Transis: Τα ανατριχιαστικά μεταθανάτια αγάλματα που έκαναν θραύση στο Μεσαίωνα [εικόνες]

Αν το να ζητάτε σε έναν καλλιτέχνη να αναπαράγει τη νεκρή, ισχνή και σχεδόν γυμνή εκδοχή του εαυτού σας, ακούγεται ανατριχιαστικό, τότε ευτυχώς που δεν ζείτε στο Μεσαίωνα.

Σύμφωνα με την Κριστίνα Γουέλτς μερικοί πλούσιοι ιδιώτες και οικογένειες στα τέλη του Μεσαίωνα κατέβαλλαν εξωφρενικά ποσά σε γλύπτες για να σκαλίσουν σε μάρμαρο το πτώμα τους.

Τα επιθανάτια αυτά γλυπτά ονομάζονταν transis, από τη Γαλλική λέξη transi. Μάλιστα μερικές φορές οι άνθρωποι, (ή οι οικογένειες των ετοιμοθάνατων) έκαναν transi του εαυτού τους, ενώ ήταν ακόμα ζωντανοί.

Η Γουέλτς, λέκτορας θρησκευτικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Γουίντσεστερ, της Βρετανίας, εξέτασε 41 από αυτά τα γλυπτά, που είναι γνωστά ως transis, στην Αγγλία και την Ουαλία και εξηγεί γιατί οι μεσαιωνικοί ιππότες και οι κληρικοί ήθελαν να σκαλίσουν το μελλοντικό τους πτώμα.

«Τα transis είναι μια ειδική μορφή τέχνης. Ολα τους απεικονίζουν κάποιον πλούσιο. Οι πιο αναγνωρίσιμες μορφές που μελέτησα στη Βρετανία και την Ουαλία περιλαμβάνουν ανώτερους κληρικούς, ιππότες του βασιλείου, πλούσιους εμπόρους και μία γυναίκα. Αυτά τα γλυπτά κοστίζουν, σε σύγχρονους όρους, περίπου το ίδιο με το ακριβότερο σπορ αυτοκίνητο. Ηταν κάτι εξαιρετικά δαπανηρό και δεν το ζητούσαν από το ντόπιο λατομείο.

Τα transis έχουν δύο κύριες μορφές. Ενα αδυνατισμένος σκαλιστό σχήμα γυμνής σαβανωμένης μορφής, με το χέρι τους να κρύβει τα γεννητικά όργανά τους για σεμνότητα και μετά είναι τα transis παιδιών που αποτελούν αναπαράσταση της ανάστασης. Αλλά τα περισσότερα από αυτά είναι απλά σκαλισμένα πτώματα.»

Γιατί όμως κάποιος να θέλει να πληρώσει τόσα χρήματα για να σκαλίσει σε άγαλμα το πτώμα του; Οπως εξηγεί η Γουέλτς, τα transis, που είναι επίσης γνωστά ως «memento mori» δημιουργούνταν με στόχο να μπορούν οι άνθρωποι να προσευχηθούν για τον άνθρωπο που βλέπουν εκεί και πίστευαν ότι υποφέρει στο Καθαρτήριο.

Εκείνη την εποχή, το να είναι κάποιος ευσεβής ήταν πραγματικά σημαντικό. Έτσι, αν ήταν πλούσιοι, έδιναν ελεημοσύνη στους φτωχούς και ως αντάλλαγμα εκείνοι προσεύχονταν για την ψυχή τους.

Οσο το γεγονός ότι τα αγάλματα φαίνονται υπερβολικά ισχνά, σχεδόν ανορεξικά, η Γουέλτς εξηγεί ότι είναι γιατί προσπαθούσαν να δείξουν ότι έχουν πνευματική ταπεινοφροσύνη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου της ιστορίας, οι πλούσιοι άνθρωποι έτρωγαν αρκετά καλά, και ήταν πιο πιθανό να πεθάνουν από ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, παρά από την ανορεξία.