Η πρόσφατη αποπληρωμή της δόσης προς το ΔΝΤ φαίνεται να απέκλεισε το άμεσο ενδεχόμενο να μπλεχτεί η Ελλάδα με την οικονομική θηλιά που έχει στον λαιμό της.
Και αυτή η μικροπολιτική δεν είναι τυχαία, σύμφωνα με τον αρθρογράφο του Project Syndicate, Ανατόλ Καλέτσκι.
Σημειώνει πως από την αρχή της διακυβέρνησης του, ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίχθηκε στην απειλή της χρεοκοπίας (άρα και στην οικονομική κρίση που θα προκαλούσε στο ευρώ), θεωρώντας πως αυτή θα του παρέχει τη διαπραγματευτική δύναμη για να αντισταθμίσει την έλλειψη οικονομικής και πολιτικής εξουσίας. Μήνες αργότερα, αναφέρει το άρθρο, ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης εξακολουθούν να είναι δεσμευμένοι σε αυτή την άποψη, καίτοι δεν υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για να τους υποστηρίξουν.
Εσφαλμένη παραδοχή
Ο υπολογισμός τους βασίζεται σε μια εσφαλμένη παραδοχή. Οι Τσίπρας και Βαρουφάκης υπέθεταν πως μια ελληνική χρεοκοπία θα αναγκάσει την Ευρώπη να επιλέξει ανάμεσα σε δύο εναλλακτικές: είτε να αποβάλει την Ελλάδα από την Ευρωζώνη, είτε να τις προσφέρει, άνευ όρων, ελάφρυνση του χρέους της. «Μόνο που οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν μια τρίτη επιλογή σε περίπτωση χρεοκοπίας. Αντί να προχωρήσουν σε ένα Grexit, απλώς θα κάτσουν να την βλέπουν να λιμοκτονούν ζητώντας χρήματα και να παρακολουθούν την πολιτική κατάρρευση της κυβέρνησης στο εσωτερικό», αναφέρει ο Καλέτσκι που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη στρατηγική ως πολιορκία.
Η θεωρία των Ευρωπαίων είναι ότι όσο η Ελλάδα θα ξεμένει από χρήματα, τόσο η κυβέρνηση θα βρεθεί στην απελπιστική θέση να μην μπορεί να πληρώσει μισθούς και συντάξεις και να προχωράει σε μέτρα υπό το κράτος της απελπισίας, όπως κάνει ήδη με τα αποθεματικά των δήμων και των κρατικών φορέων. Αν ισχύουν τα δεδομένα για την επάρκεια των ελληνικών χρημάτων (κάτι που δεν είναι ξεκάθαρο), τότε η διαπραγματευτική στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης είναι καταδικασμένη.
Εξαφανίζεται το πρωτογενές πλεόνασμα
Οι Τσίπρας-Βαρουφάκης υπέθεταν πως η απειλή της στάσης πληρωμών, θα έπειθε τους Ευρωπαίους, από τη στιγμή που τα χρήματα αυτά θα έφταναν για να πληρωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις. «Αυτή ήταν μια λογική υπόθεση τον Ιανουάριο. Η κυβέρνηση είχε προϋπολογίσει ένα μεγάλο πρωτογενές πλεόνασμα στο 4%. Αν η Ελλάδα είχε κηρύξει στάση πληρωμών τον Ιανουάριο, όλο το πρωτογενές πλεόνασμα θα πήγαινε (θεωρητικά) στις εσωτερικές υποχρεώσεις της. Βάσει αυτής της λογικής, ο Βαρουφάκης πίστευε πως θα μπορούσε να κάνει μια γενναιόδωρη πρόταση από τους Ευρωπαίους να κατέβει ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 1%. Αν λάμβανε την άρνησή τους, θα απειλούσε σιωπηρώς ότι η Ελλάδα θα σταματήσει να πληρώνει τόκους και να διέθετε το πρωτογενές πλεόνασμα για επιπλέον δημόσιες δαπάνες», αναφέρει το άρθρο.
Το παρόν σενάριο πάσχει ως προς τι θα γίνει αν το πρωτογενές πλεόνασμα, που ήταν το «καλό χαρτί» της Ελλάδας για να ακολουθεί επιθετική στρατηγική, εξαφανιζόταν; Σε αυτή την περίπτωση η απειλή της χρεοκοπίας δεν θα ήταν αξιόπιστη. Δίχως το πρωτογενές πλεόνασμα, ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν θα έκανε πράξη τις προεκλογικές του δεσμεύσεις, αλλά θα προχωρούσε σε περικοπές μισθών, συντάξεων και δημόσιων δαπανών.
Λιγότερο προβληματική
Για τους δανειστές, η ελληνική χρεοκοπία είναι λιγότερο προβληματική από ό,τι είχε αρχικά υποτεθεί. Μπορούν να στηριχθούν στο γεγονός, ότι στην ακραία περίπτωση της χρεοκοπίας, η ελληνική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να «τιμωρήσει» τους πολίτες της με το να μην τους καταβάλει μισθούς και συντάξεις και να μην τιμήσει τις τραπεζικές εγγυήσεις.
Κύπρος και Ντιτρόιτ
«Οι Τσίπρας και Βαρουφάκης θα πρέπει να δουν τις συνέβη πριν από δύο χρόνια στην Κύπρο. Αυτό το παράδειγμα δείχνει πως η ΕΕ είναι πιθανό να αναγκάσει την Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ και να την βάλει σε μια αμερικανικού τύπου πτώχευση, όπως συνέβη στο Ντιτρόιτ. Οι νομικοί και πολιτικοί μηχανισμοί είναι σαφείς για το πώς μπορεί να γίνει αυτό. Από τη στιγμή που η συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρώ είναι μη αναστρέψιμη, αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν το θελήσει η ίδια η χώρα. Είναι και ένα πολιτικό μήνυμα που θέλει να στείλει η ΕΕ προς τους πολίτες. Αν η Ελλάδα χρεοκοπήσει, η ΕΕ θα είναι νομικώς δικαιολογημένη να κρατήσει τη χώρα στο ενιαίο νόμισμα. Ακόμη και αν η Ελλάδα τυπώσει ''νέες δραχμές'' ή IOUs, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα αποφανθεί ότι όλες οι υποχρεώσεις θα πρέπει να πληρωθούν σε ευρώ. Αυτό θα οδηγήσει σε στάση πληρωμών από πλευράς της κυβέρνησης προς όλους.
Έτσι, μια ελληνική χρεοκοπία εντός του ευρώ, θα προκαλέσει μεγαλύτερη λιτότητα στους Έλληνες και σε εκείνο το σημείο η κατάρρευση της κυβέρνησης θα είναι αναπόφευκτη. Αντί για Grexit, θα έχουμε την έξοδο της κυβέρνησης. Από τη στιγμή που ο Τσίπρας θα συνειδητοποιήσει ότι οι κανόνες του παιχνιδιού ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ευρώπη έχουν αλλάξει, θα είναι θέμα χρόνου να συνθηκολογήσει», καταλήγει ο Καλέτσκι.