Η ΕΕ με απόφασή της δικαιώνει οριστικά την Αλουμίνιον της Ελλάδος για την τιμή του ρεύματος και υπογραμμίζει τη μονοπωλιακή συμπεριφορά της ΔΕΗ.
Η ΔΕΗ, η δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού και ο μεγαλύτερος παραγωγός και προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, για πολλοστή φορά αποδείχθηκε ότι δεν ακολουθεί τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέρριψε μια ακόμη προσφυγή της ΔΕΗ κατά της απόφασης της Διαιτησίας για την τιμή ρεύματος της Αλουμίνιον της Ελλάδος. Μιας διαδικασία στην οποία όπως αναφέρει και η Επιτροπή η ΔΕΗ προσήλθε οικειοθελώς και συμφώνησε στις παραμέτρους που τέθηκαν.
Υπενθυμίζεται ότι η ΔΕΗ και η ΑτΕ δεν έχουν συμφωνήσει για την τιμή προμήθεια ρεύματος από το 2006 και γι αυτό είχαν αποφασίσει να απευθυνθούν από κοινού στην μόνιμη διαιτησία της ΡΑΕ. Το 2013 η διαιτησία αποφάσισε ότι η ΔΕΗ είναι υποχρεωμένη να προμηθεύει σε συγκεκριμένη τιμή ρεύματος την ΑτΕ, δεδομένου μάλιστα ότι η δεύτερη αντιπροσωπεύει το 40% της κατανάλωσης ρεύματος στην υψηλή τάση. Ωστόσο η ΔΕΗ διαφώνησε με την απόφαση και προσέφυγε στα ευρωπαϊκά όργανα, ισχυριζόμενη ότι η τιμή ήταν πολύ χαμηλή και κάτω του κόστους της, έδινε στην ΑτΕ αθέμιτο πλεονέκτημα και συνιστούσε κρατική ενίσχυση. Τότε, τα ευρωπαϊκά όργανα αποφάσισαν να βάλουν στο αρχείο την υπόθεση, καθώς κάτι τέτοιο δεν ίσχυε, αλλά η ΔΕΗ και πάλι δεν το δέχτηκε και έκανε εκ νέου προσφυγή ανώνυμα αρχικά.
Σήμερα, λοιπόν, βρίσκεται στη δύσκολη θέση να έχει πάλι απορριφθεί η προσφυγή της και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απορρίπτει όλους τους ισχυρισμούς της βάζοντας τελεία και παύλα για το ποια τιμή θα πρέπει να πληρώνει η Αλουμίνιον αλλά και για το ποια θα πρέπει να είναι η στάση της ΔΕΗ από εδώ και πέρα.
Μάλιστα, η Επιτροπή κάνει μια σειρά από επισημάνσεις προς τη ΔΕΗ, αναφέροντας ότι η τιμολόγηση της διαιτησίας γίνεται με βάση τα μοναδικά χαρακτηριστικά του πελάτη, της αγοράς ενέργειας και του προμηθευτή κι ότι η τιμή της διαιτησίας που κυμαίνεται στα 44 €/ΜWh σε καμία περίπτωση δεν είναι χαμηλότερη από την Ευρώπη που ο μέσος όρος είναι περίπου 31€/ΜWh.
Άρα αφήνει τη ΔΕΗ έκθετη, γιατί ενώ η ίδια ισχυρίζεται ότι νοθεύεται ο ανταγωνισμός και γι αυτό έκανε την προσφυγή, μετά και την απόφαση, αποδεικνύεται ότι η ίδια είναι που τον νοθεύει με τις δικές τις τακτικές. Επίσης όπως σημειώνει η Επιτροπή η ΔΕΗ κατέχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά και μοναδικό προμηθευτή για την Υψηλή Τάση και ειδικά για την Αλουμίνιον που έχει ένα μοναδικό προφίλ.
Ιστορικό
Το capital.gr αναφέρει ως προς το ιστορικό της υπόθεσης ότι το τιμολόγιο με το οποίο προμηθευόταν ρεύμα η Αλουμίνιον από το 1960 έληξε το 2006 και έκτοτε δεν έχει υπάρξει συμφωνία για ένα νέο τιμολόγιο προμήθειας. Στις συζητήσεις που έγιναν μεταξύ των δύο πλευρών, το 2010 έφτασαν πολύ κοντά σε συμφωνία ωστόσο το σχέδιο σύμβασης προμήθειας δεν υπεγράφη ποτέ. Έτσι το 2011 αποφασίστηκε η παραπομπή της αντιδικίας στη μόνιμη διαιτησία της ΡΑΕ.
Μονοπώλιο – Μονοψώνιο versus Μεγαλύτερου Καταναλωτή
Η Επιτροπή στην απόφασή της, επισημαίνει το ιδιαίτερο προφίλ τόσο της Αλουμίνιον όσο και της ΔΕΗ. Αφενός αναφέρεται χαρακτηριστικά η Αλουμίνιον αποτελεί μακράν το μεγαλύτερο καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα με κατανάλωση που υπερβαίνει το 5% της συνολικής κατανάλωσης στη χώρα. Την ίδια στιγμή επισημαίνεται ότι η καταγγέλλουσα (ΔΕΗ) διαθέτει μερίδιο αγοράς της τάξης του 98 – 99% ως προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας και κατέχει περίπου το 70% των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Στο πλαίσιο αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού κάνει 6 επισημάνσεις για το χαρακτήρα της σχέσης πελάτη προμηθευτή αλλά και τις συνθήκες στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού. Ειδικότερα η DGComp υπογραμμίζει ότι:
1) Η ΔΕΗ αποτελεί το μοναδικό δυνατό προμηθευτή στην Ελλάδα για πελάτες υψηλής τάσης όπως η Αλουμίνιον. Στο επίπεδο της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας η ΔΕΗ κατέχει όλους τους λιγνιτικούς και υδροηλεκτρικούς σταθμούς στην Ελλάδα που αποτελούν και τη φθηνότερη μέθοδο ηλεκτροπαραγωγής. Η ΔΕΗ έχει στην ιδιοκτησία της το 70% του συνόλου των σταθμών παραγωγής στην Ελλάδα ενώ οι ανταγωνιστές της λειτουργούν μόνο ακριβούς και σχετικά νέους σταθμούς φυσικού αερίου, των οποίων το επενδυτικό κόστος δεν έχει ακόμη αποσβεστεί ενώ το επενδυτικό κόστος των παλαιότερων λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών και φυσικού αερίου είχε αποσβεστεί σε γενικές γραμμές. Δηλαδή στο επίπεδο προμήθειας ηλεκτρικής ενέργεια η καταγγέλλουσα διέθετε ουσιαστικά μονοψώνιο έναντι των άλλων παραγωγών) και μονοπώλιο (έναντι των πελατών )
2) Παράλληλα οι εισαγωγές δεν αποτελούν αξιόπιστη εναλλακτική επιλογή για πελάτες όπως η Αλουμίνιον διότι η Αλουμίνιον χρειάζεται σταθερή προμήθεια ηλεκτρικής ενέργεια σε μακροπρόθεσμη βάση, η οποία δε θα μπορούσε να παρασχεθεί μέσω των περιορισμένων εισαγωγών και διασυνδέσεων που είναι διαθέσιμες στην Ελλάδα.
3) Επομένως πελάτες ΥΤ όπως η Αλουμίνιον φαίνεται ότι ήταν εντελώς εξαρτημένοι από την καταγγέλλουσα για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας γεγονός το οποίο δυσχέραινε τη διεξαγωγή αληθινά ουσιαστικών διαπραγματεύσεων σχετικά με τους εφαρμοστέους όρους τιμολόγησης.
4) Η επίλυση της αντιδικίας κατέστη ακόμη δυσχερέστερη εξαιτίας του γεγονότος ότι η Αλουμίνιον αποτελεί μοναδικό πελάτη στην ελληνική αγορά υπό την έννοια ότι αποτελεί μακράν το μεγαλύτερο καταναλωτή στην Ελλάδα. Η κατανάλωσή της υπερβαίνει το 5% της συνολικής κατανάλωσης και αντιστοιχεί στο 40% της κατανάλωσης πελατών ΥΤ.
5) Η δεσπόζουσα θέση της καταγγέλλουσας στην παραγωγή και προμήθεια σε συνδυασμό με τα μοναδικά χαρακτηριστικά της Αλουμίνιον ως πελάτη δυσχέραινε ιδιαίτερα τη συγκριτική αξιολόγηση για την εξεύρεση κατάλληλης αγοραίας τιμής.
6) Η ΔΕΗ υιοθέτησε ενεργό ρόλο στην αντιδικία της με την Αλουμίνιον επιδιώκοντας να καθορίσει το τιμολόγιο ηλεκτρισμού στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο και να διεκδικήσει τυχόν πληρωμές από την Αλουμίνιον.
Απόφαση για διαιτησία
Η Επιτροπή αξιολόγησε στην απόφασή της και κατά πόσο ένας ιδιώτης επενδυτής της αγοράς ευρισκόμενος σε παρόμοια κατάσταση με τη ΔΕΗ θα ενεργούσε κατά τον ίδιο τρόπο όπως η ΔΕΗ στην υπόθεση της διαιτησίας.
Και η Επιτροπή απεφάνθη ότι:
1) Ορθά έπραξε η ΔΕΗ και αποδέχθηκε να προσφύγει στη διαιτησία, κάτι που θα συμφωνούσε να πράξει ένας συνετός ιδιώτης επενδυτής της αγοράς στη θέση της ΔΕΗ προκειμένου να επιτύχει την έγκαιρη διευθέτηση της μακροχρόνιας αντιδικίας και την ανάκτηση μέρους των εκκρεμών οφειλών.
2) Το ίδιο ισχύει και για τη διαδικασία που συμφωνήθηκε αλλά και για το συνυποσχετικό που υπεγράφη. Η ΕΕ επισημαίνει ότι ένας συνετός ιδιώτης επενδυτής της αγοράς θα προχωρούσε σε συνυποσχετικό διαιτησίας παρόμοιο με αυτό που υπεγράφει το οποίο διατύπωνε σαφείς και αντικειμενικές παραμέτρους που έπρεπε να ακολουθηθούν από τους ειδικούς στον τομέα διαιτητές.
Τιμολόγιο
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η απόφαση ως προς το τελικό τιμολόγιο που καθορίστηκε από τη διαιτησία και το οποίο χαρακτηρίζεται ως σύμφωνο με τους όρους της αγοράς. «Το καθαρό τιμολόγιο των 36,6 ευρώ το οποίο καταλήγει να φτάνει στα 44 ευρώ περιλαμβανομένων των υποχρεωτικών χρεώσεων είναι υψηλότερο από το μέσο όρο των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας για μεταλλουργικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη το οποίο το 2013 ανερχόταν σε 41 δολάρια ΗΠΑ ήτοι 30,87 ευρώ ανά μεγαβατώρα σύμφωνα με τις τότε συναλλαγματικές ισοτιμίες, σημειώνει η απόφαση, με την Επιτροπή να καταλήγει ότι «το μέτρο δε συνιστά κρατική ενίσχυση». Πρόκειται για την οριστική άποψη της Επιτροπής για το θέμα, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, γεγονός που εκλαμβάνεται και ως έμμεση παρότρυνση να μπει ένα τέλος στη χρόνια αυτή διελκυστίνδα η οποία έχει προσλάβει για ορισμένες πλευρές διαστάσεις προσωπικής βεντέτας…