Το 2001 μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για το 2015. Πριν από 14 χρόνια ο τότε πρόεδρος της Αργεντινής Αδόλφο Ροντρίγκες Σαά είπε πως η χώρα του αναστέλλει τις πληρωμές του εξωτερικού χρέους του. Τότε, όλοι πήδηξαν από χαρά και φώναζαν εν χορώ «Ar-gen-ti-na». Μετά ήρθε το χάος.
Ο Αργεντινός δημοσιογράφος Ούκι Γκόνι γράφει στους New York Times, όχι μόνο για τα δεινά που πέρασε η χώρα του, αλλά και για την Ελλάδα λέγοντάς της πως δεν πρέπει να ξεχνάει το παράδειγμα της Αργεντινής, καθώς είναι πολύ πιθανό να περάσει τα ίδια αν χρεοκοπήσει.
«Σήμερα, η Ελλάδα με επικεφαλής τον πρόσφατα εκλεγμένο πρωθυπουργό της του λαϊκιστικού αριστερού κόμματος ΣΥΡΙΖΑ, προτίθεται να προβεί σε μια παρόμοια δραστική και μονομερή διακήρυξη ανεξαρτησίας από τους ξένους πιστωτές της και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Υπάρχουν οικονομολόγοι, όπως ο Ρουμπινί, που λένε ότι η Ελλάδα πρέπει να εγκαταλείψει το ευρώ και να ακολουθήσει το παράδειγμα της Αργεντινής», γράφει ο δημοσιογράφος
Το σενάριο Αργεντινής
Ποιο είναι, όμως, το παράδειγμα της Αργεντινής; Ο Γκόνι γράφει ένα κείμενο «καταπέλτη» για όσα ακολούθησαν του μεγάλου πειράματος του Σαά. Την πρώτη ημέρα δέχθηκε τις κολακείες από τον κόσμο που συνέκρινε το πάθος του με εκείνο της Εβίτας Περόν. Όσο για τον Σαά, θέλησε να βάλει τέλος στις πολιτικές του προκατόχου του Κάρλο Μένεμ (κυβέρνησε μετά 1989-1999) που στηρίζοντας στις ιδιωτικοποιήσεις και την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, δίχως κανένα κοινωνικό δίχτυ. «Κάλεσε τους Αργεντινούς να βγάλουν μια επαναστατική κραυγή ανεξαρτησίας από τους όρους που είχαν επιβάλλει οι ξένοι δανειστές. Μόνο που η αίσθηση θριάμβου ήταν βραχύβια. Μια εβδομάδα μετά την ανακοίνωση για στάση πληρωμών, ο Σαά παραιτήθηκε και η Αργεντινή ταλαντεύτηκε στο εφιαλτικό χάος».
Το χάος
Η λέξη «χάος» δεν χρησιμοποιείται ως φιλολογικός όρος, αλλά ως μια πραγματικότητα. Ο Γκόνι γράφει για την οικονομική δραστηριότητα που παρέλυσε, για τα σούπερ μάρκετ και τα φαρμακεία που απέσυραν τα προϊόντα τους και για τη ραγδαία πτώση του πέσος έναντι του δολαρίου. Εν συνεχεία, το δημόσιο σύστημα υγείας κατέρρευσε με αποτέλεσμα να εξαφανιστούν απαραίτητα φάρμακα για καρκινοπαθείς, διαβητικούς και φορείς του AIDS.
Αίφνης, περίπου ο μισός πληθυσμός βρέθηκε κάτω από το όριο της φτώχειας. Η μεσαία τάξη κατακρημνίστηκε και άρχισαν οι διαδηλώσεις στους δρόμους με ανθρώπους να κρατούν άδεια κατσαρόλια. Το τέλος του δράματος δεν είχε τέλος, καθώς η κυβέρνηση προχώρησε δρακόντεια οικονομικά μέτρα για να γλιτώσει από ένα bank run. Περίπου 66 δισεκατομμύρια δολάρια σε καταθέσεις «πάγωσαν» στις τράπεζες. Και φυσικά αυτό οδήγησε σε μάχες μέσα στα καταστήματα των τραπεζών όπου ο κόσμος πήγαινε κατά ομάδες να διαμαρτυρηθεί.
Βεβαίως, οι πλούσιοι Αργεντινοί κατάφεραν να ξεφύγουν από τους κρατικούς περιορισμούς και να στείλουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό, σε αντίθεση με τους απλούς ανθρώπους που έμειναν αβοήθητοι και κατέφυγαν σε ειδικά σούπερ μάρκετ που άρχισαν να δημιουργούνται στην Αργεντινή και να στηρίζονται στις αρχές της ανταλλακτικής οικονομίας.
Η επάνοδος
Ο Γκόνι αναφέρει πως τελικά η Αργεντινή ανέκαμψε το 2004 υπό την προεδρία του Περονιστή, Νέστορ Κίρχνερ που ακολούθησε μια εντελώς άλλη οικονομική λογική. Για να καταλήξει: «Κανείς δεν ξέρει αν η συντριβή της Αργεντινής προκλήθηκε από τη στάση πληρωμών ή από την ανεύθυνη πολιτική του Μένεμ. Ωστόσο, το τίμημα ήταν σκληρό για τη μεσαία τάξη. Υπήρξαν άνθρωποι που πούλησαν τα σπίτια τους σε εξευτελιστικές τιμές για να βρουν χρήματα. Οι Έλληνες θα πρέπει να το συνειδητοποιήσουν καλά ότι αν στηρίξουν την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ σε μια στάση πληρωμών και φύγουν από την Ευρωζώνη, στην αρχή θα ταχθούν με τον Τσίπρα, αλλά την επόμενη ημέρα θα χτυπούν τις κατσαρόλες του σε ένδειξη διαμαρτυρίας».