Ενας αληθινός Ιντιάνα Τζόουνς -Με όπλο ένα μαχαίρι, ανακαλύπτει στη ζούγκλα χαμένες αρχαίες πόλεις [εικόνες]

Φορά χακί στολή, μεγάλο καπέλο και ψηλές μπότες. Είναι ιδρωμένος και κρατά στο χέρι ένα μαχαίρι, με το οποίο ανοίγει το δρόμο μέσα στην πυκνή ζούγκλα. Μοιάζει τόσο πολύ με τον Ιντιάνα Τζόουνς.

Δεν πρόκειται όμως για μία νέα κινηματογραφική περιπέτεια. Ο Ιβάν Σπράιτς δεν είναι επινόηση ενός σεναριογράφου. Είναι εκείνος που στην πραγματική ζωή ψάχνει- και βρίσκει- εξαφανισμένες αρχαίες πόλεις, μέσα στην άγρια ζούγκλα.

Σε μία από αυτές τις περιπέτειές του, κόβοντας κλαδιά και φυτά για να συνεχίσει να περπατάει, βρέθηκε ξαφνικά αντίκρυ στα ερείπια μίας τεράστιας τερατόμορφης πύλης. Κάποτε, ήταν η είσοδος αρχαίας πόλης των Μάγια, η οποία χτίστηκε περίπου στο 700 μ.Χ. και εγκαταλείφθηκε μυστηριωδώς τέσσερις αιώνες αργότερα. Μόλις είχε βρει την εξαφανισμένη πόλη Λαγκουνίτα, που παραμένει η σημαντικότερη ανακάλυψή του.

Παρότι ο κόσμος έχει χαρτογραφηθεί και μετρηθεί με κάθε τρόπο, υπάρχουν ακόμη κάποιοι που εξερευνούν τις ξεχασμένες γωνιές του πλανήτη και βρίσκουν εντυπωσιακά πράγματα. Ενας από αυτούς, κάτι ανάμεσα στον Ιντιάνα Τζόουνς και τον Μαγγελάνο, όπως τον χαρακτηρίζει το CNN στο αφιέρωμα που του έκανε, είναι ο Σλοβένος αρχαιολόγος Ιβάν Σπράιτς.

Εχει περάσει τα περισσότερα από τα 60 χρόνια της ζωής του κάτω από τον ήλιο, σε ανασκαφές, ή ψάχνοντας σε πυκνή ζούγκλα.

«Είναι μία νίκη. Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για προσπάθειες που πήραν καιρό», λέει για τα συναισθήματα που ένιωσε μπροστά στην πύλη της Λαγκουνίτα. «Σε αρκετές περιπτώσεις μας πήρε δύο ή τρεις εβδομάδες, να κόβουμε κλαδιά για να φτάσουμε σε κάποιο σημείο, χωρίς να ξέρουμε τι θα βρούμε. Οταν φτάσαμε εκεί, ήταν σαν μία νίκη. Νιώσαμε ότι τα καταφέραμε. Αν ήταν εύκολο, θα το είχε κάνει ήδη κάποιος άλλος», συμπληρώνει.

Από το 1996, εκείνος και η ομάδα του έχουν ανακαλύψει πάνω από 80 αρχαίες πόλεις των Μάγια στις ζούγκλες του Μεξικού, κάποιων εκ των οποίων δεν γνώριζε καν την ύπαρξη ο σύγχρονος κόσμος.

Πώς μπορεί όμως απλά να εξαφανιστεί μία ολόκληρη πόλη, στην οποία ζούσαν κάποτε χιλιάδες άνθρωποι; Ο Σπράιτς εξηγεί ότι η περιοχή στην οποία υπήρξαν τα ευρήματα έμεινε ανεξερεύνητη γιατί είναι τόσο δύσκολα προσβάσιμη. «Είναι μία προστατευμένη φυσική περιοχή που ποτέ δεν κατοικήθηκε εκτενώς μετά από την κατάρρευση των Μάγια, τα τελευταία χίλια χρόνια».

Το γιατί εγκαταλείφθηκαν τόσοι οικισμοί, πολύ πριν από την άφιξη των Ισπανών κατακτητών, παραμένει ένα μυστήριο στο οποίο μπορεί να δώσουν απάντηση αυτές οι πόλεις που εντοπίζει ο Σπράιτς.

«Το 90% των οικισμών στις κεντρικές και νότιες πεδινές περιοχές της χερσονήσου Γιουκατάν εγκαταλείφθηκαν μέσα σε 200 χρόνια. Μέχρι το 1000 μ.Χ., πρακτικά σχεδόν εγκαταλείφθηκαν όλοι. Αυτό έγινε πριν έρθουν οι Ισπανοί. Δεν συνέβη όμως στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου και τα υψίπεδα της Γουατεμάλας, όπου δεν υπήρξε διάσπαση μέχρι την άφιξη των Ισπανών», εξηγεί.

Τι προκάλεσε λοιπόν αυτή τη μαζική εκκένωση; «Κανείς δεν γνωρίζει την ακριβή αλληλουχία των γεγονότων, αλλά σίγουρα ήταν ένας συνδυασμός ξηρασιών, αλλαγής κλίματος και υπερπληθυσμού, αλλά ίσως συνέβησαν κι άλλα: καταστροφικές επιδρομές και πόλεμοι ανάμεσα στις πόλεις των Μάγια, που μοιάζει με τη συνεχείς μάχες ανάμεσα στις πόλεις- κράτη της αρχαίας Ελλάδας».

Στο τέλος, όπως λέει ο Σπράιτς, οι πόλεμοι εντάθηκαν με καταστροφικές συνέπειες, γιατί αν μία πόλη- κράτος εξαφανιζόταν, αυτό είχε πολλαπλές επιπτώσεις στα εμπορικά δίκτυα.

Για περισσότερες απαντήσεις, θα χρειαστούν εκτενείς και χρονοβόρες έρευνες στο κάθε σημείο, το αντίθετο από αυτό που αρέσκεται να κάνει ο Σπράιτς. Η ομάδα του θα χαρτογραφήσει αυτό που εμφανίζεται ως το κέντρο του οικισμού, αλλά θα αφήσουν την έρευνα και την ανασκαφή σε άλλους.

Η αδρεναλίνη από το κυνήγι του θησαυρού είναι το κίνητρο του Σπράιτς. «Εμείς κάνουμε το πρώτο βήμα στο άγνωστο», λέει. Και μπορεί ο σύγχρονος άνθρωπος να έχει μάθει να βρίσκει τις απαντήσεις με τη βοήθεια της τεχνολογίας, αλλά στο δικό του πεδίο κάτι άλλο έχει μεγαλύτερη σημασία. «Στη ζούγκλα, μπορούμε να επιβιώσουμε χωρίς υπολογιστές, αλλά όχι χωρίς μαχαίρια», λέει.