Μέχρι το τέλος Μαΐου η Ελλάδα θα πρέπει να βρει 4 δισ. ευρώ για να πληρώσει τα χρέη της, ενώ παράλληλα θα πρέπει να βρει 1,5 δισ. ευρώ για μισθούς και συντάξεις. Το ερώτημα είναι: τι θα συμβεί αν δεν έχει χρήματα;
Το Bloomberg απαντάει σε όλα τα ερωτήματα που θα μπορούσε να έχει και ο πλέον αδαής περί τα οικονομικά. Από το τι σημαίνει χρεοκοπία και ποιο είναι το χρέος της χώρας, μέχρι το τι επίπτωση θα έχει στις ελληνικές επιχειρήσεις. Μέσα σε 10 ερωτήσεις και αντίστοιχες απαντήσεις, προσπαθεί να λύσει τον ελληνικό γρίφο που ενδέχεται να γίνει ακόμη πιο δύσκολος αν μπει στην εξίσωση και η περίπτωση της χρεοκοπίας.
Τι είναι χρεοκοπία;
Σύμφωνα με το Investopedia.com, είναι η αποτυχία να πληρώσει κάποιος τόκους και κεφάλαιο όταν πρέπει. Όταν ο οφειλέτης δεν είναι σε θέση να τηρήσει τη νομική υποχρέωση της αποπληρωμής ενός χρέους.
Πόσο χρέος έχει η Ελλάδα;
Περίπου 313 δισεκατομμύρια ευρώ – τα περισσότερα από αυτά οφείλονται μετά το 2021. Οι σημαντικές βραχυπρόθεσμες προθεσμίες της Ελλάδας είναι στις 6 και 12 Μαΐου, οπότε πρέπει να πληρώσει στο ΔΝΤ περίπου 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Η μεγάλη κρίση, όμως, θα προκύψει τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, όταν πρέπει να πληρώσει την ΕΚΤ σχεδόν 7 δισεκατομμύρια ευρώ.
Τι θα συμβεί αν δεν πληρωθεί το ΔΝΤ;
Θα αρχίσει να χτυπάει το ρολόι της Ελλάδας. Αφού περάσουν δύο εβδομάδες από την καθυστέρηση, το ΔΝΤ στέλνει μήνυμα στον οφειλέτη για τη σοβαρότητα της μη τήρησης των υποχρεώσεων. Μετά περνάει ένα διάστημα άλλων δύο εβδομάδων και αν πάλι δεν έχει πληρωθεί το χρέος, το ΔΝΤ κηρύσσει τη χώρα εκπρόθεσμη. Αυτό θα προκαλέσει ένα cross-default.
Τι είναι το cross-default;
Αν η Ελλάδα αποτύχει να πληρώσει το ΔΝΤ, τότε οι άλλοι πιστωτές θα δηλώσουν πως υπάρχει στάση πληρωμών έναντι και των δικών τους χρεών. Τότε θα έχουν τη δυνατότητα να απαιτήσουν την άμεση εξόφληση του συνόλου των δανείων τους, μια διαδικασία γνωστή ως «επιτάχυνση». Στη συνέχεια ακολουθούν άλλοι δανειστές – ο καθένας αποφασίζει για τον εαυτό του. Το ελληνικό χρέος διαθέτει μια ποικιλία δομών με διαφορετικούς όρους και προϋποθέσεις και διέπεται κυρίως από το ελληνικό και το αγγλικό δίκαιο.
Τι θα γίνει με τα CDS;
Η εμπορική ένωση που διαχειρίζεται τις συμβάσεις παραγώγων θα πρέπει να λάβει πρώτα ένα αίτημα για να αποφανθεί σχετικά με το εάν επήλθε «πιστωτικό γεγονός», το οποίο μπορεί να προκαλέσει τις συμβάσεις. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν 622 ανοιχτές συμβάσεις που καλύπτουν ένα καθαρό ποσό της τάξης των 592 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι συμβάσεις αυτές καταβλήθηκαν το 2012, μετά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.
Τι θα σημαίνει για τις ελληνικές τράπεζες μια χρεοκοπία;
Θα εξαρτηθεί από τη στάση της ΕΚΤ. Ο Ντράγκι έχει δηλώσει πως θα συνεχίσει να δίνει τον ELA στις ελληνικές τράπεζες όσο οι δανειστές διαθέτουν επαρκή ασφάλεια. Ωστόσο, σε περίπτωση μη πληρωμής προς την ΕΚΤ, αυτή μπορεί να διακόψει την παροχή έκτακτης βοήθειας προς το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Κάτι που θα προκαλούσε πανικό και θα οδηγούσε σε έλεγχο της κίνησης κεφαλαίων.
Πώς θα λειτουργήσουν οι έλεγχοι κεφαλαίων;
Στην Ελλάδα; Όχι πολύ καλά! Σε αντίθεση με την Κύπρο η οποία φέτος βγήκε από αυτό το δεσμευτικό καθεστώς, στην Ελλάδα πολλοί καταθέτες έχουν στείλει τα χρήματά του σε άλλα μέρη.
Τι είναι αυτό το TARGET2 που λένε πολλοί;
Είναι το σύστημα πληρωμής που ορίζει η ΕΚΤ και επιτρέπει την ελεύθερη ροή των ευρώ που δημιουργεί κάθε εθνική τράπεζα των 19 χωρών της Ευρωζώνης. Το 2012, κατά μέσο όρο 1.9 τρισεκατομμύρια ευρώ των συναλλαγών ανά ημέρα, υποβλήθηκαν σε επεξεργασία, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΚΤ. Παρακολουθεί, επίσης, ποιος οφείλει τι και σε ποιον και βάσει αυτού, η Ελλάδα βρέθηκε στο τέλος Μαρτίου με μια τρύπα 96 δισεκατομμυρίων ευρώ προς τους εταίρους της.
Όσο η Ελλάδα παραμένει επισήμως στη ζώνη του ευρώ - ακόμη και αν κυκλοφορήσει παράλληλο νόμισμα – οι υποχρεώσεις της χώρας προς το Target2, θα είναι μια πολιτική ανησυχία, όχι οικονομική.
Ωστόσο, η απώλεια της πρόσβασης στο TARGET2 «θα αποκρυσταλλώσει την ευθύνη και οι άλλες κεντρικές τράπεζες θα έχουν στη συνέχεια απώλειες ανάλογα με το μερίδιο τους στο κεφάλαιο της ΕΚΤ.
Τι γίνεται με τις ελληνικές επιχειρήσεις;
Μια χρεοκοπία της χώρας, μπορεί να προκαλέσει αντίστοιχο πρόβλημα και στις εταιρείες. Τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό, θα μπορούσαν να είναι ένα «δίκαιο παιχνίδι» για τους πιστωτές που θα σπεύσουν να τα αρπάξουν. Οι έλεγχοι κεφαλαίων θα υποχρεώσουν τις ελληνικές εταιρείες να επαναπατρίσουν τα χρήματα που έχουν στο εξωτερικό και να απαγορεύσουν πληρωμές μερισμάτων. Η κυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να εισαγάγει IOUs που θα αντικαθιστούσαν τα ευρώ που λείπουν.
Θα μπορούσε η Ελλάδα να χρεοκοπήσει και να παραμείνει στο ευρώ;
Υπάρχει η άποψη ότι η Ελλάδα είναι δυνατό να βγει από το ευρώ, μόνο εάν εγκαταλείψει την ΕΕ. Κατά άλλους, αρκεί η επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων. Εν ολίγοις, το να αφήσει η Ελλάδα το ευρώ θα είναι μια χρονοβόρα, επώδυνη και βρόμικη διαδικασία. Η πραγματική προθεσμία, σύμφωνα με το Bruegel, είναι ο Ιούνιος οπότε και η Ελλάδα δεν θα μπορεί να βρει άλλα χρήματα στον πάτο του βαρελιού.