημήτρης Στρατούλης αποκάλυψε πως 800.000 άτομα έχουν αξιώσει σύνταξη από το ΙΚΑ, από τη στιγμή που ξέσπασε η κρίση.
Κατά τον καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, Πλάτωνα Τήνιο, «το συνταξιοδοτικό σύστημα δίνει μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας σε ένα περιβάλλον που έχει γίνει πολύ ανασφαλές. Λειτουργεί ένας γιγαντιαίος μηχανισμός πρόωρων συνταξιοδοτήσεων που αφαιρεί ανθρώπους από την απασχόληση». Αναφέρεται κυρίως σε γυναίκες μεταξύ 50-55 ετών, ενώ οι προοπτική γι' αυτούς τους συνταξιούχους είναι να ζήσουν τα επόμενα 30 χρόνια της ζωής τους με ελάχιστα χρήμα.
Τα αιτήματα των δανειστών
Υπό την πίεση των δανειστών, η Ελλάδα καλείται με το μαχαίρι στο λαιμό να αυξήσει τα όρια συνταξιοδότησης στα 67 και να μειώσει τις συντάξεις πάνω από τα 700 ευρώ το μήνα. Ακόμη και σήμερα, όμως, υπάρχουν κατηγορίες εργαζόμενων που τελούν υπό ειδικό, προνομιακό καθεστώς. O Guardian αναφέρει τους χορευτές μπαλέτου, τους τραγουδιστές της όπερας, τους κομμωτές, και τους δημοσιογράφους της κρατικής τηλεόρασης. Κατά τον Τήνιο: «Οι δραστικές μεταρρυθμίσεις έχουν επηρεάσει ανθρώπους στα 40 τους που κατά τη γνώμη μου σφαγιάστηκαν».
Ο κ. Ραλλάκης, παραδέχεται πως φοβάται ότι η κυβέρνηση υπό την πίεση των δανειστών μπορεί να πατήσει την κόκκινη γραμμή στο θέμα των συντάξεων. Βλέπει την απελπισία σε πρόσωπα φίλων και συγγενών. «Αυτή δεν είναι η ζωή που προβλεπόταν για εμάς. Οι πόροι μας έχουν λεηλατηθεί, τα νοσοκομεία έχουν κλείσει, δεν υπάρχουν αρκετοί γιατροί. Αν δεν προπληρώσεις δεν μπορείς να έχεις κατάλληλη φροντίδα και κανένας μας δεν έχει χρήματα γι' αυτό.
Τι παράξενο, έξω από το σπίτι του, με μαύρη μπογιά, είναι γραμμένο ένα σύνθημα στον τοίχο: «Κατάθλιψη. Ας την τελειώσουμε. Όλοι στους δρόμους». Η Έλενα Σμιθ αποφαίνεται: «Με κάποιο τρόπο, αυτό το σύνθημα τα λέει όλα».