Το think tank «Carnegie Europe», μέσω της επικεφαλής Τζούνι Ντέμπσεϊ, έθεσε το πλέον ακανθώδες ερώτημα των ημερών: «Μήπως ήρθε η ώρα να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ;».
Ανάμεσα σε αυτούς που κλήθηκαν να απαντήσουν ήταν και δύο «μάχιμοι» δημοσιογράφοι. Ο Πίτερ Σπίγκελ των Financial Times και ο Ίαν Τρέινορ του Guardian.
Το τελευταίο διάστημα, ο Πίτερ Σπίγκελ έχει γίνει αρκετά γνωστός και στην Ελλάδα με τα συνεχόμενα αποκαλυπτικά ρεπορτάζ του από τις Βρυξέλλες, αποκαλύπτοντας σειρά παρασκηνίων στα Eurogroup. Η απάντησή του περιλαμβάνει και μια σειρά αξιοπρόσεκτων αποκαλύψεων για το τι του λένε οι αξιωματούχοι της ΕΕ για την πιθανότητα ενός Grexit.
Λέει συγκεκριμένα: «Οι περισσότεροι αξιωματούχοι της ευρωζώνης με τους οποίους μιλάω, λένε ότι μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν είναι σε καμία περίπτωση η προτιμώμενη επιλογή πολιτικής τους. Αλλά αυτό που είναι σαφές σε εμένα είναι ότι οι συμπεριφορές τους έχουν αλλάξει από τα μέσα του 2012, την τελευταία φορά που η ΕΕ αντιμετώπισε την πιθανότητα ενός Grexit.
Οι σχέσεις μεταξύ της Αθήνας και της υπόλοιπης ευρωζώνης είναι τώρα πολύ χειρότερες από ό,τι ήταν το 2012. Αν και πολλοί αξιωματούχοι της ΕΕ ήταν δύσπιστοι έναντι του τότε πρωθυπουργού Αν. Σαμαρά –και θεωρούσαν ότι πέρασε το μεγαλύτερο διάστημα των δύο προηγουμένων ετών σκοπίμως υπονομεύοντας τις προσπάθειές τους όταν ήταν ηγέτης της αντιπολίτευσης στο ελληνικό κοινοβούλιο- σύντομα αποφάσισαν ότι ήταν ο άνθρωπος με τον οποίο θα μπορούσαν να συνεργαστούν μετά από την εκλογή του. Τώρα, η δυσπιστία με τον διάδοχό του, Αλ. Τσίπρα, είναι ακόμη πιο βαθιά από ό,τι ήταν όταν εξελέγη τον Ιανουάριο του 2015.
Ακόμη πιο σημαντικό, πολλοί αξιωματούχοι της ευρωζώνης εκτιμούν πως μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ είναι διαχειρίσιμη. Στα μέσα του 2012 υπήρχε ένας γενικός φόβος για τη μετάδοση μετά από ένα Grexit, που θα μπορούσε να γονατίσει την Ιταλία, και η Ιταλία ήταν «πολύ μεγάλη για να διασωθεί». Τώρα, πολλοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι τα μέσα αντιμετώπισης κρίσεων που υπάρχουν –μαζί με το μαζικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ- θα προστατέψει την υπόλοιπη ευρωζώνη από τις αλυσιδωτές συνέπειες μιας ελληνικής εξόδου».
Το γεωπολιτικό παιχνίδι
Από την μεριά του ο Ίαν Τρέινορ του βρετανικού Guardian προσπαθεί να δει το θέμα της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ όχι μόνο από τη στενά οικονομική οπτική γωνία, αλλά συμπεριλαμβάνει στην επιχειρηματολογία του και το γεωπολιτικό παιχνίδι που παίζεται γύρω από το εν λόγω θέμα. Είπε χαρακτηριστικά:
«Η κάπως καθησυχαστική εικόνα για ένα Grexit –που συνηθέστερα προβάλλεται στη Γερμανία, όπου κορυφώνεται η αγανάκτηση με τους Έλληνες- είναι ότι η ΕΕ θα μπορούσε εύκολα να ανταπεξέλθει με αυτή την πιθανότητα τώρα, ενώ δεν θα μπορούσε να το κάνει στην κορύφωση της κρίσης το 2011-2012. Τα τείχη προστασίας υπάρχουν, το πρόβλημα διάδοσης έχει περιοριστεί και η γερμανική δημοσιονομική αυστηρότητα έχει εμφυτευθεί στο DNA της ευρωζώνης. Η ΕΚΤ και ο πρόεδρός της Mario Draghi, έσωσαν την ημέρα. Οι κίνδυνοι έχουν περιοριστεί και ελαχιστοποιηθεί.
Ίσως, υπό μία αυστηρώς οικονομική και χρηματοπιστωτική έννοια- αν και κανείς δεν ξέρει στα αλήθεια. Αλλά υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι, αναμφισβήτητα μεγαλύτεροι. Η Ευρώπη σπανίως έχει φανεί ξανά τόσο εύθραυστη και ευάλωτη σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, την εξωτερική πολιτική, την διπλωματία. Η ανησυχία είναι μεγάλη. Η αυτοπεποίθηση χαμηλή. Ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin είναι ο κύριος παράγοντας των ανησυχιών της Ευρώπης. Κανείς δεν θα είναι πιο ευτυχισμένος από το Κρεμλίνο αν δουν την Ελλάδα να φεύγει, και την ΕΕ να αποδυναμώνεται περαιτέρω.
Ο Putin έχει θέσει το απρόβλεπτο στο επίπεδο της κρατικής πολιτικής. Η καταστροφή διαφαίνεται στη Λιβύη. Στην Τουρκία, ο πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan γίνεται όλο και πιο αυταρχικός και μυστηριώδης μέρα με την ημέρα. Το μαλακό υπογάστριο της Ευρώπης, τα Δυτικά Βαλκάνια, είναι κάτι λιγότερο από σταθερά. Και υπάρχει και το ανεπίλυτο ερώτημα της Κύπρος και το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, για να μην μιλήσουμε για τα ζητήματα των ξένων μαχητών και της μαζικής μετανάστευσης.
Η Ελλάδα είναι ζωτικής σημασίας σε αυτό το συγκρότημα. Καμία πλευρά στη διαφωνία για το χρέος δεν διαχωρίζει τον εαυτό της η μία από την άλλη, ενώ και οι δύο εμπλέκονται σε μικροπολιτική. Αλλά μακρά είναι καλύτερα μια Ελλάδα εντός παρά εκτός, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα».