Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ, στις 25 Ιανουαρίου, αναδείχθηκε νικητής των εκλογών, η δημόσια τηλεόραση της Γερμανίας διέκοψε το δημοφιλές αστυνομικό σίριαλ που πρόβαλε για να ανακοινώσει το αποτέλεσμα. Από εκείνη την ημέρα τα ΜΜΕ της χώρας έστελναν συνεχείς ανταποκρίσεις από την Αθήνα.
Τι συνέβη μέσα σε λίγους μήνες και οικοδομήθηκε ένα κλίμα που φέρει όλα τα χαρακτηριστικά της καχυποψίας, της ίντριγκας, του παρασκηνίου – όλα αυτά μαζί με μια έντονη χροιά ιδεοληψίας και από τις δύο πλευρές; Η δημοσιογράφος των New York Times Άλισον Σμέιλ γράφει από το Βερολίνο.
Η πρώτη αλλαγή στις απόψεις των Γερμανών σημειώθηκε στα χρόνια της κρίσης, οπότε και ο παραδοσιακός θαυμασμός τους για την αρχαία Ελλάδα -απότοκη της κληρονομιάς του Γκαίτε- μετατράπηκε σε σκληρό ρεαλισμό για τα χρήματα που θα έπρεπε να δώσουν για να σωθεί η χώρα και να παραμείνει στο ευρώ.
Συνεχής εκνευρισμός
«Στο Βερολίνο, οι δημοσιογράφοι και οι πολιτικοί καθημερινά βιώνουν έντονο εκνευρισμό λόγω της απροθυμίας της Αθήνας να κρατήσει τις συμφωνίες της με τους διεθνείς δανειστές, με αποτέλεσμα η χώρα να κινδυνεύει να βγει από το ευρώ μέσω ατυχήματος. Οι λιγότεροι σοβαροί ασχολούνται με το πότε ο Τσίπρας θα φορέσει γραβάτα, ενώ άλλοι δείχνουν γραφήματα του ελληνικού χρέους που προκαλούν πανικό», αναφέρει η δημοσιογράφος.
Και συνεχίζει: «Εδώ και εβδομάδες ο Σόιμπλε και ο Βαρουφάκης έφτασαν να πυγμαχούν καθημερινά. Ωστόσο, όταν η Μέρκελ κάλεσε τον Τσίπρα στο Βερολίνο, έγινε δεκτός με μεγάλες τιμές. Μόνο που οι καλές σχέσεις δεν κράτησαν πολύ. Το ταξίδι του Τσίπρα στη Μόσχα και η απαίτηση για αποζημιώσεις από τη ναζιστική κατοχή άλλαξαν ξανά το κλίμα. Το επιχείρημα για τις αποζημιώσεις έχει αντέξει για δεκαετίες. Η κυβέρνηση της Μέρκελ επιμένει πως το θέμα έχει κλείσει, αναγνωρίζοντας την ''ηθική ευθύνη'' της Γερμανίας για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από τους ναζί».
Ακόμη και ο Γκάμπριελ
Τη στιγμή, δε, που αρκετά πολιτικά στελέχη στη Γερμανία τάσσονται πλέον ανοιχτά υπέρ των αποζημιώσεων, αίσθηση προκάλεσε η άποψη του Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, που είπε πως «ειλικρινά, θεωρώ πως είναι ηλίθιο. Οι Έλληνες δείχνουν να ενδιαφέρονται να αλλάξουν πολιτική, αλλά αυτό δεν γίνεται με τις αποζημιώσεις από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο».
Παράλληλα, η πρόσφατη επίσκεψη Τσίπρα στη Μόσχα δημιουργεί νέα δεδομένα στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες. Ο Έλμαρ Μπροκ του κόμματος της Μέρκελ αναφέρει πως «ήταν η απειλητική χειρονομία», ενώ ο Μάρτιν Σουλτς προειδοποίησε την Ελλάδα «να μην επιδιώξει αλληλεγγύη από τη Μόσχα».
Από τη μεριά του, όμως, ο Γερμανός οικονομολόγος Γενς Μπάστιαν ζητάει αυτοσυγκράτηση: «Είμαι έκπληκτος και απογοητευμένος από τον γερμανικό Τύπο. Πρέπει να χαμηλώσουν οι τόνοι και να μη γινόμαστε υστερικοί. Το ίδιο ισχύει και για τα ελληνικά ΜΜΕ».
Τα δύο λάθη
Κατά τον Μπάστιαν, η ελληνική κυβέρνηση έχει υποπέσει σε δύο λάθη που επιτείνουν την ένταση. Πρώτον, έλαβε εντολή όχι για να αλλάξει την Ευρώπη, αλλά την Ελλάδα. Δεύτερον, δεν γίνεται να ακολουθεί μια συγκρουσιακή προσέγγιση προς τη Γερμανία, καθώς είναι η χώρα που έχει δώσει τα περισσότερα χρήματα για το πακέτο διάσωσης. Άρα, θα πρέπει να την έχει στο πλευρό της και όχι απέναντι.
Για την 67χρονη συνταξιούχο κοινωνική λειτουργό Πηγή Μουρμούρη, που ζει εδώ και 40 χρόνια στο Βερολίνο, η κατάσταση έχει ξεφύγει και η ίδια νιώθει αγανάκτηση: «Αισθάνθηκα άσχημα γιατί έπρεπε να δικαιολογήσω τον εαυτό μου και αυτό δεν είναι καλό συναίσθημα. Όμως, από την άλλη, δεν είναι εύκολο να ξεχάσεις την αλαζονεία και την ''ανωτερότητα'' των γερμανικών ΜΜΕ. Πριν από λίγο καιρό πήγαμε σε ένα καρναβάλι και ο οικοδεσπότης μάς αγνόησε επιδεικτικά όταν έμαθε πως είμαστε Έλληνες. Όλο αυτό δεν προωθεί την ευρωπαϊκή ενότητα. Αντί το ευρώ να μας ενώσει, ο ένας τα βάζει με τον άλλον».