Είχε μέγεθος περιστεριού, αλλά τεράστιες φτερούγες σαν της νυχτερίδας. Έζησε λίγο πριν τα πρώτα πουλιά εμφανισθούν και ήταν ένας από τους πιο παράξενους δεινόσαυρους που έχουν ποτέ ανακαλυφθεί.
Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο πλάσμα με την ονομασία «Γι τσι» («Παράξενη φτερούγα» στα κινεζικά), το μοναδικό - και όχι πλήρες- απολίθωμα του οποίου ανακαλύφθηκε τυχαία από έναν αγρότη στην Κίνα. Οι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι πώς ακριβώς πετούσε, αν θα κουνούσε πάνω-κάτω τα φτερά του ή αν θα πετούσε σαν ανεμόπτερο.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή παλαιοντολογίας Σινγκ Σου της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με τα πρακτορεία Ρόιτερς και Γαλλικό και το "New Scientist", δήλωσαν ότι ο «Γι τσι» ζούσε πριν από περίπου 160 εκατομμύρια χρόνια στη διάρκεια της Ιουρασικής περιόδου, γύρω στα δέκα εκατομμύρια χρόνια προτού κάνει την εμφάνισή του το πρώτο γνωστό πουλί, ο Αρχαιοπτέρυξ.
Ο «Γι τσι», που ζύγιζε γύρω στα 380 γραμμάρια και είχε ένα κρανίο μήκους τεσσάρων εκατοστών, θα πρέπει να θεωρηθεί ‘ξάδερφος' των πουλιών. Οι μεμβρανώδεις φτερούγες του θυμίζουν τόσο τα ιπτάμενα ερπετά, τους πτερόσαυρους που ζούσαν την ίδια εποχή, όσο και τις νυχτερίδες που εμφανίσθηκαν τουλάχιστον μετά από 100 εκατομμύρια χρόνια.
O «Γι τσι» ζύγιζε 380 γραμμάρια και πιθανότατα είχε φτερά γύρω από το κεφάλι
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι υπήρξε μια μακρά περίοδος βιολογικών πειραματισμών μεταξύ των δεινοσαύρων, προκειμένου να κατορθώσουν να πετάξουν, έως ότου τελικά μερικοί μικροί δεινόσαυροι με φτερά να εξελιχθούν στα σημερινά πουλιά.
Η ανακάλυψη ενός μικρού δεινοσαύρου με μεγάλες μεμβρανώδεις φτερούγες είναι «πολύ εντυπωσιακή και απρόσμενη. Ο Γι τσι αντικατοπτρίζει τους εξελικτικούς πειραματισμούς σχετικά με το πέταγμα, οι οποίοι λάμβαναν χώρα μεταξύ των δεινοσαύρων που αποτελούσαν τους προδρόμους των πουλιών», όπως είπε ο παλαιοντολόγος Κόργουιν Σάλιβαν του Ινστιτούτου Παλαιοντολογίας Σπονδυλωτών και Παλαιοανθρωπολογίας του Πεκίνου.
Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη σίγουροι για το ακριβές σχήμα που είχαν οι φτερούγες του «Γι τσι», ο οποίος μάλλον ζούσε πάνω στα δέντρα και κυνηγούσε σαύρες, μικρά θηλαστικά και έντομα, ίσως και φρούτα.
«Αυτός ο "τύπος", στην πραγματικότητα, δεν απέχει πολύ από τα πρώτα πουλιά. Είναι σίγουρα ένα παράδειγμα που δείχνει πόσοι πειραματισμοί συνέβαιναν λίγο πριν την εμφάνιση των πουλιών», τόνισε ο Σινγκ Σου.
Άλλοι όμως παλαιοντολόγοι εμφανίσθηκαν πιο επιφυλακτικοί, εκφράζοντας αμφιβολίες κατά πόσο όντως ο «Γι τσι» μπορούσε να πετάξει.
Το απολίθωμα ήταν τόσο καλά διατηρημένο και είναι εμφανείς οι τρίχες που μοιάζουν με φτερά και τα υπολείμματα της μεμβράνης γύρω από τα οστά
Το διάγραμμα παραπάνω δείχνει την φτερούγα του Γι τσι (a) σε σχέση με άλλα φτερωτά τετράποδα (b και c), τις φτερούγες της νυχτερίδας (d), του περιστεριού (e), του πτερόσαυρου (f), και ενός ιαπωνικού ιπτάμενου σκίουρου (g)