Με τις διαπραγματεύσεις να παραπαίουν, την ένταση της ρητορικής να αυξάνεται και το χρονοδιάγραμμα πληρωμών να είναι τρομακτικά πιεστικό, η ανησυχία για τις διαφωνίες της Ελλάδας αυξάνεται και υπάρχει η αίσθηση πως η τωρινή κατάσταση κρίσης δεν είναι μια ακόμη πράξη στο ελληνικό δράμα.
Ο γνωστός οικονομολόγος Μοχάμεντ Ελ Εριάν καταγράφει στο Bloomberg View τους 11 λόγους που κάνουν την παρούσα φάση πολύ πιο επικίνδυνη για την Ελλάδα, σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη έχει βιώσει στο παρελθόν. Όπως αναφέρει, η ανησυχία περιλαμβάνει ένα άθλιο σύνολο περιστάσεων που μπορούν να σχηματίσουν μια αναπόφευκτη πραγματικότητα. Ήτοι: να εξέλθει η Ελλάδα από το ευρώ, είτε μέσω συνειδητής απόφασης, είτε μέσω ατυχήματος.
Οι 11 λόγοι, κατά τον Ελ Εριάν, είναι οι εξής:
1. Τα χρήματα αυτή τη φορά τελειώνουν. Αν η Ελλάδα κηρύξει στάση πληρωμών και δεν καταβάλει τη δόση προς το ΔΝΤ, τότε αυτομάτως κάνει το σενάριο του Grexit πιο πιθανό.
2. Ακόμη και μερικοί από τους δομικούς κατόχους του ελληνικού χρέους, όπως οι ξένες θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών, προσπαθούν να διώξουν από πάνω τους το βάρος. Εν τω μεταξύ, οι αποσύρσεις των τραπεζικών καταθέσεων είναι πιθανόν να επιταχυνθούν, ενώ ήδη μεγάλα ποσά έχουν εγκαταλείψει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
3. Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι αναζητείται οξυγόνο από μια οικονομία που δοκιμάζεται. Πλέον στηρίζεται άμεσα από τον ΕLA, με την ΕΚΤ να λέει σε όλους τους τόνους πως αυτά τα χρήματα δεν προορίζονται για να καλύψουν τα κενά που δημιουργούνται σε άλλους τομείς.
4. Η λύση περιλαμβάνει τέσσερις κύριες συνιστώσες: Τις πολιτικές μεταρρυθμίσεων της Ελλάδας, την άμεση χρηματοδότηση από τους πιστωτές, την πρόσθετη μείωση του χρέους και τη χαλάρωση ορισμένων απαιτήσεων για αυστηρότερη δημοσιονομική πειθαρχία. Οι όροι αυτοί θα πρέπει να εφαρμοστούν ταυτόχρονα και θα πρέπει να συνοδεύονται από στενή συνεργασία και συνεχείς εποικοδομητικές διαβουλεύσεις μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης, των εταίρων της, των περιφερειακών οργάνων και του ΔΝΤ. Αυτή τη στιγμή, τέτοιου είδους συνεργασία δεν υφίσταται.
5. Περισσότερο από ποτέ, τώρα η μικροπολιτική συσκοτίζει την οικονομική και χρηματοδοτική πραγματικότητα. Τα «τυφλά σημεία», οι ηθικές αιτιάσεις και οι δογματισμοί παίζουν, πλέον, μεγαλύτερο ρόλο, ενώ η επίρριψη ευθυνών ανάμεσα στις δύο πλευρές έχει υπονομεύσει τις διαπραγματεύσεις.
6. Ακόμη και αν η οικονομική λογική της Ελλάδας είναι σωστή, ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρεται δημόσια δεν της έχει προσφέρει την υποστήριξη από χώρες όπως η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία. Αναλώνεται σε δημόσιες πόζες, ατυχείς διαπραγματευτικές τακτικές και αδιαλλαξία.
7. Η αδιάλλακτη στάση της Ευρώπης αντανακλά κάτι περισσότερο από μια απλή αποδοκιμασία του τρόπου με τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση διαχειρίζεται τις διαπραγματεύσεις. Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι καλύτερα οχυρωμένη σε σχέση με το 2010 και το 2012. Υπάρχει καλύτερη «μόνωση» για τις ασθενείς χώρες και για τους κινδύνους μετάδοσης. Οι αγορές, επίσης, δεν ανησυχούν όπως παλιά, καθώς κατέχουν μικρό μέρος του ελληνικού χρέους, ενώ και η ΕΚΤ έχει δημιουργήσει έναν κατάλληλο αμυντικό μηχανισμό.
8. Το ότι τα πράγματα είναι σε καλύτερη συνθήκη σε σχέση με το παρελθόν δεν σημαίνει ότι είναι απόλυτα ασφαλή. Η εύθραυστη ανάπτυξη στην Ευρώπη θα δεχθεί πλήγμα από μια ακραία κατάσταση στην Ελλάδα. Ορισμένα ιδρύματα θα αντιμετωπίσουν οικονομικές πιέσεις, ούτε μπορεί κανείς να προβλέψει με ακρίβεια τις περιφερειακές επιπτώσεις ενός Grexit ή Graccident, δεδομένου πως αυτά τα δεδομένα δεν είχαν προβλεφθεί κατά τον σχεδιασμό της Ευρωζώνης.
9. Τα ποσοστά αυτή τη στιγμή είναι: 45% να υπάρξει ένας «ακατάστατος συμβιβασμός» της τελευταίας στιγμής, 10% να έχουμε μια ουσιαστική πολιτική επανάσταση και 45% μια έξοδος από ατύχημα, καθώς τα πράγματα θα ξεφύγουν από τον έλεγχο. Σύμφωνα με την τρίτη εκδοχή, αν η Ελλάδα αθετήσει κάποιες πληρωμές, τότε θα επιβληθεί έλεγχος κεφαλαίων και θα αναγκάσει την Ελλάδα να βγει εκτός ευρώ.
10. Οι αισιόδοξοι θα προβάλουν το 45% της συμφωνίας και του συμβιβασμού, έτσι ώστε να αποφευχθεί το χάος την 11η ώρα (ή, για να είμαστε ακριβείς, πέντε λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα). Οι ρεαλιστές θα υπενθυμίσουν πως υπάρχουν 90% πιθανότητες να μην επιτευχθεί αποφασιστική πρόοδος. Άρα, η Ελλάδα και οι εταίροι της θα δοκιμάζουν μια εντατικοποίηση από επαναλαμβανόμενες εντάσεις και πολιτικά αδιέξοδα. Είτε άμεσα, είτε καθ' οδόν.
11. Πολλά θα μπορούσαν να αλλάξουν και να χαραχθεί μια οραματική πολιτική και από τις δύο πλευρές στο άμεσο μέλλον, έτσι ώστε να οικοδομηθούν τα πρώτα βήματα αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Η πρόκληση γι' αυτό το ενδεχόμενο είναι ότι εξαντλείται ο χρόνος για να γίνουν όλα αυτά.