Η συγκλονιστική στιγμή καθόδου του Οδυσσέα στον κόσμο των νεκρών, η σπαρακτική συνάντηση με τη μητέρα του, η Νέκυια θα συναντηθεί με το ηλικίας 800 ετών θέατρο Νο της Ιαπωνίας, με τη μεταφυσική σωματική γλώσσα του. Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, ο Γιώργος Λούκος και ο Gensho Umewaka άρχισαν να δίνουν τα πρώτα σπαράγματα, τις πρώτες αισθήσεις αυτής της μοναδικής στον κόσμο συνάντησης το βράδυ της Τρίτης.
O Gensho Umewaka, o 17ης γενιάς master του Νο, περπάτησε στη σκηνή της Επιδαύρου το μεσημέρι της Τρίτης. Στάθηκε στο κέντρο και άρχισε να μιλά το αρχέγονο Νο, «σαν παιδί του Σοφοκλή ήταν» λέει ο Γιώργος Λούκος περιγράφοντας μια εμπειρία που ξεπερνάει τα λόγια. Διότι αυτό ακριβώς επιχειρεί να κάνει ο Μιχαήλ Μαρμαρινός μαζί με τον master Gensho Umewaka σε Τόκιο και Επίδαυρο, μέσω της συνάντησης του θεάτρου Νο με την ραψωδία λ της Οδύσσειας: Να δημιουργηθεί μια πλήρης εμπειρία που ξεπερνά τα λόγια και γίνεται σωματική, γίνεται βαθιά διαισθητική.
Από το Τόκιο στην Επίδαυρο και από εκεί στο κοσμοπολίτικο Galaxy του Ηilton, o Gensho είναι έτοιμος για αυτή τη συνάντηση, για το «ΝΟ – ΝΕΚΥΙΑ» που θα παρουσιαστεί αρχές Ιουλίου στο Τόκιο και στη συνέχεια, στις 24 και 25 Ιουλίου, στην Επίδαυρο. Εκεί που ο Gensho ένιωσε χθες πως ναι, μπορεί να παρουσιάσει το Νο στην αρχέγονη μορφή του. Και μάλιστα ο μεγάλος master του Νο ανακοίνωσε πως σε αυτή τη συνάντηση θέλει να παίξει ο ίδιος, να καταδυθεί στην αρχαία μορφή του Νο, σε αυτή που φέρει ο ίδιος στα κύτταρά του τα ίδια. Από τριών ετών έμαθε να σκέφτεται, να κινείται, να υπάρχει με τους κώδικες αυτούς του θεάτρου. Η σκηνική γλώσσα έχει γίνει κομμάτι της συμπεριφοράς του.
Και βέβαια, υπάρχει η υψηλή συγκίνηση για το σμίξιμο του Ομήρου με το θέατρο Νο. Και υπάρχει σε όλες τις πλευρές, όπως έγινε προφανές στη συνέντευξη Τύπου του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου το βράδυ της Τρίτης. Το ιαπωνικό θέατρο Nο, όπως τόνισε ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, είναι «μια μεταφυσική ποίηση 800 ετών που εξελίσσεται διαρκώς». Ομως ειδικά για τη συγκλονιστική λ ραψωδία, αυτό το ποίημα για τον θάνατο, η αρχέγονη μορφή είναι αυτή που θα κυριαρχήσει. «Θα κυριαρχήσει η γλώσσα της αφαίρεσης», λέει ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, «με αυτούς τους αποτρόπαιους περιορισμούς που επιτρέπουν σε άλλες μορφές έκφρασης να εκραγούν».
Η Νέκυια είναι μια συναρπαστική στιγμή της παγκόσμιας ποίησης. Βλέποντας τον Οδυσσέα βυθισμένο στη νοσταλγία, η Κίρκη τον προτρέπει να επισκεφθεί τους νεκρούς και να πάρει τον χρησμό του Τειρεσία, πριν τον αφήσει να φύγει. Εκεί συναντά μια πινακοθήκη χαμένων ανθρώπων, συντρόφους του και βέβαια τη μητέρα του που δεν μπορεί να αγγίξει. «Τη βλέπει, δεν μπορεί να την αγγίξει, αυτή στην αρχή δεν τον αναγνωρίζει... Είναι από τις πιο ανατριχιαστικές σκηνές της παγκόσμιας δραματουργίας», λέει ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, που επέλεξε το αστείρευτο λεξιλόγιο σωματικής φιλοσοφίας του Νο για να περιγράψει αυτή την κορυφαία στιγμή.
«Αν πετύχει αυτή τη συνάντηση του NO - NEKYIA, τότε θα μας δώσει τις ενδείξεις νέων δρόμων προσέγγισης του αρχαίου δράματος», τόνισε ο Μιχαήλ Μαρμαρινός. Σε αυτή τη φάση βρίσκεται στην επεξεργασία της δραματουργίας. Θα υπάρχει χορός δέκα ατόμων, 4 μουσικοί, δύο βοηθοί σκηνής μονίμως επί σκηνής και 4 κύριοι ρόλοι. Ο θίασος θα αποτελείται μόνο από άντρες, ενώ η σπουδαία αρχιτέκτων και σκηνογράφος Εύα Μανιδάκη έχει αναλάβει το προκλητικό έργο να μεταφέρει τη σκηνή του Νο στην Επίδαυρο. «Πάντα στο βάθος της σκηνής υπάρχει ζωγραφισμένο ένα πεύκο. Στην περίπτωση της Επιδαύρου έχουμε αληθινά πεύκα στο βάθος και αυτό είναι μεταφυσικά όμορφο», τόνισε ο σκηνοθέτης.
«Η όψη θα είναι ιαπωνική, θα αφηγηθούμε τη Νέκυια με αυτή τη γλώσσα αλλά με λεπτές παρεμβάσεις». Μαζί με τον master Gensho δουλεύουν στη ρυθμολογία. Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός παρακολούθησε στο Τόκιο παραστάσεις Νο, συνεχόμενα, ακόμα και τέσσερις παραστάσεις τη φορά. Εξηγεί πως υπάρχουν πολλές ομοιότητες με το αρχαίο δράμα. «Ακόμα και στη φόρμα. Στην αφηγηματική φόρμα. Υπάρχουν επίσης τραγούδια. Υπάρχει μια απόσταση από τον ρεαλισμό. Υπάρχει η συνάντηση με τον άλλο κόσμο, με τις ψυχές. Και βέβαια υπάρχουν οι μάσκες που δίνουν και την απόσταση από τον ρεαλισμό προς το φαντασιακό κομμάτι. Υπάρχει πάντα ορχήστρα και χορός», εξηγεί ο Μιχαήλ Μαρμαρινός για να καταλήξει: «Νο και αρχαίο δράμα είναι σαν ένα βολταϊκό τόξο με δυο ακίδες φορτισμένες που παράγουν ακτινοβολία.»
Και τι τίτλο θα έδινε ο ίδιος ο Μιχαήλ Μαρμαρινός στη μέχρι σήμερα εμπειρία του από αυτή τη συνάντηση; «Ο,τι είναι να γίνει θα γίνει, πάντα έτσι γίνεται».
ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ
ΝΟ – ΝΕΚΥΙΑ
24-25 Ιουλίου Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου